Dây thần kinh tọa xuất phát từ hai bên của cột sống thắt lưng và đi qua xương chậu và mông. Sau đó, dây thần kinh chạy dọc theo mặt sau cẳng chân trước khi nó chia ở đầu gối thành các nhánh đi đến bàn chân. Cơn đau bắt đầu ở các rễ thần kinh nằm ở hai bên của cột sống thắt lưng sau đó sẽ truyền qua dây thần kinh chạy dọc theo chiều dài của mỗi chân từ mông xuống đến bàn chân. Cơn đau ở chân, được gọi là bệnh lý rễ thần kinh, thường nặng hơn đau lưng. Một số người ví nó như cơn đau mà bạn trải qua khi bị đau răng.
Nguyên nhân phổ biến nhất của đau thần kinh tọa là thoát vị đĩa đệm: Khi đĩa đệm bị rách hoặc nứt và phình vào ống sống, nó có thể chèn ép dây thần kinh tọa. Thông thường, các triệu chứng sẽ hết trong khoảng sáu tuần, nhưng đối với một số người, cơn đau có thể kéo dài lâu hơn.
Dưới đây là một số phương pháp điều trị được các chuyên gia phê duyệt đáng để thử.
Nắn chỉnh cột sống
Một nghiên cứu cho thấy 60% những người bị đau thần kinh tọa không thuyên giảm từ các liệu pháp khác và sau đó thử nắn chỉnh cột sống đã mang lại hiệu quả cho họ. Ở những người đáp ứng với nắn chỉnh cột sống lợi ích kéo dài đến một năm. Nắn chỉnh cột sống có thể giúp giảm đau và khôi phục khả năng vận động bình thường cho vùng bị thương, làm giảm viêm, thúc đẩy cơ chế chữa bệnh tự nhiên của cơ thể.
Châm cứu
Bạn có thể thấy nhẹ nhõm ngay sau buổi châm cứu đầu tiên, mặc dù phải mất khoảng 12 buổi để thấy sự cải thiện. Nghiên cứu cho thấy các triệu chứng đau thần kinh tọa được cải thiện khi châm cứu.
.png)
Yoga
Một nghiên cứu trên những người bị đau lưng mãn tính tập yoga trong 16 tuần đã thấy cơn đau giảm 64% và 77% có sự cải thiện tình trạng vận động. Mặc dù tác dụng của yoga đối với chứng đau thần kinh tọa chưa rõ ràng, nhưng các vận động nhẹ nhàng này có thể có lợi. Bằng cách tăng cường cơ bắp và cải thiện tính linh hoạt, một bài tập yoga có thể giúp những người bị đau thần kinh tọa di chuyển và hoạt động tốt hơn và làm giảm tính trầm trọng của cơn đau thần kinh tọa.
Massage điểm kích hoạt
Đừng mong đợi một buổi massage spa thư giãn nếu bạn bị đau thần kinh tọa. Trong trường hợp này, liệu pháp kích hoạt điểm là tốt nhất. Dây thần kinh tọa nằm bên dưới một cơ gọi là cơ hình lê, nằm bên dưới cơ mông. Khi cơ hình lê bị căng, nó sẽ chèn ép dây thần kinh tọa, gây ngứa ran và tê ở chân. Massage điểm kích hoạt tạo áp lực lên các vùng bị kích ứng và viêm, hoặc các điểm kích hoạt, trong cơ tháp chậu, cũng như các cơ ở lưng dưới và mông.
Xoa bóp tại chỗ
Thoa dầu chống viêm hai hoặc ba lần một ngày vào chỗ bị đau có thể giúp bạn giảm các triệu chứng của đau thần tinh tọa
Chườm nóng hoặc chườm lạnh
Vì dây thần kinh tọa nằm sâu trong mông và chân nên chườm đá hoặc chườm nóng trên bề mặt cơ thể sẽ không làm dịu tình trạng viêm bên trong. Nhưng các phương pháp điều trị lâu đời này có thể làm giảm cơn đau xuống một mức độ. Bạn có thể thử phương pháp này nếu cần trong 15 phút.
Cây móng quỷ
Thuốc thảo dược cây móng quỷ là một chất chống viêm khá mạnh, hoạt động giống như ibuprofen và các loại thuốc tương tự để ức chế các chất gây viêm. Đối với chứng đau dây thần kinh tọa thì sử dụng cây móng quỷ có thể giúp người bệnh giảm đau
Thuốc giảm đau và giãn cơ
Dùng thuốc chống viêm không steroid, như ibuprofen có thể làm dịu cơn đau. Vì co thắt cơ gây đau cũng có thể đi kèm với thoát vị đĩa đệm nên đôi khi các bác sĩ kê toa thuốc giãn cơ hoặc thuốc chống trầm cảm ba vòng để giảm đau. Tuy nhiên các loại thuốc này sẽ không có tác dụng nếu tình trạng đau do áp lực lên dây thần kinh tọa.
Tiêm Steroid ngoài màng cứng
Những người bị đau dây thần kinh tọa không giảm trong vòng khoảng một tháng và những người không được điều trị bằng các liệu pháp khác có thể thấy cơn đau của họ thuyên giảm bằng cách tiêm steroid dưới hướng dẫn của tia X vào phần cột sống thắt lưng gần dây thần kinh tọa. Tuy nhiên vì những lo ngại về tác dụng phụ như giảm mật độ xương, các mũi tiêm ngoài màng cứng được giới hạn trong ba lần một năm.
Tập thể dục và Vật lý trị liệu
Di chuyển thường là điều cuối cùng mà những người mắc chứng đau thần kinh tọa muốn làm, nhưng điều quan trọng là phải hoạt động thể chất. Nằm trên giường khiến cơn đau có thể kéo dài hơn. Tập thể dục làm tăng lưu lượng máu đến đĩa đệm và dây thần kinh, giúp loại bỏ các hóa chất gây viêm nhiễm. Bạn có thể đi bộ 15 đến 20 phút. Nếu quá đau, hãy thử bơi lội hoặc thể dục nhịp điệu dưới nước vì không có nhiều áp lực lên lưng khi bạn ở dưới nước. Bạn cũng có thể đến gặp bác sĩ vật lý trị liệu để được hướng dẫn các bài tập kéo giãn để phục hồi tính linh hoạt cho lưng hoặc các động tác tăng cường sức mạnh cho cơ trung tâm, giúp ổn định cột sống và giảm khả năng chấn thương tương tự.
Phẫu thuật
Sau 4 đến 6 tuần các triệu chứng không thuyên giảm, bệnh nhân có thể đủ điều kiện để phẫu thuật. Người đã phẫu thuật thoát vị đĩa đệm đã giảm đau và cải thiện chức năng vận động hơn 3 tháng sau đó so với những bệnh nhân không thực hiện và lợi ích kéo dài đến 4 năm.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
