1. Nhóm thuốc an thần nhóm benzodiazepin
Các thuốc an thần có thể là nguyên nhân gây mất trí nhớ do tác dụng an thần của nó có ảnh hưởng chắc chắn một phần lên bộ não. Đặc biệt, tác dụng của những thuốc này liên quan đến việc chuyển từ mất trí nhớ ngắn hạn sang mất trí nhớ dài hạn. Midazolam là thuốc điển hình được cho là có khả năng gây ra tình trạng mất trí nhớ nặng.
2. Nhóm thuốc hạ mỡ máu – hạ cholesterol máu
Nhóm thuốc statin và các thuốc hạ cholesterol máu khác có thể làm ảnh hưởng đến trí nhớ do làm giảm nồng độ cholesterol trong não cũng như trong máu. Lipid trong máu có vai trò thiết yếu trong cấu trúc liên kết giữa các tế bào thần kinh, là cơ sở tạo nên trí nhớ và tiếp thu kiến thức. Vào năm 2012, FDA đã có những thay đổi trong quy định về nhãn thông tin của các thuốc statin để hạn chế nguy cơ gây mất trí nhớ ở bệnh nhân khi sử dụng nhóm thuốc này.
3. Nhóm thuốc chống động kinh
Các thuốc chống động kinh làm hạn chế hiện tượng co giật do làm giảm dòng tín hiệu tại hệ thống thần kinh trung ương, đây có thể là nguyên nhân gây ra tình trạng mất trí nhớ.
4. Nhóm thuốc giảm đau gây nghiện (opioid)
Chức năng của thuốc giảm đau gây nghiện như morphin là ức chế các điểm chốt trên đường dẫn truyền cảm giác đau của hệ thần kinh trung ương và làm mất cảm giác đau, chính tác dụng này gây tăng nguy cơ mất trí nhớ trên người bệnh.
5. Thuốc đồng vận dopamin điều trị bệnh Parkinson
Các thuốc đồng vận dopamin (thuốc điều trị bệnh Parkinson) làm tăng nồng độ dopamin trong não bằng cách ức chế enzyme phân hủy dopamin và làm giảm nồng độ acetylcholine (một chất dẫn truyền thần kinh). Sự giảm nồng độ acetylcholin gây suy giảm khả năng nhận thức.
Do đó, các chất đồng vận dopamin có thể gây ra các tác dụng phụ chủ yếu như mất trí nhớ, lú lẫn, hoang tưởng và có các hành vi cưỡng chế.
6. Thuốc trị tăng huyết áp
Các thuốc ức chế beta được cho là nguyên nhân gây ảnh hưởng lên trí nhớ do ức chế norepinephrin và epinephrin - vốn là 2 chất truyền tin hóa học quan trọng của bộ não.
7. Thuốc điều trị tiểu không tự chủ
Những thuốc kháng cholinergic có thể gây mất trí nhớ do ức chế hoạt động của acetylcholin, một chất hóa học truyền tin có liên quan tới các hoạt động của cơ thể.
Nguy cơ mất trí nhớ và giảm nhận thức trở nên nghiêm trọng hơn khi bệnh nhân sử dụng các thuốc điều trị bệnh tiểu không tự chủ trong khoảng thời gian kéo dài hoặc sử dụng đồng thời với các thuốc kháng cholinergic khác.
8. Thuốc kháng histamin trị dị ứng
Tương tự các thuốc điều trị bệnh tiểu không tự chủ, các thuốc trị dị ứng ức chế hoạt động của acetylcholin, chất hóa học truyền tin điều hòa nhiều chức năng của cơ thể.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh