Tiêu chuẩn khẩu trang

1. Khẩu trang là gì?

Khẩu trang là loại mặt nạ bảo hộ giúp che chắn vùng mũi, miệng, hạn chế nguy cơ hít phải chất độc hại, ngăn mùi, giảm nguy cơ tiếp xúc với virus và hóa chất. Khẩu trang có nhiều loại khác nhau, mỗi dòng khẩu trang có công dụng riêng biệt nhưng đều có chức năng chính là bảo vệ hệ hô hấp.

2. Một số hệ thống tiêu chuẩn

2.1 NIOSH là gì?

NIOSH là viết tắt của từ tiếng Anh National Institute for Occupational Safety and Health - Viện Quốc gia về An toàn và Sức khỏe Nghề nghiệp Hoa Kỳ. NIOSH được thành lập như một cơ quan nghiên cứu tập trung vào việc nghiên cứu an toàn và sức khỏe của người lao động, đồng thời trao quyền cho người sử dụng lao động và người lao động để tạo ra nơi làm việc an toàn và lành mạnh. NIOSH là một phần của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ, thuộc Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ. Tiêu chuẩn NIOSH về mặt nạ, khẩu trang - Dùng để đánh giá khả năng ngăn chất độc hại, khả năng chống ô nhiễm của những dòng sản phẩm bảo hộ như khẩu trang và mặt nạ. NIOSH được đánh giá là một tiêu chuẩn chất lượng, có độ chính xác cao. Hiện nay, các dòng khẩu trang và mặt nạ đều sử dụng tiêu chuẩn NIOSH là quy chuẩn để đánh giá. NIOSH gồm nhiều tiêu chuẩn, chúng thường được in tại bao bì hoặc bề mặt sản phẩm. Một số tiêu chuẩn khẩu trang thường gặp nhất phải kể đến là: N95, N99, N100, R95, P95, P99, P100

Tiêu chuẩn NIOSH về mặt nạ, khẩu trang

Dùng để đánh giá khả năng ngăn chất độc hại, khả năng chống ô nhiễm của những dòng sản phẩm bảo hộ như khẩu trang và mặt nạ. NIOSH được đánh giá là một tiêu chuẩn chất lượng, có độ chính xác cao. Hiện nay, các dòng khẩu trang và mặt nạ đều sử dụng tiêu chuẩn NIOSH là quy chuẩn để đánh giá. NIOSH gồm nhiều tiêu chuẩn, chúng thường được in tại bao bì hoặc bề mặt sản phẩm. Một số tiêu chuẩn khẩu trang thường gặp nhất phải kể đến là: N95, N99, N100, R95, P95, P99, P100 Các ký hiệu thường gặp là các chữ cái như N, R, P cùng một chữ số biểu thị. Trong đó, các chữ cái sẽ đại diện cho khả năng lọc khi tiếp xúc với dầu. Thứ tự từ hoàn toàn chống được dấu, chống một phần và không chống được lần lượt sẽ là P, R, N. Các chữ số sẽ thể hiện khả năng, tỷ lệ phần trăm lọc bụi.

- Tiêu chuẩn NIOSH N95: hiệu suất lọc ít nhất 95% bụi, không có khả năng chống dầu. N95 là loại mặt nạ/khẩu trang chống độc có khả năng lọc và ngăn chặn sự tiếp xúc của bụi PM 2.5 tới sức khỏe con người.

- Tiêu chuẩn NIOSH N99: hiệu suất lọc ít nhất 99% các loại bụi siêu vi, không có khả năng chống dầu.

- Tiêu chuẩn NIOSH N100: loại bỏ 99.97% các hạt, bụi trong không khí. Không có khả năng chống dầu.

- Tiêu chuẩn NIOSH R95: khả năng lọc 95% các hạt trong không khí. Kháng dầu nhẹ.

- Tiêu chuẩn NIOSH P95: khả năng lọc 95% các hạt trong không khí. Có khả năng chống dầu mạnh mẽ.

- Tiêu chuẩn NIOSH P99: khả năng lọc 99% các hạt trong không khí. Có khả năng chống dầu mạnh mẽ. Tiêu chuẩn NIOSH P100: khả năng lọc 99,97% các hạt trong không khí. Có khả năng chống dầu mạnh mẽ.

- Tiêu chuẩn KN95: tiêu chuẩn Trung Quốc về khẩu trang, mặt nạ: Hiệu suất lọc ít nhất 95%. Tiêu chuẩn FFP2: tiêu chuẩn châu Âu về khẩu trang, mặt nạ. Hiệu xuất lọc ít nhất 94%. Các tiêu chuẩn NIOSH N95 (Mỹ) , FFP2 (Châu Âu), KN95 (Trung Quốc) được đánh giá tương đương nhau về hiệu suất lọc

Trong số những loại khẩu trang đạt tiêu chuẩn NIOSH thì N95 là loại khẩu trang được sử dụng phổ biến hơn cả. Loại khẩu trang/mặt nạ chống độc này có thể loại bỏ những loại bụi PM 2.5 siêu nhỏ có kích cỡ 0.3 micromet. Đây là loại bụi thường gặp và có mức độ nguy hiểm nhất hiện nay.

2.2 Tiêu chuẩn EN 149 là gì?

EN 149 quy định về: Thiết bị bảo vệ đường hô hấp - Mặt nạ lọc một nửa để bảo vệ khỏi các hạt, bụi.

Tiêu chuẩn Châu Âu này quy định các yêu cầu tối thiểu để lọc một nửa mặt nạ được sử dụng làm thiết bị bảo vệ đường hô hấp, đặc biệt chống lại các hạt và các thử nghiệm hiệu suất thực tế và phòng thí nghiệm bắt buộc để đánh giá sự tuân thủ của mặt nạ. Tiêu chuẩn EN149:1991 trước đây, phân loại mặt nạ nửa mặt thành FFP1S, FFP2S, FFP2SL, FFP3S và FFP3SL.

Mặt nạ FFP phải đủ điều kiện đáp ứng tiêu chuẩn EN 149. Tiêu chuẩn Châu Âu EN 149: 2001 thiết lập các đặc tính của thiết bị hô hấp. Tiêu chuẩn này bao gồm các xét nghiệm trong phòng thí nghiệm, test hiện trường cùng các yêu cầu nhất định để đảm bảo tính tương thích phù hợp của mặt nạ.

Các đặc điểm được phân tích bao gồm

Bao bì sản phẩm
Vật liệu: Khả năng chống thao tác
Kiểm tra hiệu suất thực tế
Rò rỉ: Rò rỉ toàn bộ vào bên trong và sự xâm nhập của vật liệu lọc

Có một số tổ chức châu Âu cấp giấy chứng nhận kiểm tra xác nhận sự phù hợp và chỉ định các đặc điểm của sản phẩm: INRS APAVE ở Pháp; INSPECT ở Anh; FACE AUSSCHUSS ở Đức

Khẩu trang FFP1 chống lại các hạt rắn lớn. Chỉ thích hợp để bảo vệ chống lại các chất gây kích ứng, không có hại. Hiệu suất lọc tối thiểu 80%.
Khẩu trang FFP2 bảo vệ chống lại các bình xịt kích ứng dạng rắn, lỏng và có hại. Hiệu suất lọc tối thiểu 94%.
Khẩu trang FFP3 chống lại các bình xịt độc chất rắn lỏng độc hại. Hiệu suất lọc tối thiểu 99%.

Hiện nay, tỉ lệ người mắc các bệnh về đường hô hấp ngày một tăng một phần do môi trường ngày càng ô nhiễm. Việc sử dụng các biện pháp bảo vệ sức khỏe là rất cần thiết. Khẩu trang chống bụi là một trong những giải pháp hiệu quả giúp loại bỏ phần nào các tác nhân và mầm mống gây bệnh.

Khẩu trang đang là “cứu tinh” trong việc phòng lây nhiễm các bệnh liên quan đến đường hô hấp, nhất là trong thời điểm dịch Covid 19 đang có diễn biến phức tạp. Để phát huy được hiệu quả tại mỗi chiếc khẩu trang cần có lớp bảo vệ như FFP1, FFP2, FFP3 của EN 149:2001.

3. Khẩu trang y tế N95 hoặc tương đương

Chỉ dùng cho kỹ thuật viên xét nghiệm, nhân viên y tế, người tiếp xúc trực tiếp để khám, điều trị, chăm sóc người bệnh Covid-19.

Gồm các loại tiêu chuẩn tương đương phổ biến:

+ Mỹ: N95 Respirator (tiêu chuẩn NIOSH-42C FR84)

+ Châu Âu: FFP2 Respirator (tiêu chuẩn EN 149-2001)

+ Úc, Newzealand: P2 Respirator (tiêu chẩn AS/NZ 1716:2012)

+ Trung Quốc: KN95 Respirator (tiêu chuẩn GB2626-20 06)

+ Nhật bản: DS Respirator (tiêu chuẩn JMHLW- Notification 214, 2018)

+ Hàn Quốc: Korea 1st Class Respirator (tiêu chuẩn KMOEL-2017-64).

4. Khẩu trang y tế

Dành cho cán bộ y tế khi làm việc trong môi trường y tế ở khu vực có khả năng lây nhiễm và tiếp xúc nhiều với người bệnh (khoa khám bệnh, khoa điều trị, khoa hồi sức tích cực,…).

Được quản lý là trang thiết bị y tế (đáp ứng tiêu chuẩn tối thiểu đạt TCVN 8389-1 : 2010; TCVN 8389-2 : 2010; TCVN 8389-3 : 2010 và đã có số lưu hành do cơ quan y tế có thẩm quyền cấp theo quy định của Nghị định 36/2016/NĐCP).

Bộ TCVN 8389:2010 Khẩu trang y tế, gồm các tiêu chuẩn sau:

– TCVN 8389-1:2010 Phần 1: Khẩu trang y tế thông thường.

– TCVN 8389-2:2010 Phần 2: Khẩu trang y tế phòng nhiễm khuẩn.

– TCVN 8389-3:2010 Phần 3: Khẩu trang y tế phòng độc hóa chất.

Khẩu trang y tế thông thường: là khẩu trang y tế (đã tiệt khuẩn và không tiệt khuẩn) sử dụng trong các cơ sở y tế, gồm các bộ phận: các lớp vải: có thể có từ 2 đến 4 lớp vải không dệt, dạng phẳng, có gấp nếp; lớp vi lọc; thanh nẹp mũi; dây đeo.

Khẩu trang y tế phòng nhiễm khuẩn có tác dụng ngăn cản và diệt 99,9% vi khuẩn ngay trên bề mặt khẩu trang, gồm các bộ phận: các lớp vải có thể có từ 2 đến 4 lớp dạng phẳng có gấp nếp hoặc có từ 5 đến 7 lớp dạng mõm; lớp vi lọc; lóp vải tẩm chất nano – bạc; thanh nẹp mũi; đệm mũi, dây đeo; khóa điều chỉnh dây đeo (nếu cần).

Khẩu trang y tế phòng độc hóa chất có tác dụng lọc khí độc và hơi độc, tạo luồng khí sạch sau khi đi qua lớp vi Iọc than hoạt tính, gồm các bộ phận: các lớp vải (có thể có từ 2 đến 4 lớp vải dạng phẳng có gấp nếp hoặc có từ 5 đến 7 lớp dạng mõm); lớp vi lọc; lớp than hoạt tính; thanh nẹp mũi; đệm mũi, dây đeo.

Trong đó, khẩu trang y tế phòng nhiễm khuẩn đang được khuyến cáo sử dụng trong tình hình đại dịch Covid 19 hiện nay. Giữa xu thế các doanh nghiệp đẩy mạnh nghiên cứu, tiến hành sản xuất và tìm kiếm tiêu chuẩn chứng nhận, thì TCVN 8389-2:2010 là tiêu chuẩn mà nhiều doanh nghiệp quan tâm nhất.