1. Bệnh đau đầu do căn nguyên mạch máu là gì?
Đau đầu do nguyên nhân mạch máu (Migraine) là bệnh nhức nửa đầu từng cơn theo nhịp mạch, cường độ thay đổi, có tính chu kỳ. Bệnh gặp ở nữ giới nhiều hơn nam, khoảng 1/4 dân số ở độ tuổi từ 30 – 45 tuổi hay bị bệnh này.
Bệnh gồm 2 loại chính: Migraine tiền triệu và Migraine không có tiền triệu. Migraine tiền triệu chiếm khoảng 1/10 trong tổng số các trường hợp. Bệnh nhân có giai đoạn tiền triệu kéo dài từ vài phút cho đến 30 phút, xảy ra trước cơn đau với các triệu chứng về mắt như: ám điểm chói sáng, bán manh đồng danh. Các tiền triệu ít gặp hơn như: tê tay và tê một bên mặt, mất ngôn ngữ thoáng qua. Khi các triệu chứng trên biến mất thì cơn đau xuất hiện với các đặc tính điển hình.
.png)
-
Đau đầu do nguyên nhân mạch máu (Migraine) là bệnh nhức nửa đầu từng cơn theo nhịp mạch, cường độ thay đổi, có tính chu kỳ.
2. Nguyên nhân gây đau đầu do nguyên nhân mạch máu
Cho đến nay nguyên nhân thực sự của bệnh đau đầu do nguyên nhân mạch máu vẫn còn là một vấn đề gây nhiều tranh cãi. Tuy nhiên theo phần lớn các chuyên gia, bệnh đau đầu Migraine xuất phát từ căn nguyên mạch máu não xảy ra do sự thay đổi cơ chế vận mạch làm co giãn bất thường của hệ thống mạch máu não một bên, cơ chế đã gây nên sự rối loạn này hiện nay vẫn chưa được xác định rõ.
3. Triệu chứng đau đầu do căn nguyên mạch máu
Cơn đau Migraine có khởi phát thường ở một bên đầu, sau đó có thể lan sang hai bên. Cơn đau theo nhịp mạch, người bệnh còn có cảm giác động mạch thái dương đập mạnh. Cường độ đau tăng dần và dữ dội hơn. Cơn đau kéo dài từ 4 đến 72 giờ. Ngoài ra, người bệnh còn có thể có các triệu chứng đi kèm khác như: sợ ánh sáng, sợ tiếng động, buồn nôn và có thể nôn. Vào nơi tối và yên tĩnh triệu chứng đau sẽ giảm
Với Migraine không có tiền triệu, các cơn đau có đặc tính giống như Migraine có tiền triệu tuy nhiên cường độ đau thường ít hơn. Mặc dù không có tiền triệu nhưng bệnh nhân có thể có một số triệu chứng báo trước như: chán ăn, lo lắng. Trong cơn đau thường có hiện tượng tăng cảm giác đau vùng da đầu. Trên cùng một bệnh nhân có thể có cả hai loại cơn đau, có và không có tiền triệu.
-
Cơn đau Migraine có khởi phát thường ở một bên đầu, sau đó có thể lan sang hai bên.
4. Chẩn đoán và điều trị đau đầu do nguyên nhân mạch máu
4.1 Chẩn đoán đau đầu do căn nguyên mạch máu
– Nhức đầu từng cơn.
– Khởi phát nhức đầu một bên.
– Có triệu chứng kết hợp như: buồn nôn, nôn…
– Có thể kết hợp với các triệu chứng thần kinh khác (giác quan hoặc vận động).
– Có yếu tố gia đình.
Ngoài việc chẩn đoán phân biệt đau đầu do các nguyên nhân khác, cần đặc biệt chú ý chẩn đoán phân biệt Migraine với các bệnh:
– Đau đầu từng chuỗi.
– Bệnh Horton.
4.2 Hỗ trợ điều trị đau đầu do căn nguyên mạch máu
Phương pháp hỗ trợ điều trị bệnh đau đầu do căn nguyên mạch máu bao gồm cắt cơn đau và ngừa cơn đau. Phương pháp cắt cơn (cấp tính) giúp làm giảm ngay cơn đau. Được áp dụng trong mọi trường hợp mắc bệnh Migraine. Người bệnh có thể được hỗ trợ điều trị đồng thời vừa cắt cơn, vừa ngừa cơn. Người bệnh muốn ngừa cơn đau (mạn tính) cần dùng thuốc lâu dài để cơn đau không xuất hiện. Phương pháp này chỉ định đối với những bệnh nhân có cơn đau nhiều, trên 3 cơn mỗi tháng hoặc ở người có số cơn đau tuy ít nhưng khó cắt cơn. Ngoài ra, bệnh nhân còn có thể được kê thêm thuốc giảm đau và chống nôn.
Để phòng ngừa cơn đau nửa đầu khởi phát, người bệnh nên tránh các thuốc gây giãn mạch, thuốc ngừa thai có nội tiết tố nữ quan trọng; xây dựng chế độ sinh hoạt, ăn uống, nghỉ ngơi điều độ, tránh các căng thẳng tâm lý, tránh các thức ăn gây tăng cơn như rượu bia, bột ngọt,….
5. Phòng bệnh đau đầu do căn nguyên mạch máu
– Tránh xa các yếu tố khởi phát cơn đau bằng cách nói không với rượu, bia, thuốc lá,..hay một số thực phẩm như sô-cô-la, phô-mai, mì chính…
– Bổ sung đầy đủ dưỡng chất đảm bảo sức khỏe. Chế độ ăn cần đảm bảo cung cấp đủ năng lượng cho não hoạt động. Một số loại thức ăn tốt cho chứng đau đầu là: ngũ cốc, cá hồi, dầu ôliu, sữa chua, hạt vừng…
– Bổ sung đủ từ 2-2,5 lít nước mỗi ngày giúp cơ thể dễ dàng bài tiết độc tố.
– Khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
