Bổ sung estrogen có thể bảo vệ phụ nữ khỏi chứng sa sút trí tuệ

Theo ước tính trên thế giới, cứ mỗi 4 giây lại có một người bị ảnh hưởng bởi chứng mất trí nhớ. Vào năm 2010, ước tính có khoảng 36 triệu người mắc phải căn bệnh này.

Mới đây, những khám phá của các nhà khoa học thuộc Đại học khoa học và công nghệ Nauy đã chỉ ra rằng bổ sung viên uống chứa estrogen có thể giúp giảm nguy cơ sa sút trí tuệ ở phụ nữ.

Bác sỹ Carl Pintzka cho biết: “Viên uống bổ sung estrogen có thể có tác dụng rất tích cực đối với chứng bệnh mất trí nhớ nếu phụ nữ sử dụng ở giai đoạn đủ sớm.”

Nghiên cứu này tiến hành so sánh giữa 80 phụ nữ đã từng sử dụng estrogen trong giai đoạn mãn kinh với 80 phụ nữ chưa bao giờ dùng estrogen. Tất cả những đối tượng này đều tham gia vào nghiên cứu Nord-Trøndelag Health Study (HUNT).

Não bộ sẽ co lại nếu nồng độ estrogen giảm

Sau mãn kinh, nồng độ estrogen của phụ nữ sẽ suy giảm đáng kể so với trước khi mãn kinh.

Hình ảnh chụp phổ cộng hưởng từ hạt nhân não bộ của những phụ nữ này cho thấy rằng những phụ nữ sử dụng estrogen trong suốt giai đoạn mãn kinh có kích thước hồi hải mã lớn hơn. Hồi hải mã là một trong những cấu trúc quan trọng nhất thực hiện chức năng lưu giữ thông tin và hình thành ký ức trong trí nhớ dài hạn và khả năng định hướng trong không gian. Đây cũng là vị trí bị ảnh hưởng từ rất sớm trong bệnh Alzheimer.

Bác sỹ Pintzka nói rằng: “Chúng tôi đã kiểm tra hình dạng của hồi hải mã và nhận thấy những khu vực mà các liệu pháp hormon có tác động tốt nhất cũng là những vị trí bị ảnh hưởng trong bệnh Alzheimer ở giai đoạn sớm.”

Các nghiên cứu khác cũng chỉ ra rằng những phụ nữ sử dụng estrogen vài năm sau mãn kinh sẽ không thu được tác dụng có lợi gì trên hồi hải mã.

Phụ nữ nên bắt đầu sử dụng liệu pháp estrogen vào cuối những năm 40 tuổi

Khám phá của bác sỹ Pintzka đã chỉ ra rằng bổ sung nồng độ estrogen sẽ làm gia tăng kích thước của hồi hải mã. Trong khi chưa có một loại thuốc nào có thể giúp chữa khỏi hay ngăn chặn bệnh Alzheimer thì giải pháp hiệu quả nhất được đưa ra đó là làm chậm và trì hoãn sự tiến triển của bệnh.

Theo GS. Asta Håberg thuộc bộ môn Khoa học não bộ tại NTNU, sự thành công của liệu pháp điều trị này sẽ làm tăng thể tích não bộ và đặc biệt bảo vệ cho vùng hồi hải mã. Nguy cơ sa sút trí tuệ do đó sẽ giảm ở những phụ nữ sử dụng viên uống bổ sung estrogen trong khoảng thời gian trước và trong giai đoạn mãn kinh.

Cho tới năm 2002, nhiều phụ nữ ở Nauy và trên thế giới thường sử dụng estrogen trong và sau mãn kinh với mục đích giảm các cơn bốc hỏa và loãng xương cũng như các bệnh tim mạch. Một thời gian sau đó, số lượng phụ nữ sử dụng liệu pháp điều trị này đã suy giảm đáng kể.

Có hai nghiên cứu tại Mỹ là nguyên nhân khiến cho tỷ lệ sử dụng estrogen đã giảm đáng kể. Một nghiên cứu vào năm 2002 được tiến hành bởi Women Health Initiative đã kết luận rằng những tác động tiêu cực của việc sử dụng estrogen lâu dài đã vượt quá tác dụng có lợi của nó. Nghiên cứu trên 16,000 phụ nữ đã chỉ ra rằng sự kết hợp giữa estrogen và progestin sẽ làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và ung thư vú. Hơn nữa, những phụ nữ này còn có trí nhớ kém hơn và gia tăng nguy cơ bị sa sút trí tuệ hơn so với nhóm chứng.

Ngay sau đó, tạp chí The Journal of the American Medical Association đã đăng tải một nghiên cứu khác theo dõi hơn 44,000 phụ nữ trong khoảng 20 năm. Kết quả nghiên cứu đã chứng minh liệu pháp estrogen sẽ làm gia tăng nguy cơ mắc ung thư buồng trứng nếu điều trị kéo dài trên 10 năm.

Một số nguy cơ tăng, một số khác lại giảm

Không thể phủ nhận rằng sử dụng estrogen sẽ làm gia tăng nguy cơ mắc một số bệnh ung thư, song chúng cũng giúp giảm nguy cơ gãy xương hông và ung thư đại trực tràng.

Theo GS. Håberg, một câu hỏi lớn được đặt ra nữa là chưa thể chắc chắn những nghiên cứu tại Mỹ kể trên có thể phù hợp cho những phụ nữ Nauy bởi những phụ nữ tại Mỹ bắt đầu sử dụng estrogen ở giai đoạn muộn hơn.

Các nghiên cứu gần đây đều cho thấy rằng sự gia tăng mức nồng độ estrogen sẽ có tác dụng bảo vệ đối với não bộ nếu bắt đầu sử dụng vào giai đoạn mãn kinh, tuy nhiên liệu pháp này có thể có hại nếu như sử dụng muộn hơn vài năm sau mãn kinh.

Theo bác sỹ Pintzka, những phụ nữ tham gia vào nghiên cứu Women’s Health Initiative chỉ bắt đầu sử dụng estrogen 15-30 năm sau mãn kinh và như thế là quá muộn để thu được một tác dụng tích cực nào.

Do vậy, phụ nữ nên bắt đầu điều trị sớm với estrogen nếu như họ quyết định sử dụng liệu pháp này.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP