Khái niệm
Sốt co giật là tình trạng co giật do sốt mà không thấy bằng chứng của bệnh lý thần kinh trung ương hay rối loạn điện giải cấp tính. Thường gặp từ giữa tháng 6 - 5 tuổi đỉnh cao là cuối năm 2 tuổi. Tỷ lệ là 2-5% trẻ bị nhất là trẻ sinh ra trong gia đình có tiền căn co giật.
Khả năng tái phát co giật càng cao khi tuổi khởi phát càng nhỏ. 50% bé co giật tái sau 6 tháng. 75% bé tái sau 1 năm và 90% bé tái lại trong vòng 2 năm. Những bé có giật khi sốt thấp (38 độ) hoặc chưa đến 1 giờ sốt đã co giật thì tỷ lệ tái phát cao. Tỷ lệ chung tầm 30% trẻ tái phát.
Phân loại sốt co giật
Có hai loại sốt co giật:
- Đơn giản : Ngắn (dưới 15p) xảy ra đơn độc khi sốt nhưng không kèm nhiễm trùng hệ thần kinh trung ương
- Phức tạp : Kéo dài trên 15p. Hoặc xảy ra nhiều hơn 1 lần /1 ngày. Loại này nguy hiểm nhất vì có thể nhiễm trùng thần kinh trung ương nguyên phát, bệnh lý cấu trúc hoặc chuyển hoá. Nếu lặp lại có thể bị rối loạn nặng hơn hoặc động kinh.
Nếu co giật kèm sốt vẫn dùng kháng sinh cho đến khi bé ổn. Nếu bé sốt co giật phức tạp lần đầu nên làm điện não đồ (chưa cần thiết chọc dò tuỷ hoặc chụp CT- scan) qua đó đánh giá khả năng nhiễm trùng hệ thần kinh. Đo điện não đồ sau cơn có thể cung cấp thông tin về tình trạng bệnh. Sóng chậm toàn thể sau cơn thì là bình thường. Nếu khú trú rõ rệt có thể gợi ý bất thường cấu trúc hệ thần kinh.
Các nguy cơ
Nguy cơ động kinh sau sốt co giật là 2%. Hay xảy cao với bé có tiền căn gia đình, bất thường về thần kinh hoặc phát triển trước đây, co giật phức tạp
Cứ 1 trong 3 yếu tố đó cộng thêm 3%. Bé nào sốt co giật + 1 yếu tố thì 5% nguy cơ động kinh. Cả 3 thì nguy cơ là 11%.
Nếu bé sốt co giật đơn giản thì nguy cơ tử vong, tổn thương thần kinh trung ương , suy giảm nhận thức bằng không, gần như không vấn đề gì. Biến chứng này thường xảy ra với bé sốt co giật phức tạp nhưng nguy cơ không cao. Nhưng nếu bé sốt co giật phức tạp mà tái phát thì khả năng suy giảm nhận thức bị nhé.
Hầu hết bé số co giật đơn giản không cần uống thuốc chống co giật. Những bé sau mới cần dùng :
- Trẻ sốt co giật lúc nhỏ và hay tái phát;
- Trẻ sốt co giật kèm bất thường thần kinh;
- Trẻ sốt co giật phức tạp.
Tuy nhiên chia sẻ thật với các bạn: phản ứng phụ thuốc nhiều hơn là giảm nguy cơ tái phát, và không giúp cải thiện việc xuất hiện động kinh hay giúp bé cải thiện nhận thức, vận động. Cân nhắc kỹ hoặc tham khảo một bác sĩ nhi tốt. Ngoài ra đa số thuốc chống co giật khiến bé tổng hợp vitamin D thấp, bổ sung thêm vitamin D3 tránh còi xương. Vì khi còi xương bé hay ốm vặt, sốt lại co giật tạo thành vòng luẩn quẩn.
Có hay không việc sử dụng thuốc hạ sốt sớm giảm nguy cơ co giật?
Về cơ bản, các bác sĩ nhi khoa khuyến cáo sử dụng thuốc hạ sốt tích cực giúp bé dễ chịu và với bé co giật đơn giản có giá trị
Nhưng: Không chắc chắn hoặc làm giảm nguy cơ co giật với bé có tiền căn co giật phức tạp. Nếu bé bị vẫn co giật như bình thường. Nói chung uống khi sốt vẫn là lựa chọn.
Xử lý khi trẻ sốt co giật
Để bé nằm thoáng, nới lỏng quần áo, không được ôm ghì bé và cho uống thuốc hạ sốt, không cho bé cắn hay nhét gì vào miệng bé vì sợ bé cắn lưỡi (yên tâm không cắn) mà nên đặt thuốc hạ sốt đường hậu môn. Lau người cho bé bằng nước ấm, lách đến các chi. Đo thời gian bé co giật. Khi bé khỏi co giật để bé nằm im, nghiêng bên trái đưa đến cơ sở y tế gần nhất.
Xem tiếp: Làm thế nào để hạ sốt ở trẻ em?
Xem thêm: Bớt da ở trẻ sơ sinh (Birthmarks)
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
