Thông thường, cơ thể trải qua quá trình mọc lông khi trưởng thành về mặt giới tính. Rậm lông xảy ra khi các hormone khiến lông phát triển ở cơ thể phụ nữ sau tuổi dậy thì ở những vị trí thường chỉ phát triển ở nam giới.
Rậm lông có thể xảy ra do một số bệnh lý tiềm ẩn. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, có thể không có nguyên nhân rõ ràng. Nhiều người có thể loại bỏ lông ở vị trí không mong muốn vì tính thẩm mỹ.
Nguyên nhân gây rậm lông
Androgen là hormone sinh dục giúp phát triển hệ thống sinh sản và các đặc điểm sinh dục phụ của nam giới sau tuổi dậy thì. Một trong những loại nội tiết tố androgen phổ biến nhất là testosterone. Mặc dù các bác sĩ có thể gọi nội tiết tố androgen là nội tiết tố nam nhưng chúng có trong cơ thể cả nam và nữ.
Cả hai giới đều phát triển lông ở vị trí dưới cánh tay và vùng mu sau tuổi dậy thì. Ở nam giới, chúng cũng kích thích sự phát triển của lông trên cơ thể khác, cũng như lông mặt như ria mép và râu.
Một số tình trạng có thể gây ra chứng rậm lông bao gồm:
Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS)
Nguyên nhân phổ biến nhất gây rậm lông ở phụ nữ khi sinh là hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS). Đây là một rối loạn nội tiết tố khiến cơ thể sản xuất quá nhiều nội tiết tố androgen. Tình trạng này chiếm hơn 70% các trường hợp rậm lông.
Có thể kiểm soát các triệu chứng bằng thuốc tránh thai hoặc các phương pháp điều trị nội tiết tố khác.
Tăng sản thượng thận bẩm sinh
Tăng sản thượng thận bẩm sinh là một nhóm rối loạn hiếm gặp ảnh hưởng đến tuyến thượng thận và có thể gây ra các triệu chứng nghiêm trọng.
Cơ thể phụ nữ có thể sản xuất quá nhiều nội tiết tố androgen khi có sự rối loạn trong hoạt động của tuyến thượng thận. Điều này có thể dẫn đến nhiều triệu chứng khác nhau, trong đó có rậm lông.
Các bác sĩ khám sàng lọc các tình trạng gây tăng sản tuyến thượng thận. Tuy nhiên, những trường hợp nhẹ có thể không chẩn đoán được cho đến tuổi dậy thì.
Khối u
Một số thống kê tại Hoa Kỳ cho thấy, có khoảng 0,3% trường hợp rậm lông xảy ra do khối u tiết ra nội tiết tố androgen.
Lông trên cơ thể xuất hiện nhanh chóng trong những trường hợp này và có thể kèm theo các triệu chứng khác, chẳng hạn như một khối u ở dạ dày hoặc vùng chậu.
Thuốc
Một số loại thuốc có thể khiến tóc mọc thêm. Nếu bạn nhận thấy mình có trường hợp này, nên liên hệ với bác sĩ để thay đổi thuốc nếu cần. Một số loại thuốc có liên quan đến chứng rậm lông bao gồm:
- Thuốc chống loạn thần
- Glucocorticosteroid
- Một số loại thuốc chống động kinh
- Một số loại thuốc ức chế miễn dịch
- Thuốc nội tiết tố, chẳng hạn như testosterone, cộng với một số loại thuốc làm thay đổi quá trình sản xuất hormone.
Tăng prolactin máu
Tăng prolactin máu là một tình trạng khiến cơ thể sản xuất ra mức độ cao của hormone prolactin. Prolactin chịu trách nhiệm chính trong việc sản xuất sữa mẹ ở những phụ nữ đang cho con bú. Những người bị tình trạng này có thể tiết sữa ngay cả khi họ không cho con bú.
Một số người bị tăng prolactin máu có thể bị vô sinh hoặc không có kinh nguyệt. Tình trạng này cũng có thể gây ra chứng rậm lông.
Rối loạn tuyến giáp
Tuyến giáp sản xuất các hormone giúp điều chỉnh sự trao đổi chất và nhiệt độ cơ thể. Hai rối loạn tuyến giáp phổ biến là cường giáp và suy giáp.
Khi tuyến giáp hoạt động không đúng cách có thể tạo ra sự mất cân bằng nội tiết tố gây rậm lông.
Các nguyên nhân khác
Đôi khi chứng rậm lông không có nguyên nhân rõ ràng. Khi đó, tình trạng này được gọi là chứng rậm lông vô căn.
Đây thường là một chẩn đoán loại trừ khi bác sĩ có thể loại bỏ tất cả các nguyên nhân cơ bản có thể đã biết. Rậm lông vô căn chiếm khoảng 10% tổng số các trường hợp rậm lông và 50% trong tổng số các trường hợp rậm lông ở mức độ nhẹ.
Khi không rõ nguyên nhân, chứng rậm lông có thể là do di truyền.
Tăng trưởng lông, tóc bình thường so với bất thường
Phụ nữ thường có lông mịn bao phủ khắp cơ thể, bao gồm cả mặt. Nhiều người cũng có thể nhận thấy lông dày hơn, sẫm màu hơn trên bụng, cằm và ngực.
Thang đo Ferriman-Gallwey
Để giúp phân loại mức độ rậm lông, các nhà nghiên cứu đã phát triển thang đo Ferriman-Gallwey. Thang đo này ấn định điểm số dựa trên mức độ phát triển của tóc trên các vùng cơ thể khác nhau của một người.
Theo quy mô, lông mịn có một vài sợi thô là bình thường. Điểm lớn hơn 7 thường là dấu hiệu cho thấy của việc mọc quá nhiều lông hoặc rậm lông.
Thang đo ban đầu được phát triển vào năm 1961 nhằm đo khối lượng lông, tóc phát triển tại 11 vị trí trên cơ thể nhạy cảm với sự phát triển tóc liên quan đến androgen. Các nhà nghiên cứu sau đó đã giảm hệ thống tính điểm này xuống chỉ tập trung vào 9 vị trí, dẫn đến thang đo Ferriman – Gallwey hiện
Sự thay đổi giữa các quần thể
Tuy nhiên, nghiên cứu đã chỉ ra rằng điểm giới hạn 8 có thể không áp dụng cho những người thuộc các sắc tộc và nhóm chủng tộc khác nhau được chỉ định là nữ khi mới sinh. Một số quần thể có thể có khuynh hướng tự nhiên với các mức độ phát triển lông thay đổi.
Những phụ nữ gốc Trung Đông, Địa Trung Hải hoặc gốc Tây Ban Nha thường tính từ mốc 9 trở lên để đánh giá là mắc chứng rậm lông.
Điểm giới hạn đối với người Nam Mỹ là 6, trong khi điểm giới hạn đối với người châu Á là 2. Tại Hoa Kỳ và Vương quốc Anh, điểm chuẩn giới hạn là 8 cho cả người Da đen và da trắng.
Vượt ra ngoài mức độ
Nói chung, bất kỳ điểm giới hạn nào dưới 15 có thể cho thấy rậm lông nhẹ và điểm trên 25 có thể cho thấy rậm lông nghiêm trọng. Tuy nhiên, các thực hành lâm sàng của Hiệp hội Nội tiết Hoa Kỳ cho thấy rằng bất kể mức độ nào, bất kỳ phụ nữ khi sinh mà cảm thấy họ có sự phát triển tóc bất thường nên nói chuyện với chuyên gia y tế.
Chẩn đoán rậm lông
Ngoài việc xem xét thang điểm Ferriman-Gallwey, bác sĩ sẽ chẩn đoán chứng rậm lông thường bằng cách loại trừ các nguyên nhân khác khiến lông mọc nhiều. Nếu khám nghiệm ban đầu cho thấy một người có lông mọc quá nhiều, thì sẽ phải tìm nguyên nhân.
Các xét nghiệm có thể bao gồm:
Kiểm tra sức khỏe
- Tìm hiểu các vấn đề về tiền sử gia đình có các triệu chứng tương tự, khởi phát triệu chứng và các loại thuốc đang dùng.
- Xét nghiệm máu để đo androgen và các mức độ hormone khác
- Lập biểu đồ kinh nguyệt
- Kiểm tra tầm soát các khối u và các khối phát triển khác bằng chẩn đoán hình ảnh.
- Khám vùng chậu, phụ khoa.
Các lựa chọn điều trị tự nhiên
Các phương pháp điều trị tự nhiên có thể giúp giảm rậm lông do PCOS:
Thay đổi chế độ ăn uống: Đối với những phụ nữ khi sinh bị kháng insulin, giảm lượng đường và carbohydrate trong bữa ăn hàng ngày có thể hữu ích. Một số người cũng thử chế độ ăn kiêng PCOS cụ thể. Tuy nhiên, có rất ít nghiên cứu về cách thức hoạt động của các chế độ ăn kiêng này.
Quản lý cân nặng: Duy trì cân nặng vừa phải có thể giúp kiểm soát nhiều triệu chứng của PCOS. Sự kết hợp giữa chế độ ăn uống và tập thể dục phù hợp có thể là mang lại hiệu quả.
Hỗ trợ sức khỏe tinh thần: PCOS là một chứng rối loạn phức tạp có thể thay đổi ngoại hình, khả năng sinh sản và sức khỏe. Nhiều người nhận thấy rằng các nhóm hỗ trợ, liệu pháp và sự giúp đỡ tích cực về cho tinh thần người mắc phải.
Các phương pháp tẩy lông, chẳng hạn như cạo hoặc sử dụng kem tẩy lông, có thể mang lại hiệu quả. Tuy nhiên, những phương pháp này sẽ không giải quyết được nguyên nhân cơ bản gây rậm lông.
Điều trị y tế
Điều trị y tế có thể giúp cải thiện rậm lông do PCOS. Biện pháp uống thuốc tránh thai giúp điều hòa hormone và kinh nguyệt có thể đồng thời giảm sự phát triển của tóc. Các trường hợp khác có thể cần sử dụng insulin để kiểm soát bệnh tiểu đường.
Một phương pháp điều trị y tế khác có thể hữu ích là spironolactone, một loại thuốc có thể kiểm soát tác động của các hormone cụ thể. Những người bị PCOS và đang có ý định mang thai có thể cần điều trị hormone thay thế để kích thích rụng trứng.
Nếu rậm lông không phải do PCOS, việc điều trị phụ thuộc vào tình trạng rối loạn, tiền sử bệnh và các yếu tố khác.
Các phương pháp điều trị bằng hormone có thể khôi phục sự cân bằng hormone, mặc dù một người cũng có thể cần các phương pháp điều trị bổ sung. Ví dụ, nếu có một khối u tạo ra nội tiết tố androgen, các bác sĩ có thể cần phải loại bỏ khối u bằng phẫu thuật.
Tổng kết
Rậm lông xảy ra khi nữ giới có lông mọc quá nhiều giống nam. Nếu nguyên nhân là một tình trạng tiềm ẩn, có thể tìm cách điều trị nguyên nhân này để cải thiện tình trạng râm lông.
Hầu hết các rối loạn nội tiết tố, bao gồm cả PCOS, đáp ứng với các phương pháp điều trị y tế. Điều trị thích hợp có thể làm giảm số lượng lông đáng kể trên cơ thể.
Tuy nhiên, rậm lông quá mức không phải lúc nào cũng do một tình trạng bệnh lý. Hầu tất cả phụ nữ đều mọc lông trên cơ thể, và ngay cả những người khỏe mạnh cũng có thể mọc nhiều lông mức bình thường. Trong nhiều trường hợp nhẹ, các phương pháp triệt lông giúp loại bỏ nhanh chóng những khó chịu về tình rậm lông gây mất thẩm mỹ.
Giới thiệu Đơn vị Da liễu - Thẩm mỹ da Bệnh viện Nguyễn Tri Phương
Đơn vị Da liễu - Thẩm mỹ da Bệnh viện Nguyễn Tri Phương được triển khai dịch vụ thăm khám, chăm sóc và điều trị các tình trạng về da như mụn, sẹo, nám, tàn nhang… với tiêu chí đem lại sự thay đổi tích cực về diện mạo cũng như sự hài lòng của khách hàng sau khi sử dụng dịch vụ.
Với nguồn nhân lực chất lượng có chuyên môn cao là các Phó giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ đến từ Bộ môn Da liễu - Đại học Y Dược TPHCM & Bệnh viện Nguyễn Tri Phương có kinh nghiệm nhiều năm trong giảng dạy, nghiên cứu và điều trị Da liễu – Thẩm mỹ da; sẽ trực tiếp thăm khám, lên phác đồ điều trị và trực tiếp trị liệu cho bệnh nhân, đảm bảo hiệu quả cao nhất.
Thông tin liên hệ
-
Đơn vị da liễu – Thẩm mỹ da Bệnh viện Nguyễn Tri Phương.
-
Số 468 Nguyễn Trãi, Phường 8, Quận 5, Tp.Hồ Chí Minh.
-
Hotline tư vấn đặt lịch Bác sĩ: 0899777709 / Zalo/Viber: 0899777709
-
Facebook Fanpage: Thẩm mỹ da - BV Nguyễn Tri Phương
