Nếu một cơ quan trong cơ thể bạn không ở đúng vị trí vốn dĩ của nó mà bị đẩy qua một điểm yếu trong cơ, tạo ra một chỗ phồng có nghĩa là bạn đã bị bệnh thoát vị. Thoát vị khá phổ biến có thể gây đau hoặc không có triệu chứng gì. Chúng thường xuất hiện khi bạn nhấc một vật nặng hoặc gắng rặn trong quá trình đi đại tiện. Thậm chí ngay cả khi ho và hắt hơi gắng sức cũng có thể gây thoát vị.
1. Tổng quát
Nam giới có khả năng mắc các loại thoát vị cao. Tuy nhiên, thoát vị có thể xảy ra ở mọi giới tính ở mọi lứa tuổi. Bạn có thể dễ bị thoát vị nếu bẩm sinh có thành bụng yếu. Nhưng cũng có nhiều người mắc phải chứng này sau này khi lớn lên. Béo phì , hút thuốc và chế độ ăn uống nghèo nàn cũng có thể làm suy yếu cơ bắp của bạn. Điều đó khiến bạn dễ bị thoát vị hơn.
Bạn có thể dễ bị thoát vị nếu bẩm sinh có thành bụng yếu
1.1 Các loại bệnh thoát vị phổ biến
Thoát vị được đặt tên theo vị trí thoát vị, từ vùng cơ hoành đến bẹn. Dưới đây là một số loại thoát vị phổ biến nhất:
Thoát vị bẹn (inguinal hernia)
Loại thoát vị phổ biến nhất là thoát vị bẹn, xảy ra khi một phần của ruột hoặc mô mỡ chèn ép qua thành bụng vào vùng bẹn. Dạng thoát vị này thường liên quan đến sự lão hóa hoặc tăng áp lực của bụng.
Ống bẹn nằm gần háng của bạn. Ở nam giới, nó là một lối đi thông tinh hoàn với khoang bụng. Ở phụ nữ, ống bẹn giúp nâng đỡ tử cung. Ở cả hai giới, thoát vị bẹn tạo ra một khối phồng ở bẹn. Tuy nhiên, loại này thường gặp ở nam nhiều hơn nữ.
Thoát vị đùi (femoral hernia)
Một loại thoát vị phổ biến khác là thoát vị đùi, nơi một phần ruột hoặc mô mỡ nhô ra vùng bẹn, ở phía trên cùng của đùi trong. Thoát vị đùi thường xảy ra ở phụ nữ có thai, trong quá trình chuyển sinh. Thoát vị đùi cũng có liên quan đến lão hóa và căng cơ bụng.
Thoát vị vết mổ (incisional hernia)
Thoát vị hình thành tại vị trí vết thương phẫu thuật. Thường ở những người lớn tuổi, thừa cân hoặc ít vận động và có tiền sử phẫu thuật.
Thoát vị hoành (hiatal)
Cơ hoành là khối cơ ngăn cách bụng và ngực. Trên cơ này có một lỗ để thực quản nối với dạ dày. Thực quản nằm trên vùng ngực và dạ dày nằm trong ổ bụng. Thoát vị hiatal là khi một phần của dạ dày đẩy lên trên qua cơ hoành. Bạn có thể không biết mình bị thoát vị hiatal nếu kích thước khối thoát vị nhỏ. Nhưng những khối thoát vị lớn có thể gây ra các vấn đề như ợ nóng và khó nuốt.
Bệnh thoát vị xảy ra ở vùng bẹn gọi là thoát vị bẹn
Thoát vị rốn (umbillical hernia)
Một số trẻ sơ sinh được sinh ra với thoát vị rốn. Khối thoát vị này có thể tự đóng lại khi trẻ khoảng 4 tuổi.
Nó cũng thường xảy ra ở phụ nữ có thai.
Nếu thoát vị rốn ở người lớn thì thường cần phẫu thuật để sửa chữa thoát vị rốn.
1.2 Các loại bệnh thoát vị hiếm gặp khác
Thoát vị hiếm gặp phát triển ở các lớp bên ngoài của cơ bụng, thường xảy ra ở nam giới trên 50 tuổi.
Một số loại hiếm gặp: thoát vị đáy chậu, thoát vị thắt lưng, thoát vị lỗ bịt …
Nhìn chung, trong phần lớn các trường hợp, thoát vị phát triển trong ổ bụng. Điều này gây ra bởi sự suy yếu của thành bụng, cuối cùng dẫn đến một lỗ hở hoặc “khuyết tật” phát triển. Các mô hoặc cơ quan thường đẩy vào thành bụng sau đó đẩy qua tường. Kết quả là khối phồng, thường có thể nhìn thấy bên dưới da, được gọi là thoát vị.
2. Triệu chứng và phương pháp điều trị thoát vị
2.1 Triệu chứng
Tất cả các khối thoát vị đều tạo ra chỗ phồng mà cơ quan đã bị đẩy ra. Chúng thường có thể nhìn thấy bên ngoài, ngoại trừ trường hợp thoát vị gián đoạn (tức là tự co lại được). Các dấu hiệu và triệu chứng của thoát vị bao gồm:
– Khối phồng ở bụng hoặc bẹn mà bạn có thể nhìn thấy dễ dàng hơn khi đứng hoặc khi ho hoặc rặn.
– Đau hoặc cảm giác đè nén tại vị trí khối phồng.
– Khối phồng biến mất hoặc bạn có thể đẩy trở lại vị trí khi bạn nằm xuống.
– Đau khi đi đại tiện.
– Đau tăng lên khi bạn nâng vật nặng.
– Một khối phồng ở bụng ngày càng lớn.
– Cảm giác đầy bụng hoặc khó đi đại tiện.
– Khó nuốt, nôn và ợ chua (trong trường hợp thoát vị hoành)
2.2 Điều trị
Điều trị bệnh thoát vị là một trong những phẫu thuật phổ biến nhất được thực hiện ở Hoa Kỳ
Một số thoát vị nhỏ không cần điều trị, nhưng một số khác lại gây đau và các vấn đề về đường tiêu hóa. Trong trường hợp cần thiết, các bác sĩ sẽ rạch một đường thẳng ở giữa bụng. Sau đó thực hiện đưa cơ quan bị thoát vị vào vị trí cũ hoặc cắt bỏ. Cuối cùng khâu lại cơ (phục hồi thành cơ). Vì thoát vị có xu hướng tái phát, bác sĩ phẫu thuật có thể sử dụng một tấm lưới để hỗ trợ.
3. Bệnh thoát vị có nguy hiểm không?
Trong một số trường hợp, thoát vị có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm. Chúng có thể bao gồm:
– Thoát vị chèn ép các tạng xung quanh. Khối thoát vị có thể phát triển gây tắc nghẽn ruột nếu đoạn ruột bị kẹt trong khu vực yếu của thành bụng. Đường ruột bị tắc nghẽn sẽ dẫn đến buồn nôn, nôn mửa, không thể đánh hơi hoặc đi tiêu và đau dữ dội.
– Tăng áp lực lên các mô xung quanh: Nếu không được điều trị kịp thời bằng phẫu thuật, hầu hết thoát vị bẹn sẽ phát triển lớn hơn theo thời gian. Ở nam giới, điều này có nghĩa là khối thoát vị có thể kéo dài vào bìu, dẫn đến sưng và đau.
– Thoát vị nghẹt: Thoát vị bị chặn có thể chặn dòng chảy của máu đến một phần ruột của bạn. Sự bóp nghẹt đó có thể dẫn đến mô ruột bị hoại tử. Thoát vị nghẹt cần phải phẫu thuật ngay lập tức, nó có thể đe dọa tính mạng.
Kết luận
Nếu khối thoát vị đột nhiên gây khó chịu nhiều, tình trạng này cần được chăm sóc y tế nhanh chóng nếu không nó có thể trở thành thoát vị nghẹt. Khối gây đau hoặc cứng, phát triển sẫm màu hoặc đỏ, bạn không thể đi tiêu hoặc bạn bị sốt và nôn mửa hoặc bạn có dấu hiệu cho thấy bạn có một thoát vị, có khối phình ra. Tình trạng này có thể đe dọa tính mạng, nếu có những triệu chứng này, hãy đi khám ngay lập tức.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
