1. Bệnh trĩ và chỉ định phẫu thuật cắt trĩ
Bệnh trĩ là hiện tượng giãn và phình tĩnh mạch ở vùng hậu môn – trực tràng, hình thành các búi trĩ. Bệnh thường gặp ở người ngồi nhiều, ít vận động, phụ nữ mang thai và sau sinh. Trĩ gây khó chịu kéo dài, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và tâm lý người bệnh.
Phẫu thuật cắt trĩ được chỉ định khi:
Trĩ nội độ III hoặc IV, búi trĩ sa hẳn ra ngoài và không tự co lên được.
Các phương pháp điều trị nội khoa không hiệu quả.
Có biến chứng như chảy máu nhiều, tắc búi trĩ, nhiễm trùng.
Phẫu thuật giúp loại bỏ búi trĩ và tái lập cấu trúc hậu môn – trực tràng, từ đó cải thiện triệu chứng và hạn chế tái phát.
Phẫu thuật cắt trĩ được chỉ định khi người bệnh trĩ nội độ 3 trở lên
Thông thường, người bệnh có thể hồi phục trong vòng 1–2 tuần, nhưng cũng có trường hợp kéo dài đến 4–5 tuần tùy theo các yếu tố:
Phương pháp Longo (PPH) – ít xâm lấn, ít đau, phục hồi nhanh hơn so với các kỹ thuật truyền thống.
Phẫu thuật truyền thống (Milligan-Morgan, Ferguson...) thường gây đau nhiều hơn và thời gian hồi phục lâu hơn.
Bệnh nhẹ (trĩ độ II–III) và chỉ cắt 1 búi trĩ thường hồi phục nhanh hơn.
Người bệnh có sức đề kháng tốt, không mắc bệnh lý nền như tiểu đường, tim mạch sẽ hồi phục nhanh hơn.
Bác sĩ có kinh nghiệm và thao tác chính xác sẽ giúp giảm biến chứng, hạn chế tổn thương mô lành, từ đó rút ngắn thời gian lành vết mổ.
Chế độ ăn uống, sinh hoạt và vệ sinh vùng hậu môn đúng cách đóng vai trò then chốt trong hồi phục.
Chế độ dinh dưỡng và lối sống sinh hoạt khoa học, lành mạnh giúp người bệnh nhanh hồi phục sức khỏe
Phương pháp Longo (phẫu thuật cắt trĩ bằng máy khâu vòng) là lựa chọn được ưu tiên trong điều trị trĩ nội độ III–IV:
Cắt một khoanh niêm mạc trực tràng trên đường lược để làm giảm lưu lượng máu đến búi trĩ.
Khâu treo niêm mạc bị sa, giúp tạo hình lại cấu trúc ống hậu môn.
Thời gian mổ ngắn (~20–30 phút), ít đau, ít chảy máu do vùng thao tác không có nhiều dây thần kinh cảm giác.
Người bệnh có thể xuất viện sau 1–4 ngày, phục hồi hoàn toàn sau 15–25 ngày nếu không có biến chứng.
Giữ vùng hậu môn sạch, khô thoáng.
Rửa hậu môn bằng nước ấm hoặc dung dịch sát khuẩn nhẹ (Betadine 10%, xanh methylen).
Sử dụng thuốc kháng sinh, kháng viêm theo đơn.
Tái khám định kỳ hoặc khi có các dấu hiệu bất thường: đau kéo dài, chảy máu, nhiễm trùng, tiêu không tự chủ…
Ngày đầu: ăn thức ăn mềm, lỏng.
Từ ngày 2 trở đi: tăng cường chất xơ (rau xanh, ngũ cốc, trái cây), uống 2 lít nước/ngày.
Tránh rượu bia, cà phê, thuốc lá, thực phẩm cay nóng và nhiều dầu mỡ.
Vận động nhẹ nhàng sau 3–4 ngày, tránh nằm hoặc ngồi lâu một tư thế.
Tránh mang vác nặng, ngồi xổm, rặn mạnh khi đại tiện.
Kiêng quan hệ tình dục cho đến khi hồi phục hoàn toàn.
Thời gian lành sau cắt trĩ trung bình từ 1–4 tuần, phụ thuộc vào phương pháp phẫu thuật, mức độ bệnh, cơ địa và cách chăm sóc sau mổ. Việc điều trị đúng thời điểm, đúng phương pháp và tuân thủ chăm sóc hậu phẫu là yếu tố quyết định giúp người bệnh hồi phục nhanh chóng và tránh tái phát.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh