Những nghiên cứu phân tích một số loại thuốc vốn có vai trò trong điều trị bệnh tự miễn bao gồm bệnh vảy nến, viêm khớp dạng thấp, và bệnh Crohn đã cho thấy sau khi điều trị dấu hiệu trầm cảm của các bệnh nhân có tự miễn đã thuyên giảm đi rất nhiều.
Phản ứng viêm là thủ phạm gây ra trầm cảm
Trong bệnh tự miễn, các tế bào bạch cầu phản ứng quá mức và thay vì tấn công vi khuẩn và virus thì chúng quay sang tấn công hệ thống miễn dịch ở các mô khác nhau của cơ thể. Thuốc chống viêm sẽ xoa dịu các cuộc tấn công đó bằng cách kích thích hệ miễn dịch sản xuất ra các cytokin- một chất đóng vai trò quan trọng trong phản ứng viêm của cơ thể.
Một lượng nhỏ các chất gây viêm cũng đủ kích hoạt hệ thống miễn dịch để chống lại vi khuẩn, nhưng nếu như tình trang này xảy ra quá mức thì sẽ gây ra những vấn đề nhất định cho cơ thể. Việc bùng phát các phản ứng viêm một các chậm rãi của bệnh tự miên sẽ gây ra ảnh hưởng cả về thể chất và tâm thần. Đặc biệt là khi não bị ảnh hưởng thì rất dễ gây ra các dấu hiệu của trầm cảm. Tương tự như vậy ở các bộ phận khác nó cũng gây ra bệnh tim mạch, bệnh mạch vành… hoặc tiểu đường typ1 hoặc typ 2.
Thông thường, những người mắc bệnh tự miễn trong đó bao gồm cả tiểu đường typ 1 đều có dấu hiệu của bệnh trầm cảm. Người ta cho rằng họ bị trầm cảm vì các bệnh mạn tính của họ. Nhưng trong nghiên cứu mới này người ta cho thấy phản ứng viêm làm thay đổi các chất hóa học gây rối loạn tâm thần trong não. Không giống như các chất chống viêm, thuốc chống trầm cảm giúp khôi phục các chức năng của chất dẫn truyền thần kinh. Tuy nhiên một số bệnh nhân trầm cảm lại không đáp ứng với thuốc chống trầm cảm thông thường.
Khi xem xét kết quả của 20 nghiên cứu về những bệnh nhân mắc bệnh viêm khớp, vảy nến và bệnh Crohn có dấu hiệu trầm cảm được điều trị bằng thuốc kháng cytokin hoặc thuốc kháng viêm thì người ta thấy những bệnh nhân đó đã giảm được các triệu chứng một cách đáng kể, tương tự như tác dụng của thuốc chống trầm cảm.
Điều trị trầm cảm thường rất khó khăn bởi vì không có xét nghiệm nào nói cho bác sỹ biết rằng thuốc chống trầm cảm có tác dụng trên bệnh nhân hay không. Phát hiện ra loại thuốc chống viêm có thể giảm bớt các triệu chứng trầm cảm đã mở ra hướng trong tương lai có thể xét nghiệm máu để kiểm tra tình trạng viêm cho những người vừa bị bệnh tự miễn và vừa bị trầm cảm. Và trong tương lai không xa, thuốc kháng cytokin có thể được sử dụng điều trị cho các bệnh nhân trầm cảm trong khi các loại thuốc trầm cảm không có tác dụng.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh