Giữ khoảng cách và đeo khẩu trang

Các biện pháp bảo vệ

Sự xuất hiện và lây lan đột ngột, nhanh chóng của SARS-CoV-2 đã khiến các nhà nghiên cứu tìm kiếm một loại vaccine an toàn, hiệu quả để giảm thiểu khả năng lây nhiễm. Tuy nhiên, sự pháp triển vaccine này có thể phải mất 12- 18 tháng, nếu thực sự có thể tìm thấy một loại vaccine như vậy.

Trong trường hợp không có vaccine hay các phương pháp điều trị khác có thể làm chậm sự lây lan của virut, các tổ chức y tế cộng đồng đã khuyến cáo một loạt các thay đổi về hành vi và xã hội nhằm ngăn chặn sự lây nhiễm.

Ngoài việc rửa tay thường xuyên, các nhà chức trách nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giữ khoảng cách: ra khỏi nhà ít hơn và duy trì khoảng cách với người khác càng xa càng tốt vào mọi lúc khi ra ngoài.

Họ cũng khuyến cáo sử dụng khẩu trang và bảo vệ mắt, đặc biệt là với các nhân viên y tế và những người làm việc trong cộng đồng.

Tuy nhiên, các chuyên gia vẫn đang tranh luận khi nào và làm thế nào các chính sách này nên được thực hiện – bao gồm những gì cấu thành nên khoảng cách tối thiếu mà mọi người nên duy trì với người khác, khi nào và ở đâu nên mang đồ bảo vệ cá nhân, và mức độ hiệu quả chống lại virut của những trang bị này

Phân tích tổng hợp quan trọng:

Để giải quyết vấn đề này, Tổ chức y tế thế giới (WHO) đã kêu gọi một phân tích tổng hợp ở hiện tại, được thực hiện bởi một nhóm các nhà nghiên cứu, bác sĩ, bệnh nhân và chuyên gia chính sách.

Các tác giả đã sàng lọc hơn 20,000 tài liệu nghiên cứu để tìm ra 44 nghiên cứu mang tính so sánh liên quan đến lợi ích bảo vệ của việc giữ khoảng cách, mang khẩu trang và bảo vệ mắt.

Những nghiên cứu này chỉ hướng đến vi rút SARS-CoV-2, vi rút SARS, 1 chủng đã gây đại dịch trong những năm đầu thế kỉ 21, và vi rút MERS-CoV gây đại dịch những năm 2010. Bởi vì vi rút SARS-CoV và MERS-CoV có đặc điểm tương tự SARS-CoV-2, các nghiên cứu vào những mầm bệnh này có thể cung cấp cái nhìn sâu hơn.

Các nhà nghiên cứu tìm thấy không có sự khác biệt trong hiệu quả của việc giữ khoảng cách, mang khẩu trang và bảo vệ mắt trong đáp ứng với 3 chủng vi rút này và vì vậy họ tự tin trong việc tổng hợp các chứng cứ từ các nghiên cứu khác nhau.

Giữ khoảng cách và mang khẩu trang giúp giảm sự lây truyền

Các tác giả kết luận rằng có chứng cứ có giá trị rằng giữ khoảng cách tối thiểu là 1 mét (3,3 feet) với người khác được xem đặc biệt hiệu quả trong việc giảm sự lấy truyền của vi rút.

Theo 38 nghiên cứu cùng đưa ra thông tin rằng việc giữ khoảng cách, giúp tỉ lệ nhiễm giảm đi 2,6% khi mà duy trì khoảng cách hơn 1 mét so với người xung quanh. Để so sánh thì những nghiên cứu khác ở đó khoảng cách nhỏ hơn 1 mét thì tỉ lệ nhiễm là 12,8%.

Hơn thế nữa, các tác giả tìm thấy chứng cứ ràng việc tăng khoảng cách lên là 2 mét dường như có hiệu quả bảo vệ cao hơn.

Theo bác sĩ Derek Chu, người đứng đầu của nghiên cứu, ông cho rằng: “ Với mỗi lần khoảng cách được tăng lên mỗi 1 mét thì hiệu quả bảo vệ được tăng lên khoảng 2 lần. Nhìn chung thì khoảng cách 2 mét là khả thi và mang lại hiệu quả cao”.

Các tác giả chỉ ra những chứng cứ rằng khoảng cách 2 mét là ngưỡng để làm giảm sự lây truyền, chính vì vậy họ đề nghị khoảng cách 2 mét nên được áp dụng toàn cầu. Họ ghi nhận 1 kết quả rằng vi rút lây truyền thông qua giọt nước từ họng hoặc mũi của người mang mầm bệnh khi họ ho hoặc hắt xì hơi. Những giọt này không thể ở trong không khí trong thời gian dài, điều này giải thích cho việc tại sao khoảng cách tối thiểu 1 mét có thể giảm lây truyền hiệu quả.

Chứng cứ về việc liệu vi rút có thể lây truyền qua dạng khí dung- một dạng rất nhỏ và cũng xuất phát từ người mang mầm bệnh khi họ ho hoặc hắt hơi- vẫn còn chưa rõ. Những dạng này có thể lưu trong không khí lâu hơn và vì vậy có thể lây ở khoảng cách xa hơn.

Cùng với việc duy trì khoảng cách tối thiểu, mang khẩu trang và bảo vệ mắt cũng được ghi nhận là ngăn không cho việc lây lan vi rút, bằng cách giảm lượng dịch tiết của người bệnh cũng như giảm sự lây lan thông qua đường mũi mắt cho người bình thường.

Các tác giả tìm thấy chứng cứ rất có giá trị rằng mang khẩu trang và che chắn mặt đặc biệt hiệu quả trong giảm sự lây truyền của virut cho nhân viên y tế và người làm việc trong cộng đồng, chẳng hạn người giúp việc.

Tỉ lệ nhiễm với vi rút Corona được giảm đi 78% khi mang khẩu trang nếu so sánh với tỉ lệ người không mang khẩu trang. Và nếu bạn sử dụng khẩu trang tiêu chuẩn N95 thì tỉ lệ này có thể lên tới 96%.

Theo nhà đồng lãnh đạo của nghiên cứu tiến sĩ Holger Schunemann làm việc lại đại học McMaster, Ontario, Canada thì : “Mặc dù bằng chứng trực tiếp còn hạn chế nhưng việc sử dụng khẩu trang cung cấp bảo vệ cộng đồng. Trong đó dạng N95 hoặc tương tự được sử dụng bởi nhân viên y tế cho thấy hiệu quả bảo vệ cao hơn so với dạng khẩu trang khác”.

Theo tạp chí Lancet, tiến sĩ Holger Schunemann xác nhận rằng kể cả mang khẩu trang tự chế cũng có hiệu quả cao hơn là không mang khẩu trang.

Trong khi các nghiên cứu hiện tại cung cấp bằng chứng có giá trị rất tốt cho các chính khách để đưa ra các quyết định về việc làm thế nào để ngăn chặn đại dịch. Đặc biệt là khi biện pháp cách ly xã hội trở nên nhẹ nhàng hơn thì chính các tác giả cũng thừa nhận những phân tích có 1 vài giới hạn.

Không có 1 nghiên cứu nào hiện tại về việc bảo vệ bằng giữ khoảng cách, mang khẩu trang và che mắt là nghiên cứu ngẫu nhiên, đa số các nghiên cứu cũng không chỉ ra khoảng cách chính xác.

Khoảng ¾ các nghiên cứu tập trung trên điều kiện chăm sóc y tế, điều này có nghĩa là trong khi các chứng cứ ủng hộ việc mang khẩu trang trong môi trường này là tốt, vẫn có những điểm không chắc chắn xung quanh việc sử dụng ở môi trường không phải y tế.

Tuy nhiên thì các tác giả tuyên bố rằng khi họ thực hiện tính toán việc mức độ sử dụng thấp của khẩu trang N95 trong cộng đồng, họ nhận thấy rằng những dạng khẩu trang khác cũng có hiệu quả tương tự kể cả trong cộng đồng và bệnh viện.

Tuy nhiên trong điều kiện thiếu các thử nghiêm lâm sàng ngẫu nhiên có đối chứng để cung cấp nhiều thông tin hơn hoặc độ tin cậy cao hơn, và kể cả cho tới khi vaccin hay các biện pháp điều trị hiệu quả được phát triển thì hiện tại các nhà hoạt động chính sách và bác sĩ lâm sàng có thể sử dụng các thông tin tạm thời như trên để đưa ra các quyết định