✴️ Bệnh hen phế quản điều trị triệt để là rất cần thiết

1. Nguyên nhân gây bệnh hen phế quản

Hen phế quản (hen suyễn) là một bệnh lý mạn tính của đường hô hấp, đặc trưng bởi tình trạng viêm và tăng phản ứng của phế quản đối với nhiều tác nhân kích thích khác nhau.

Các yếu tố nguy cơ chính:

• Dị nguyên đường hô hấp: phấn hoa, lông động vật, mạt bụi nhà, nấm mốc.

• Nhiễm trùng hô hấp: như cảm lạnh, viêm mũi, viêm xoang.

• Yếu tố môi trường: thay đổi thời tiết đột ngột (nhất là lạnh), ô nhiễm không khí, khói thuốc lá (chủ động hoặc thụ động).

• Thuốc: một số thuốc như chẹn beta (propranolol…), NSAIDs (ibuprofen, aspirin) có thể khởi phát cơn hen.

• Di truyền: tiền sử gia đình mắc hen hoặc bệnh dị ứng khác (chàm, viêm mũi dị ứng).

Hen phế quản ở trẻ em:

• Bệnh có thể khởi phát ngay từ năm đầu đời, phổ biến nhất trong độ tuổi 2–5 tuổi.

• Khoảng 65% trường hợp hen ở trẻ em có thể cải thiện rõ khi trẻ lớn lên, tuy nhiên vẫn cần theo dõi sát và điều trị dự phòng đúng cách.

Hen phế quản là bệnh lý đường hô hấp khá phổ biến do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra

2. Triệu chứng của hen phế quản

Hen phế quản biểu hiện theo từng cơn, giữa các cơn bệnh nhân có thể gần như bình thường. Cơn hen thường xuất hiện về đêm, sáng sớm, hoặc sau khi tiếp xúc với dị nguyên hay yếu tố kích thích.

Triệu chứng thường gặp trong cơn hen:

• Ho khan, ho từng tiếng ngắn, dai dẳng.

• Khó thở, đặc biệt là khó thở thì thở ra.

• Khò khè, thở rít, thường nghe rõ hơn khi nằm.

• Tức ngực, cảm giác nặng ngực, bị đè ép.

• Tái đi tái lại nhiều lần, có thể tự hết hoặc cần dùng thuốc cắt cơn.

3. Hen phế quản có nguy hiểm không?

Hen phế quản là bệnh lý nguy hiểm, nhất là khi người bệnh thiếu kiến thức và không kiểm soát tốt cơn hen cấp.

Biến chứng cấp tính:

• Suy hô hấp cấp, ngưng thở có thể xảy ra trong vài phút nếu không được xử trí kịp thời.

• Tràn khí màng phổi hoặc tràn khí trung thất do ho mạnh, thở gắng sức.

• Tử vong có thể xảy ra trong các trường hợp hen nặng, không điều trị đúng cách.

Biến chứng mạn tính nếu hen không kiểm soát tốt:

• Giãn phế nang, khí phế thủng.

• Tâm phế mạn: tình trạng tăng áp phổi dẫn đến suy tim phải.

4. Điều trị và kiểm soát hen phế quản

Hiện nay, hen phế quản chưa thể điều trị khỏi hoàn toàn, nhưng có thể kiểm soát hiệu quả lâu dài nếu được chẩn đoán sớm và điều trị đúng phác đồ.

4.1. Nguyên tắc điều trị

• Kiểm soát viêm đường thở bằng thuốc dự phòng hàng ngày.

• Cắt cơn hen bằng thuốc giãn phế quản tác dụng nhanh khi có triệu chứng.

• Theo dõi chặt chẽ tiến triển và điều chỉnh điều trị theo mức độ kiểm soát.

Bệnh có thể gặp ở trẻ em và người lớn với các triệu chứng như ho, khó thở, thở khò khè

4.2. Nhóm thuốc thường dùng

• Corticosteroid hít (ICS): budesonide, fluticasone – nền tảng điều trị dự phòng.

• Thuốc giãn phế quản: salbutamol (SABA), formoterol (LABA), thuốc kháng cholinergic.

• Thuốc kháng leukotriene (montelukast).

• Kháng histamin, thuốc chống dị ứng khi có viêm mũi dị ứng kèm theo.

4.3. Biện pháp hỗ trợ kiểm soát

• Tránh tiếp xúc dị nguyên (bụi, phấn hoa, lông thú nuôi...).

• Không hút thuốc hoặc tiếp xúc khói thuốc.

• Tái khám định kỳ, điều chỉnh thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ.

• Dinh dưỡng hợp lý, tránh thực phẩm gây dị ứng.

• Tập thể dục đều đặn, nhưng nên tránh vận động quá sức đột ngột.

5. Khuyến nghị

Người bệnh hen phế quản cần được theo dõi và điều trị tại các cơ sở y tế chuyên khoa Hô hấp để được hướng dẫn dùng thuốc đúng cách và lập kế hoạch kiểm soát hen dài hạn. Việc chủ động kiểm soát hen giúp giảm nguy cơ nhập viện, biến chứng nặng và nâng cao chất lượng sống.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp