Theo khuyến cáo của bác sĩ, thuốc tránh thai làm tăng nguy cơ đột quỵ não nhất là ở người hút thuốc lá, đau nửa đầu, tăng huyết áp.
Có một điều hết sức quan trọng khiến các bác sĩ phải lưu tâm là bệnh nhân sử dụng thuốc tránh thai Marvelon (thành phần gồm: Desogestrel, Ethinyl Estradiol) từ khoảng 4,5 năm nay. Đây thực sự là một yếu tố quan trọng làm tăng nguy cơ đột quỵ não, nhất là ở những người hút thuốc lá, tăng huyết áp, đau nửa đầu.
Được biết, ca đột quỵ não liên quan đến việc dùng thuốc tránh thai đường uống đã được báo cáo lần đầu tiên năm 1962. Thời kỳ đầu, thuốc tránh thai đường uống mang hàm lượng cao estrogen tổng hợp (tới 150 microgram). Hiện nay, hầu hết các thuốc tránh thai đường uống chỉ chứa hàm lượng estrogen tổng hợp thấp từ 20 - 35 microgram, không thuốc nào chứa quá 50 microgram.
Thuốc tránh thai đường uống làm tăng nguy cơ đột quỵ nhồi máu não gây ra bởi các cục máu đông và chiếm khoảng 85% tất cả các đột quỵ. Trên quần thể dân số, thuốc tránh thai dường như không làm tăng nguy cơ đột quỵ chảy máu não gây ra bởi chảy máu trong não.
Tỷ lệ đột quỵ nhồi máu não chiếm khoảng 4,4 trường hợp trên 100.000 phụ nữ ở độ tuổi sinh sản. Trong một nghiên cứu phân tích gộp, thuốc tránh thai làm tăng nguy cơ đột quỵ lên 1,9 lần, và làm tăng tỷ lệ độ quỵ lên 8,5 trường hợp trên 100.000 phụ nữ có dùng thuốc. Đây vẫn chỉ là nguy cơ thấp; cứ 24.000 phụ nữ sử dụng thuốc tránh thai thì sẽ có thêm 1 trường hợp đột quỵ não.
Nhưng với phụ nữ vừa dùng thuốc tránh thai và vừa hút thuốc lá, có bệnh tăng huyết áp hoặc có tiền sử đau nửa đầu (migraine)... thì nguy cơ đột quỵ còn cao hơn rõ rệt. Không nên khuyến khích những phụ nữ này dùng thuốc tránh thai.
Liệu pháp thay thế hormon bằng estrogen đơn thuần hoặc phối hợp với progesterone làm tăng nguy cơ đột quỵ nhồi máu não lên 40%, nghĩa là liều càng cao thì nguy cơ càng cao.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
