Triệu chứng u xơ tuyến tiền liệt ở nam giới thường gặp nhất liên quan đến các vấn đề tiểu tiện như: tiểu nhiều, buồn tiểu gấp, tiểu đêm, tiểu không hết…Khi phát hiện có những biểu hiện bất thường nghi ngờ u xơ tiền liệt tuyến, người bệnh nên nhanh chóng đến cơ sở y tế để thăm khám, điều trị kịp thời.
U xơ tuyến tiền liệt hay phì đại tuyến tiền liệt hoặc tăng sản tuyến tiền liệt lành tính – là một bệnh lý phổ biến ở nam giới độ tuổi trung niên và cao niên.
– Thường xuyên có cảm giác buồn tiểu, muốn tiểu gấp
– Tăng tuần suất đi tiểu vào ban đêm, tiểu đêm nhiều
– Tiểu khó, phải rặn mạnh, rặn lâu mới ra nước tiểu
– Tiểu yếu, dòng nước tiểu ngập ngừng, ngắt quãng
– Tiểu không hết, cảm giác vẫn còn nước tiểu trong bàng quang
– Nước tiểu nổi bọt
– Nhiễm trùng đường tiết niệu
– Bí tiểu, không thể tiểu tiện
– Có máu lẫn trong nước tiểu
Người bệnh cần theo dõi cẩn thận, thăm khám cụ thể tránh nhầm lẫn với các bệnh lý có triệu chứng tương tự như phì đại tiền liệt tuyến sau đây:
– Nhiễm trùng đường tiết niệu
– Viêm tuyến tiền liệt
– Hẹp niệu đạo
– Xơ cứng, sẹo ở cổ bàng quang do phẫu thuật trước đó
– Sỏi bàng quang hoặc sỏi thận
– Các dây thần kinh kiểm soát bàng quang có vấn đề
– Ung thư tuyến tiền liệt hoặc ung thư bàng quang
Mức độ phì đại của tuyến tiền liệt không liên quan đến mức độ nghiêm trọng của triệu chứng. Một số nam giới có u xơ tuyến tiền liệt kích thước nhỏ nhưng vẫn gặp phải những triệu chứng rất nghiêm trọng. Trong khi có những trường hợp u xơ tuyến tiền liệt rất lớn tuy nhiên triệu chứng chỉ ở mức độ vừa phải, không quá khó chịu.
Các triệu chứng u xơ tiền liệt tuyến có xu hướng trở nặng dần theo thời gian, do đó người bệnh nên khám và điều trị ngay khi phát hiện bệnh.
Để chẩn đoán u xơ tiền liệt tuyến, trước hết các bác sĩ sẽ tìm hiểu về triệu chứng mà người bệnh đang gặp phải, tiền sử bệnh, tình trạng sức khỏe hiện tại. Bên cạnh đó, bệnh nhân cũng có thể được chỉ định thực hiện một số chẩn đoán hình ảnh và xét nghiệm như:
– Thăm khám trực tràng
– Xét nghiệm nước tiểu để loại bỏ nguy cơ mắc phải các bệnh lý có triệu chứng tương tự như nhiễm trùng đường tiết niệu.
– Xét nghiệm máu để kiểm tra các vấn đề về thận nếu có.
– Xét nghiệm PSA vì PSA là kháng nguyên đặc hiệu của tuyến tiền liệt. Nồng độ PSA tăng lên khi một người bị phì đại tuyến tiền liệt. Tuy nhiên nồng độ PSA tăng cũng có thể do người bệnh thực hiện các thủ thuật y tế gần đây, nhiễm trùng, phẫu thuật hoặc ung thư tuyến tiền liệt.
– Siêu âm
– Chụp cắt lớp vi tính
– Chụp cộng hưởng từ
Đây là những phương pháp được sử dụng trong chẩn đoán u xơ tuyến tiền liệt phổ biến nhất. Ngoài ra bác sĩ có thể chỉ định thêm các xét nghiệm chuyên sâu hơn như đo niệu động học, đo dung lượng bàng quang sau tiểu, đo lượng nước tiểu 24 giờ, nội soi trực tràng, nội soi bàng quang… tùy theo tình hình cụ thể.
Điều trị u xơ tiền liệt tuyến phụ thuộc vào các yếu tố: mức độ phì đại của tuyến tiền liệt, tuổi tác, sức khỏe tổng thể, mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng.
– Điều trị bằng thuốc: áp dụng cho các trường hợp u xơ tuyến tiền liệt kích thước nhỏ, triệu chứng mức độ từ nhẹ đến trung bình thường được chỉ định điều trị bằng thuốc. Thuốc có tác dụng làm giảm các triệu chứng rối loạn tiểu tiện, cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Khi sử dụng thuốc cần kiên trì và tuân thủ nghiêm túc các hướng dẫn của bác sĩ. Tuyệt đối không tự ý mua thuốc hoặc dùng thuốc theo đơn của người khác, tránh gặp phải các tác dụng phụ không mong muốn.
– Điều trị ngoại khoa: chỉ định cho những trường hợp u xơ tuyến tiền liệt kích thước lớn, gây ra triệu chứng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hàng ngày, điều trị bằng thuốc không hiệu quả. Phương pháp phẫu thuật phổ biến nhất hiện nay là phẫu thuật nội soi cắt bỏ tuyến tiền liệt qua đường niệu đạo. Phương pháp này ít đau, không có sẹo, nhanh phục hồi. Một số ít bệnh nhân bị phì đại tuyến tiền liệt quá to, không thể áp dụng mổ nội soi thì có thể phải chuyển qua mổ mở.
Để giảm bớt các triệu chứng u xơ tuyến tiền liệt gây khó chịu, người bệnh nên:
– Hạn chế uống nước vào buổi tối: không nên uống bất cứ thứ gì trong vòng 1 – 2 tiếng trước khi đi ngủ để tránh việc phải đi tiểu giữa đêm.
– Hạn chế tiêu thụ caffeine và rượu: những thức uống này có thể gây kích thích bàng quang, làm tăng sản xuất nước tiểu và làm trầm trọng thêm các triệu chứng u xơ tuyến tiền liệt.
– Hạn chế dùng thuốc thông mũi hoặc thuốc kháng histamine. Những loại thuốc này gây thắt chặt các dải cơ xung quanh niệu đạo kiểm soát dòng chảy của nước tiểu, dẫn tới tình trạng tiểu khó.
– Đi tiểu ngay khi có nhu cầu: chờ đợi quá lâu có thể làm căng cơ bàng quang quá mức và gây ra thương tổn.
– Tạo thói quen đi vệ sinh đúng giờ: Cố gắng đi tiểu vào thời gian đều đặn – chẳng hạn như 4 – 6 tiếng/lần để “đào tạo lại” hoạt động của bàng quang.
– Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh: béo phì có liên quan đến nguy cơ hình thành u xơ tuyến tiền liệt.
– Dành thời gian tập thể dục, thể thao: nghiên cứu cho thấy việc vận động góp phần cải thiện các triệu chứng của u xơ tiền liệt tuyến.
Hy vọng những thông tin trong bài về các triệu chứng u xơ tuyến tiền liệt ở nam giới đã giúp quý độc giả có cái nhìn rõ hơn về căn bệnh này, chủ động thăm khám và điều trị sớm.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh