Những lưu ý khi sử dụng kháng sinh cho trẻ

Kháng kháng sinh là gì?

Thuốc kháng sinh không phải lúc nào cũng tiêu diệt hết vi khuẩn gây nhiễm trùng. Những vi khuẩn sống sót sẽ mạnh hơn và có thể trở nên kháng thuốc kháng sinh. Điều này có nghĩa là thuốc kháng sinh sẽ không hoạt động để tiêu diệt những vi khuẩn mạnh hơn này nữa. Sau đó, một số bệnh nhiễm trùng có thể phát triển, được gọi là nhiễm trùng kháng kháng sinh.

Kháng kháng sinh có thể xảy ra khi lạm dụng kháng sinh hoặc dùng không đúng cách. Sau đây là những ví dụ về việc sử dụng quá mức hoặc không đúng cách thuốc kháng sinh:

• Trẻ dùng thuốc kháng sinh để điều trị nhiễm virus.
• Trẻ uống thuốc kháng sinh thay vì để cơ thể tự chống lại nhiễm trùng.
• Trẻ không uống hết đơn thuốc kháng sinh theo chỉ dẫn.

Kháng kháng sinh làm cho tình trạng nhiễm trùng khó điều trị hơn. Nếu trẻ bị nhiễm trùng kháng thuốc kháng sinh, trẻ có thể bị ốm nặng. Trẻ có thể lây bệnh cho người khác. Người đó sẽ cần thuốc mạnh hơn để điều trị nhiễm trùng. Bệnh của trẻ cũng có thể trở nên nguy hiểm đến tính mạng.

Bạn cần biết gì về thuốc kháng sinh?

Thuốc kháng sinh không có tác dụng đối với nhiễm virus. Một loại virus không thể bị tiêu diệt bởi thuốc kháng sinh. Bạn chỉ có thể điều trị các dấu hiệu và triệu chứng của trẻ, chẳng hạn như ho hoặc sốt, cho đến khi hết nhiễm trùng.

Thuốc kháng sinh sẽ không chữa khỏi nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc làm cho trẻ cảm thấy khỏe hơn sớm hơn. Chúng sẽ tiêu diệt vi khuẩn, nhưng vẫn cần thời gian để hết nhiễm trùng. Có thể mất vài ngày để trẻ cảm thấy tốt hơn. Cho trẻ uống đủ tất cả các loại thuốc kháng sinh đã được bác sĩ kê đơn, ngay cả khi bạn nghĩ rằng chúng không giúp ích gì hoặc trẻ bắt đầu cảm thấy khỏe hơn sớm hơn.

Thuốc kháng sinh sẽ không ngăn được sự lây lan của bệnh nhiễm trùng. Bác sĩ sẽ cho bạn biết khi nào trẻ không còn khả năng lây nhiễm nữa sau khi trẻ bắt đầu dùng thuốc kháng sinh. Điều này sẽ phụ thuộc vào loại vi khuẩn gây nhiễm trùng cho trẻ.

Thuốc kháng sinh có thể gây tác dụng phụ. Báo cho bác sĩ nếu trẻ bị tác dụng phụ hoặc bị dị ứng với bất kỳ loại thuốc nào. Thuốc kháng sinh thường gây ra tác dụng phụ như đau bụng, phát ban và tiêu chảy. Bác sĩ có thể giúp bạn kiểm soát các tác dụng phụ.

Thuốc kháng sinh làm tăng nguy cơ nhiễm Clostridium difficile (C. diff) ở trẻ. Thuốc kháng sinh loại bỏ vi khuẩn gây nhiễm trùng trong cơ thể trẻ, nhưng chúng cũng loại bỏ một số vi khuẩn tốt. Vi khuẩn C. diff có thể phát triển trong khi trẻ đang dùng thuốc kháng sinh. Những điều sau đây có thể giúp bạn kiểm soát nhiễm trùng C. diff:

• Nguy cơ mắc bệnh tiêu chảy do C. diff có thể kéo dài vài tuần, ngay cả sau khi trẻ đã ngừng dùng thuốc kháng sinh. Nói với bác sĩ nếu trẻ bị tiêu chảy trong hoặc sau khi điều trị bằng kháng sinh.
• Bác sĩ có thể khuyên dùng men vi sinh. Chúng có thể giúp bảo vệ trẻ khỏi vi khuẩn có hại và có thể giúp ngăn ngừa nhiều bệnh nhiễm trùng. Tùy thuộc vào độ tuổi của mình, trẻ có thể ăn sữa chua hoặc các loại thực phẩm khác chứa nhiều men vi sinh. Bên cạnh đó, bác sĩ có thể đề xuất dạng thuốc viên hoặc dạng lỏng.

Bệnh nào cần được điều trị bằng kháng sinh?

Các bệnh sau đây thường do vi khuẩn gây ra và được điều trị bằng kháng sinh:

• Viêm họng
• Ho gà
• Nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI)

Bệnh nào có thể điều trị bằng thuốc kháng sinh?

Một số bệnh có thể được gây ra bởi vi khuẩn hoặc virus. Bác sĩ có thể hoặc không thể điều trị các tình trạng sau bằng thuốc kháng sinh:

• Viêm xoang
• Viêm tai
• Viêm phế quản
• Viêm phổi

Những bệnh nào không được phép điều trị bằng kháng sinh?

Thuốc kháng sinh sẽ không điều trị được nhiễm trùng do virus gây ra. Bao gồm:

• Cảm lạnh
• Phần lớn các bệnh ho
• Cúm
• Đau họng không do liên cầu khuẩn gây ra
• Virus hợp bào hô hấp (RSV)

Những điều nên hỏi bác sĩ về dùng kháng sinh

• Trẻ có cần dùng kháng sinh để điều trị nhiễm trùng không?
• Trẻ có cần theo dõi thêm trước khi dùng thuốc không?
• Loại kháng sinh nào tốt nhất để điều trị nhiễm trùng cho trẻ nếu cần?
• Các tác dụng phụ của thuốc kháng sinh mà trẻ có thể gặp phải là gì?
• Trẻ cần dùng thuốc kháng sinh trong bao lâu?

Bạn có thể làm gì để giúp trẻ ngăn ngừa tình trạng kháng kháng sinh?

• Cho trẻ uống thuốc kháng sinh theo chỉ dẫn. Đừng để trẻ ngừng dùng thuốc kháng sinh ngay cả khi trẻ cảm thấy khỏe hơn. Cho trẻ uống hết liệu trình dùng kháng sinh trừ khi bác sĩ yêu cầu bạn dừng lại.
• Loại bỏ bất kỳ loại thuốc kháng sinh nào mà trẻ không sử dụng. Hỏi bác sĩ hoặc dược sĩ của trẻ cách loại bỏ thuốc kháng sinh. Không chia sẻ, dùng chung thuốc kháng sinh của trẻ với người khác. Đừng để trẻ uống thuốc kháng sinh còn sót lại cho một bệnh khác mà không hỏi ý kiến bác sĩ.
• Hỏi về các loại vaccine mà trẻ có thể cần phải tiêm, chẳng hạn như vaccine ngừa viêm màng não. Vắc xin có thể giúp ngăn ngừa nhiễm trùng. Bên cạnh đó, đưa trẻ đi tiêm phòng cúm ngay khi được khuyến cáo hàng năm, thường là vào tháng 9 hoặc tháng 10.
• Cho trẻ rửa tay thường xuyên để ngăn ngừa sự lây lan của nhiễm trùng. Yêu cầu trẻ sử dụng xà phòng và rửa dưới vòi nước chảy. Trẻ có thể sử dụng dung dịch sát trùng tay có chứa cồn khi không có sẵn xà phòng và nước.
• Đừng bắt buộc bác sĩ kê đơn thuốc kháng sinh. Bác sĩ có thể đề nghị các phương pháp điều trị khác dựa trên bệnh của trẻ. Một ví dụ bao gồm các loại thuốc không kê đơn như acetaminophen hoặc NSAID.

Cho trẻ tới gặp bác sĩ ngay nếu trẻ có biểu hiện:

• Trẻ bị phồng rộp da hoặc bỏng rát.
• Trẻ khó thở, sưng tấy ở miệng hoặc cổ họng, hoặc phát ban lan khắp cơ thể.
• Trẻ bị tiêu chảy có lẫn máu.
• Trẻ bị đau bụng dữ dội.
• Trẻ có vết loét hoặc mảng trắng trong miệng.

Hỏi ý kiến bác sĩ nếu:

• Trẻ bị buồn nôn nhẹ đến vừa, đau bụng hoặc tiêu chảy.
• Trẻ bị phát ban nhẹ hoặc các vấn đề về da khác.
• Bạn có thắc mắc hoặc lo lắng về tình trạng hoặc cách chăm sóc trẻ.