✴️ Nguyên nhân gây bệnh trĩ và cách điều trị trĩ hiện nay
Bệnh trĩ là bệnh lý tiêu hóa phổ biến, tuy nhiên rất nhiều người bệnh âm thầm chịu đựng căn bệnh “khó nói” này. Nếu không được điều trị sớm và đúng cách, bệnh trĩ có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như: thiếu máu, tắc mạch, viêm loét, nhiễm trùng,… Bài viết sau sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ nguyên nhân gây bệnh cũng như cách điều trị trĩ đang được ứng dụng rộng rãi hiện nay.
1. Phân loại bệnh trĩ
Bệnh trĩ được chia thành 2 loại chính gồm trĩ nội (internal hemorrhoids) và trĩ ngoại (external hemorrhoids). Búi trĩ xuất phát phía trên đường lược (đường hậu môn – trực tràng) được gọi là trĩ nội. Búi trĩ nội lúc này được bao phủ bởi niêm mạc và lớp biểu mô chuyển tiếp. Trong khi đó, trĩ ngoại là búi trĩ xuất phát phía dưới đường lược. Búi trĩ nằm bên dưới lớp da bao quanh hậu môn và được phủ bởi lớp biểu mô vảy.
Dựa vào sự tiến triển của búi trĩ còn nằm bên trong hay đã sa ra khỏi hậu môn, bệnh trĩ gồm các phân độ như sau:
– Trĩ độ 1: Búi trĩ hoàn toàn nằm gọn trong ống hậu môn.
– Trĩ độ 2: Búi trĩ nằm trong ống hậu môn, nhưng khi rặn đại tiện búi trĩ thập thò hoặc lòi ít ra ngoài. Búi trĩ sẽ tự thụt vào trong khi đại tiện xong đứng dậy.
– Trĩ độ 3: Búi trĩ sa ra ngoài mỗi lần đi đại tiện, ngồi xổm, đi lại nhiều, làm việc nặng. Để búi trĩ thụt vào, người bệnh phải nằm nghỉ một lúc hoặc dùng tay đẩy nhẹ vào.
– Trĩ độ 4: Đây là giai đoạn nặng của bệnh, búi trĩ thường xuyên nằm ngoài ống hậu môn.
Bệnh trĩ được chia thành 2 loại chính gồm trĩ nội (internal hemorrhoids) và trĩ ngoại (external hemorrhoids)
2. Nguyên nhân gây bệnh trĩ
Trước khi tìm hiểu cách điều trị trĩ, hãy khám phá các nguyên nhân gây bệnh. Dưới áp lực, các tĩnh mạch xung quanh hậu môn có xu hướng căng ra và có thể phồng lên hoặc sung huyết. Áp lực gia tăng ở phần dưới trực tràng là nguyên nhân khiến búi trĩ phát triển, gồm:
– Rặn khi đi đại tiện gây căng giãn và ứ máu do áp lực lên các tĩnh mạch tăng.
– Táo bón mạn tính hoặc tiêu chảy mạn tính.
– Ngồi lâu trên bồn cầu.
– Thừa cân, béo phì.
– Chế độ ăn ít chất xơ.
– Phụ nữ mang thai.
– Quan hệ tình dục qua đường hậu môn.
– Theo tuổi tác, cấu trúc mô nâng đỡ các tĩnh mạch ở hậu môn và trực tràng trở nên lỏng lẻo và nhão dần cũng là nguyên nhân dẫn đến bệnh trĩ.
– Áp lực ổ bụng gia tăng ở những người thường xuyên lao động nặng (như vận động viên cử tạ, khuân vác); đứng lâu, ngồi nhiều (như nhân viên văn phòng, thợ may). Gia tăng áp lực ổ bụng làm cản trở quá trình hồi lưu máu về tim, từ đó gây giãn tĩnh mạch hậu môn.
– Có khối u vùng tiểu khung gồm: u đại trực tràng, u ở tử cung,… làm cản trở sự hồi lưu máu về tim cũng dẫn đến giãn tĩnh mạch.
3. Điều trị bệnh trĩ như thế nào?
Các phương pháp điều trị sau được áp dụng cho trường hợp trĩ có triệu chứng. Cách điều trị cụ thể bao gồm phương pháp nội khoa và ngoại khoa.
3.1. Cách điều trị trĩ bằng phương pháp nội khoa
Người bệnh thường được chỉ định điều trị bảo tồn và thay đổi chế độ sinh hoạt. Theo đó, người bệnh cần lưu ý:
– Bổ sung chất xơ trong chế độ ăn hàng ngày;
– Tránh sử dụng các chất kích thích như rượu bia, gia vị cay nóng như tiêu, ớt;
– Tránh ngồi nhiều hoặc đứng quá lâu, đồng thời tránh hoạt động quá mạnh.
– Ngâm hậu môn trong nước ấm là một biện pháp thường được áp dụng nhằm cải thiện triệu chứng.
Bên cạnh đó, người bệnh có thể dùng các thuốc bôi hoặc nhét tại chỗ, hay thuốc hỗ trợ tuần hoàn tĩnh mạch. Lưu ý rằng việc dùng thuốc cần tuân theo chỉ định của bác sĩ. Người bệnh tuyệt đối không tự ý mua và tự sử dụng các loại thuốc điều trị.
Chế độ ăn nhiều chất xơ, vận động hợp lý là những giải pháp giúp đẩy lùi bệnh trĩ
3.2. Cách điều trị trĩ bằng phương pháp ngoại khoa
Các thủ thuật can thiệp điều trị trĩ
Các trường hợp trĩ mức độ nhẹ có thể được điều trị bằng thủ thuật thắt búi trĩ bằng dây thun hoặc chích xơ mạch máu đến nuôi búi trĩ.
– Chích xơ được chỉ định đối với trĩ độ 1 và độ 2, không áp dụng cho trĩ ngoại, trĩ nội bị viêm loét hoặc hoại tử, trĩ có huyết khối. Từ 1ml – 2ml chất làm xơ sẽ được tiêm vào lớp dưới niêm mạc búi trĩ.
– Thắt bằng dây thun là thủ thuật đặt vòng thắt cao su quanh búi trĩ. Thiếu máu cục bộ sẽ khiến búi trĩ bị xơ, teo lại và tự rụng đi. Phương pháp này đơn giản, dễ thực hiện, chi phí thấp, có thể điều trị ngoại trĩ cho trường hợp trĩ độ 2 và 3.
Phương pháp khâu triệt mạch được thực hiện dưới sự hướng dẫn siêu âm. Mục đích của thủ thuật này là làm tắc mạch cung cấp máu và giảm sự phình búi trĩ.
Phẫu thuật cắt trĩ
Trường hợp bệnh trĩ có biến chứng huyết khối nên được can thiệp sớm để cắt bỏ theo các phương pháp kinh điển hoặc phối hợp lấy huyết khối kèm cắt trĩ bằng phương pháp khác. Phương pháp cắt trĩ kinh điển có thể kể đến như Milligan Morgan, Ferguson, White Head. Các phương pháp này can thiệp trực tiếp vào búi trĩ nên thường gây cảm giác đau.
Hiện nay, phương pháp Longo được ứng dụng rộng rãi trong phẫu thuật cắt bỏ búi trĩ, đặc biệt là trĩ nội độ 3 và độ 4. Đây là phương pháp không cắt trĩ trực tiếp, nguyên lý của Longo là làm gián đoạn các mạch máu trĩ trên và giữa. Sau đó, niêm mạc hậu môn môn – trực tràng bị sa sẽ được khâu lên trên. Các búi trĩ được đưa về vị trí trong ống hậu môn, từ đó là teo mô trĩ. Phương pháp này không cắt bỏ vùng da hậu môn nên có ưu điểm là ít gây khó chịu.
Trên đây là những phương pháp điều trị trĩ được ứng dụng phổ biến hiện nay. Khi có các dấu hiệu cảnh báo bệnh, bạn cần thăm khám ngay với bác sĩ để được điều trị kịp thời và hiệu quả. Cần tránh tâm lý ngại ngùng hoặc giấu bệnh, hãy xử trí sớm để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
BÀI VIẾT KHÁC
