Khi bạn bị lo âu, bạn sẽ nhìn thế giới bằng con mắt tiêu cực. Sự lo lắng sẽ xâm chiếm bạn và đôi khi, bạn không thể kiểm soát được tình trạng lo lắng của mình. Kể cả khi mọi người không hề cảm thấy lo lắng về vấn đề nào đó thì những người bị rối loạn lo âu lan toả vẫn sẽ cảm thấy lo âu về vấn đề đó.
Theo Hiệp hội Trầm cảm và Lo âu Hoa Kỳ, 6.8 triệu người trưởng thành Mỹ bị rối loạn lo âu lan toả. Nhưng đó là tỷ lệ trước khi dịch COVID 19 diễn ra. Đại dịch này đã gây ra sự gia tăng rất lớn về tỷ lệ người trưởng thành mắc phải các vấn đề về sức khoẻ tâm thần. Theo CDC, vào mùa hè năm ngoái, 31% số người trưởng thành Mỹ có các triệu chứng lo âu và/hoặc trầm cảm.
Các rối loạn lo âu khác bao gồm rối loạn ám ảnh cưỡng chế, rối loạn hoảng loạn, rối loạn căng thẳng sau sang chấn, rối loạn lo âu xã hội và hội chứng ám ảnh sợ hãi
Có rất nhiều cách giúp kiểm soát tình trạng lo âu, bao gồm liệu pháo trị liệu hành vi và nhận thức. Ngoài ra, bác sĩ có thể khuyến nghị bạn sử dụng các loại thuốc chống lo âu. Theo thống kê có khoảng 12% số người trưởng thành ở Mỹ sử dụng các loại thuốc điều trị các vấn đề cảm xúc, thần kinh hoặc sức khoẻ tâm thần. Có 4 loại thuốc chống lo âu chính: thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRI), thuốc ức chế tái hấp thu serotonin và noradrenaline (SNRI), benzodiazepine và thuốc chống trầm cảm 3 vòng.
SSRI
SSRI hoạt động bằng cách ngăn chặn hormone điều chỉnh cảm xúc và ngăn chăn chất dẫn truyền thần kinh serotonin bị tái hấp thu bởi não bộ. Việc này sẽ khiến có nhiều serotonin trong não hơn và từ đó giúp cải thiện cảm xúc của bạn. Tác dụng phụ của loại thuốc này là buồn nôn, đau bụng, đau đầu và khó ngủ, tuy vậy, những tác dụng này sẽ giảm dần sau vài tuần dùng thuốc. Bạn vẫn nên làm việc với bác sĩ để kiểm soát và học cách kiểm soát các phản ứng phụ. Nếu bạn gặp phải các phản ứng phụ từ thuốc nhóm này, hãy trao đổi với bác sĩ. Đổi sang một loại thuốc khác cùng nhóm hoặc đổi nhóm thuốc có thể sẽ có ích với bạn.
SNRI
SNRI hoạt động bằng cách ngăn chặn cả serotonin và norepinephrine bị tái hấp thu bởi não bộ. Việc này sẽ làm tăng hàm lượng những chất này trong não bộ, giúp giữ cân bằng trạng thái tinh thần của bạn và giúp bạn tập trung hơn. Các phản ứng phụ của SNRI bao gồm buồn ngủ, chóng mặt, buồn nôn, rối loạn tình dục và tăng cân.
.png)
Benzodiazepine
Benzodiazepine sẽ làm tăng nồng độ chất dẫn truyền thần kinh GABA trong não. GABA là một acid amin có tác dụng giúp bạn bình tĩnh hơn. Benzodiazepine cũng giúp làm giảm tình trạng căng cơ, từ đó sẽ kích thích trạng thái thư giãn. Tuy nhiên, nhóm thuốc này có thể gây nghiện.
Vì thế, nhóm thuốc này chỉ được kê đơn trong một thời gian ngắn (1-2 tháng). Bạn nên trao đổi với các bác sĩ tâm lý hoặc nhà trị liệu để phát triển các kỹ năng kiểm soát tình trạng lo âu, thay vì phụ thuộc vào thuốc.
Thuốc chống trầm cảm ba vòng
Đây là loại thuốc được sử dụng để điều trị rối loạn lo âu, từ rối loạn lo âu xã hội. Cơ chế hoạt động của thuốc tương tự như SNRI, đó là làm tăng nồng độ serotonin và norepinephrine trong não để giúp giữ cân bằng cảm xúc của bạn. Tuy nhiên, SSRI hoặc SNRI giờ được kê đơn phổ biến hơn vì có ít tác dụng phụ hơn. Các tác dụng phụ của thuốc chống trầm cảm ba vòng là nhìn mờ, táo bón, khô miệng, buồn ngủ, chóng mặt.
Các biện pháp giảm lo âu không dùng thuốc
Sử dụng phối hợp giữa thuốc và các giải pháp giảm stress có thể giúp bạn kiểm soát được tình trạng lo âu. Tập thể thao, ngồi thiền và tập yoga là những cách tự nhiên giúp làm giảm stress. Trị liệu cũng có thể giúp ích. Hãy làm những việc mà bạn sợ phải làm – đối mặt với nỗi sợ hãi của mình – và học cách sống với sự không chắc chắn là những cách hiệu quả điều trị tình trạng lo âu.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
