Trầm cảm ảnh hưởng đến khoảng 350 triệu người trên toàn thế giới và trở thành nguyên nhân gây ra khuyết tật hàng đầu trên thế giới. Trầm cảm cũng được dự báo sẽ trở thành nguyên nhân gây ra gánh nặng bệnh tật thứ hai trên thế giới vào năm 2020.
Cho đến nay các phương pháp điều trị trầm cảm vẫn chưa đem lại nhiều hiệu quả do tỷ lệ không tuân thủ điều trị của bệnh nhân kém và nhiều tác dụng phụ tiềm ẩn khác. Do đó, nhiều nhà nghiên cứu cố gắng tìm hiểu các yếu tố trong sinh hoạt để giảm thiểu các nguy cơ bị trầm cảm.
Một yếu tố trong sinh hoạt là chế độ ăn. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng chế độ ăn có thể liên quan đến nguy cơ bị trầm cảm. Một phân tích dữ liệu gần đây cho thấy chế độ ăn lành mạnh có thể làm giảm nguy cơ rối loạn mặc dù tác giả bài báo lưu ý phân tích này không tách biệt ảnh hưởng của các thành phần khác nhau trong chế độ ăn như trái cây, rau hoặc cá.
Trong năm qua, tạp chí Tin tức Y học Ngày nay đã đăng một số nghiên cứu cho thấy lợi ích cho sức khỏe của việc ăn cá. Tháng trước, một nghiên cứu đã chỉ ra rằng axit béo omega-3 trong dầu cá có thể giảm nguy cơ bị rối loạn tâm thần. Vào tháng hai, một nghiên cứu khác cho thấy collagen trong cá rô có thể giúp làm lành vết thương nhanh hơn.
Ăn nhiều cá làm giảm 17% nguy cơ bị trầm cảm
.png)
Trong phân tích của mình, các nhà nghiên cứu phát hiện thấy 16 bài báo phù hợp có thể đưa vào làm dẫn chứng. Họ đã tổng hợp dữ liệu từ 26 nghiên cứu với 150.278 người tham gia. Trong các nghiên cứu này, 10 nghiên cứu bao gồm người tham gia ở Châu Âu và bảy nghiên cứu bao gồm người tham gia ở Bắc Mỹ. Những người tham gia vào các nghiên cứu còn lại ở Châu Á, Châu Đại Dương và Nam Mỹ.
Các nhà nghiên cứu phát hiện thấy trong các nghiên cứu ở Châu Âu, có mối liên hệ rõ ràng giữa ăn nhiều cá và nguy cơ bị trầm cảm giảm 17% so với mức tiêu thụ cá thấp nhất. Mặc dù họ quan sát mối liên hệ này trong cả nghiên cứu nhóm và nghiên cứu cắt ngang, mối liên hệ này không xuất hiện ở các châu lục khác.
Khi đánh giá tác dụng của việc ăn cá đối với đàn ông và phụ nữ một cách riêng rẽ, các nhà nghiên cứu phát hiện thấy mối liên hệ này vẫn tồn tại với nguy cơ ở phụ nữ giảm 20% và nguy cơ ở đàn ông giảm 16%.
Các nhà nghiên cứu cho biết sự khác biệt về loại cá, bảo quản cá và cách chế biến có thể là nhân tố quyết định của sự thiếu nhất quán giữa các nghiên cứu khác nhau.
Mặc dù mối liên hệ này chỉ được phát hiện trong các nghiên cứu ở Châu Âu, các nhà nghiên cứu kết luận rằng phân tích của họ cho thấy ăn nhiều cá có liên quan chặt chẽ đến việc giảm nguy cơ bị trầm cảm. Họ cũng cho biết có thể đưa ra cách giải thích về sinh học cho mối liên hệ này.
Axit béo Omega-3 ở dầu cá có thể làm thay đổi cấu trúc màng não và biến đổi mức dopamine và serotonin trong cơ thể - hai chất dẫn truyền thần kinh được cho là tác nhân gây ra trầm cảm.
“Bên cạnh đó, protein chất lượng cao, các vitamin và khoáng chất có tác dụng phòng ngừa đối với trầm cảm,” tác giả bài báo cho biết thêm.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
