1. Mất ngủ giữa đêm là tình trạng gì?
Các chuyên gia về giấc ngủ cho biết việc thức giấc 4 – 6 lần/đêm là điều hoàn toàn bình thường nếu sau đó chúng ta có thể ngủ lại dễ dàng. Tuy nhiên nếu sau khi thức giấc bạn khó ngủ lại thì có nghĩa là bạn đã bị mất ngủ giữa đêm. Tình trạng này có thể cảnh báo rằng bạn đang gặp một số vấn đề khiến bản thân không thể nghỉ ngơi như mong muốn vào ban đêm.
2. Nguyên nhân gây mất ngủ lúc nửa đêm
Có nhiều nguyên nhân khiến bạn tỉnh giấc giữa đêm và không thể ngủ lại, bao gồm:
2.1 Vị trí ngủ hoặc tư thế ngủ không phù hợp
Nếu bạn hay bị thức giấc giữa đêm kèm theo tình trạng mệt mỏi kéo dài, đau đầu, ợ nóng, đau cổ hoặc đau lưng thì rất có thể do tư thế ngủ không thích hợp. Hãy kiểm tra xem giường ngủ, nệm có quá cứng hay quá mềm không, đồng thời độ cao và độ mềm của gối đã phù hợp hay chưa.
Theo các chuyên gia, nằm nghiêng về bên trái khi ngủ có thể giúp cải thiện quá trình tiêu hóa và lưu thông máu, từ đó thúc đẩy cảm xúc, tăng hiệu quả của hệ thống bạch huyết và ngăn ngừa bệnh tim. Ngoài ra bạn cũng nên tham khảo và thực hiện một số tư thế hỗ trợ giấc ngủ dưới đây:
– Nếu bạn nằm ngửa, nên đặt một chiếc gối dưới đầu gối, như vậy sẽ giúp giảm áp lực cho lưng.
– Nếu bạn nằm nghiêng, có thể đặt một chiếc gối ở dưới nách và 1 chiếc dưới chân để hỗ trợ tay và cột sống.
– Nếu bạn nằm sấp, nên sử dụng một chiếc gối mỏng hoặc không dùng gối.
2.2 Tiếng ồn xung quanh gây mất ngủ giữa đêm
Tiếng ồn từ môi trường xung quanh, đặc biệt ở các thành phố lớn là một yếu tố rất dễ khiến bạn bị thức giấc giữa đêm. Những âm thanh như tiếng chuông báo thức, tiếng radio mỗi sáng, tiếng xe buýt hoặc tàu chạy qua, tiếng trẻ em khóc, tiếng kêu của các vật nuôi… đều có thể ảnh hưởng đáng kể tới giấc ngủ và là nguyên nhân làm bạn tỉnh giấc giữa đêm.
Để hạn chế tình trạng này, bạn có thể bịt lỗ tai bằng bông hoặc nút bịt tai chuyên dụng khi ngủ. Ngoài ra, có thể làm tường hoặc cửa cách âm cho phòng ngủ để hạn chế việc tiếng ồn từ bên ngoài làm ảnh hưởng đến giấc ngủ.
2.3 Rối loạn ngưng thở khi ngủ
Ngưng thở khi ngủ là một loại rối loạn giấc ngủ xảy ra khiến bạn bị ngưng thở nhiều lần vào ban đêm. Nguyên nhân của tình trạng này là do đường hô hấp trên bị chặn một phần hoặc hoàn toàn do các vấn đề về hô hấp hoặc bất thường ở tai mũi họng. Điều này khiến cho hàm lượng oxy giảm đột ngột, khiến bạn bị tỉnh giấc giữa đêm. Các triệu chứng khác kèm theo có thể bao gồm đau đầu, đau ngực, khô miệng, buồn ngủ tột độ, thay đổi tâm trạng.
Để khắc phục chứng rối loạn ngưng thở khi ngủ, bạn có thể phải sử dụng thiết bị tạo áp suất đường thở liên tục để giữ cho hệ hô hấp trên luôn ở trạng thái mở khi ngủ, thậm chí cần phẫu thuật chỉnh hình để có thể thở dễ dàng.
2.4 Mất ngủ giữa đêm do hội chứng chân không yên
Chân không yên là một hội chứng thần kinh liên quan đến bất thường ở những cơn xung động chân khiến người bệnh hầu như không kiểm soát được. Khi mắc hội chứng này, đôi chân của người bệnh sẽ luôn cảm thấy rất khó chịu vào buổi tối hoặc đêm khi đang ngồi hay nằm xuống. Việc di chuyển chân cũng có thể giúp giảm bớt cảm giác khó chịu nhưng chỉ có tác dụng tạm thời.
Nếu bạn thức dậy và không thể kiểm soát được cử động chân thì có thể bạn đã mắc hội chứng chân không yên. Hội chứng chân không yên gây ngứa, tê hoặc mất cảm giác ở hai chân. Đôi lúc là cảm giác đau hoặc nhói ở chân.
Loại rối loạn giấc ngủ này có thể phá vỡ giấc ngủ bình thường và gây ảnh hưởng tới cuộc sống hàng ngày của người bệnh.
Tình trạng trên có thể được cải thiện bằng cách massage chân, tập thể dục vừa phải hay tắm nước ấm. Nếu đang rơi vào tình trạng thiếu ngủ triền miên thì cac chuyên gia bạn có thể thay đổi thói quen ngủ hoặc nghỉ ngơi vào ban ngày.
2.5 Nhiệt độ phòng không phù hợp
Nhiều người có thể bị tỉnh giấc giữa đêm vì quá lạnh hoặc quá nóng, điều đó có nghĩa là nhiệt độ phòng ngủ của bạn không phù hợp. Thông thường, nhiệt độ cơ thể giảm một chút có thể giúp bạn chìm sâu vào giấc ngủ một cách dễ dàng hơn. Nhưng nếu để nhiệt độ quá lạnh thì có thể gây tác dụng ngược lại.
Các chuyên gia khuyên bạn nên tắm nước ấm trước khi đi ngủ. Việc này sẽ làm tăng nhiệt độ cơ thể nhưng sau khi ra khỏi bồn tắm nhiệt độ sẽ giảm. Điều này chính là một tín hiệu gửi tới não bộ giúp bạn có thể chìm vào giấc ngủ dễ dàng hơn.
2.6 Uống rượu trước khi ngủ
Rượu là một chất có tác dụng an thần, giúp bạn đi vào ngủ khá dễ dàng, nhưng đây cũng là lý do khiến bạn tỉnh giấc giữa đêm và không thể ngủ lại. Bởi khi cơ thể bạn chuyển hóa rượu sẽ làm gián đoạn chu trình ngủ, khiến chất lượng giấc ngủ giảm sút, làm giấc ngủ không được trọn vẹn.
Bạn cần tránh uống rượu và đồ uống có cồn ít nhất 1 tiếng trước khi đi ngủ. Thay vào đó, bạn hãy uống một tách trà thảo mộc để ngủ ngon hơn.
2.7 Sử dụng các thiết bị điện tử
Một số nghiên cứu cho thấy việc tiếp xúc nhiều với ánh sáng xanh trong ngày, đặc biệt là vào buổi tối sẽ ngăn cản cơ thể bạn sản sinh ra melatonin – loại hormone giúp điều hòa giấc ngủ.
Các chuyên gia khuyến cáo bạn nên tắt các thiết bị điện tử 1- 2 giờ trước khi đi ngủ. Hạn chế truy cập facebook, zalo… Nếu bạn bắt buộc phải làm việc, hãy để ánh sáng màn hình điện thoại hoặc máy tính cách xa mặt mình ít nhất 30 cm.
Như vậy, có rất nhiều nguyên nhân khiến bạn bị mất ngủ giữa đêm và không thể ngủ lại. Việc tìm ra nguyên nhân gây mất ngủ là vô cùng cần thiết để cải thiện chất lượng giấc ngủ. Vì thế ngay khi thấy hiện tượng mất ngủ, dù biểu hiện là gì, bạn cũng nên thăm khám chuyên khoa Nội thần kinh để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh