Nguyên nhân dẫn đến mất trí là bệnh Alzheimer. Mất trí cũng do sự tổn thương não từ tai nạn, chấn thương hoặc từ những bệnh khác như chứng mất trí Huntington hay Lewy.
Giảm trí nhớ không nhất thiết là mất trí
Nếu một người thân thường gặp vấn đề về trí nhớ, bạn có thể ngay lập tức kết luận rằng họ bị mất trí. Tuy nhiên, một người cần ít nhất hai đặc điểm của sự suy nhược đủ gây trở ngại trong cuộc sống hằng ngày để cân nhắc những chuẩn đoán mất trí.
Cùng với sự khó khăn trong việc ghi nhớ, bệnh nhân cũng bị suy giảm khả năng:
- Ngôn ngữ
- Giao tiếp
- Tập trung
- Lập luận, suy luận
Những biến đổi khó thấy của kí ức gần
Gặp khó khăn trong việc nhớ lại kí ức, kí niệm có thể là một dấu hiệu dễ thấy của mất trí nhớ. Những thay đổi này thường khó thấy và có xu hướng gồm các kí ức gần đây. Những người thân có thể nhớ những việc xảy ra từ vài năm trước đây, nhưng họ lại không nhớ sáng nay ăn gì.
Những dấu hiệu khác cho sự thay đổi về kí ức gần bao gồm việc quên nơi họ để các đồ vật, khó khăn trong việc nhớ lại tại sao họ đi vào một phòng cụ thể nào đó, hoặc quên họ cần làm những gì trong ngày.
Khó khăn trong việc tìm từ thích hợp
Một dấu hiệu sớm khác của mất trí là chật vật khi nghĩ các giao tiếp mà bạn muốn. Có nghĩa là một người có vẻ không thể giải thích được điều gì đó. Họ có lẽ tìm các từ phù hợp, những có vẻ bất lực.
Các cuộc nói chuyện với bố mẹ sắp già, những người bị mất trí thường trở nên khó khăn và kéo dài hơn bình thường.
Thay đổi tâm trạng
Sự thay đổi tâm trạng, tính khí cũng là dấu hiểu của mất trí nhớ. Không phải lúc nào cũng nhận ra được điều đó ở ngay chính bản thân mình, nhưng dễ dàng chú ý được ở người thân. Sự buồn phiền chính là dấu hiệu sớm của mất trí.
Cùng với sự thay đổi tâm trạng, bạn có lẽ sẽ nhìn thấy sự trái ngược về tính cách. Một đặc điểm điển hình về sự thay đổi tính cách của mất trí chính là sự trái ngược từ hướng nội trở thành hướng ngoại. Đó là vì quan điểm bị ảnh hưởng.
.png)
Sự thờ ơ
Một triệu chứng phổ biến của mất trí là không còn lắng nghe, thờ ơ. Bạn có thể nhận thấy những người thân sắp già bắt đầu bỏ sự hứng thú trong các sở thích hay hoạt động. Họ có lẽ không muốn đi ngoài hay lắm bất cứ việc gì thích thú. Họ có lẽ mất đi niềm vui khi dành thời gian cho bạn bè và gia đình và có vẻ giảm sút tình cảm.
Khó khăn khi làm những việc bình thường
Một sự thay đổi khó nhận thấy trong khả năng hoàn thành các công việc có lẽ là một dấu hiệu sớm của mất trí. Nó thường bắt đầu khi làm những việc khó khăn, phức tạp như chơi các trò chơi có nhiều quy tắc.
Cùng với sự chật vật với các công việc tương tự, bạn có thể chú ý thấy người thân khó khăn trong việc học làm một việc gì mới hoặc theo dõi.
Nhầm lẫn
Mấy trí thường ở tình trạng sớm là nhầm lẫn. Khi kí ức, suy nghĩ, sự sai sót khi đưa ra quyết định, nhầm lẫn gia tăng vì người thân bạn không thể nhớ lại được các khuôn mặt, tìm được đúng từ, hoặc tương tác với mọi người như thông thường.
Nhầm lẫn có thể xảy ra với rất nhiều lí do. Ví dụ như quên chìa khóa ô tô, quên những gì diễn ra trog ngày, hoặc cố gắng nhớ ai đó.
Khó khăn theo dõi diễn biến câu chuyện
Nếu bạn chú ý bạn sẽ thấy người thân của mình gặp khó khăn trong việc theo dõi diễn biến câu chuyện, nó có lẽ vì chứng mất trí ở giai đoạn đầu.
Giống như tìm và sử dụng từ thích hợp trở nên khó khăn, người bị mất trí cũng thường quên ý nghĩa của từ mà họ nghe được. Chật vật theo dõi các hội thoại hoặc chương trình Tv là một dấu hiệu cảnh báo sớm điển hình.
Mất phương hướng
Cảm nhận về phương hướng và định hướng không gian là một chức năng cơ bản của suy nghĩ và chức năng này sẽ bắt đầu suy giảm khi bị mất trí. Điều này có nghĩa là bạn hoặc người thận bị mất trí không nhận ra những địa điểm quen thuộc và quên đi các chỉ dẫn được sử dùng thường xuyên.
Việc để theo dõi hàng loạt các định hướng và từng bước hướng dẫn cũng sẽ trở nên khó khăn hơn.
Trở nên trùng lặp, lặp lại
Sự lặp lại là rất phổ biến khi bị mất trí vì sự giảm sút của trí nhớ và sự thay đổi cách cư xử thông thường. Bạn có thể chú ý thấy bố mẹ mình hoặc người thân thường làm đi làm lại các công việc hàng ngày như cào hay sưu tầm các đồ một cách ám ảnh.
Họ cũng có thể lặp lại những câu hỏi giống nhau trong một hội thoại sau khi bạn vừa mới trả lời.
Khó khăn thích nghi để thay đổi
Đối với một số người thì các giai đoạn đầu tiên của mất trí sẽ khiến họ sợ hãi. Bất ngờ họ không nhớ được người mà họ biết hoặc theo kịp được những điều người khác nói. Họ không thể nhớ được tại sao họ đến cửa hàng và quên mất đường về nhà.
Vì vậy, họ có thể mong muốn làm những thói quen hàng ngày mà không muốn thử những điều mới. Khó khăn thích nghi những thay đổi là dấu hiệu điển hình của mất trí sớm.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
