Một số khám phá mới về bộ não
Các nhà khoa học thần kinh trên khắp thế giới mới đây đã khám phá những điều mới mẻ về não bộ con người.
Não bộ không chỉ phản ánh sự riêng biệt của mỗi con người, mà còn là thế giới chúng ta trải nghiệm. Não phản ánh những câu chuyện khi chúng ta đang ngủ; gửi tín hiệu báo động và thúc đẩy cơ thể chạy hoặc chiến đấu khi cảm thấy nguy hiểm... Bộ não giúp chúng ta thích nghi với môi trường để chúng ta không khó chịu bởi những thay đổi đột ngột bởi thời gian, thời tiết... và quan trọng hơn, là lưu trữ những ký ức vui buồn trong suốt cuộc đời mỗi chúng ta.
Não vẫn hoạt động tốt khi bị mất một phần
Một bệnh nhi bị mất một phần ba bán cầu não phải cách đây 4 năm. Ca phẫu thuật loại bỏ não này là cần thiết để giúp giảm các cơn động kinh suy nhược ở bệnh nhân. Phần não bị cắt bỏ bao gồm bên phải thùy chẩm (trung tâm xử lý thị giác của não) và hầu hết thùy thái dương bên phải, trung tâm xử lý âm thanh của não. Bệnh nhân 11 tuổi này không thể nhìn thấy phía bên trái của mình như những người bình thường, nhưng não của cậu bé lại hoạt động tốt như những người khác cùng tuổi trong việc xử lý nhận thức và thị giác, ngay cả khi không có phần quan trọng đó của bộ não. Đó là bởi vì cả hai bên não đều có khả năng xử lý hầu hết các chức năng của tầm nhìn. Nhưng bên phải chiếm ưu thế trong việc phát hiện khuôn mặt, trong khi bên trái chiếm ưu thế trong việc xử lý ngôn ngữ. Nghiên cứu cho thấy não phát triển khá linh hoạt, trong trường hợp không có trung tâm xử lý tầm nhìn bên phải, trung tâm bên trái sẽ phát triển như một cách để bù đắp.
Căng thẳng có thể khiến não bị thu nhỏ
Đó là kết quả của một nghiên cứu được công bố mới đây. Trong nghiên cứu, các nhà khoa học đã xem xét hơn 2.000 người khỏe mạnh ở độ tuổi trung niên và phát hiện ra rằng những người có nồng độ hormon căng thẳng cortisol cao có khối lượng não nhỏ hơn một chút so với những người có lượng hormon bình thường. Những người có nồng độ cortisol cao hơn cũng thực hiện các bài kiểm tra trí nhớ kém hơn so với những người có mức độ hormon bình thường.
Căng thẳng là bình thường đối với cơ thể. Trong những lúc căng thẳng, nồng độ cortisol tăng lên cùng với các hormon khác, adrenalin. Những hormon này phối hợp với nhau để đưa cơ thể vào phản ứng chiến đấu. Nhưng một khi căng thẳng kết thúc, nồng độ cortisol sẽ giảm. Điều này không thường xuyên xảy ra trong não. Một số người, đặc biệt là trong cuộc sống hiện đại, có thể có mức độ cortisol tăng cao trong thời gian dài. Giảm căng thẳng - chẳng hạn như bằng cách ngủ ngon hơn, tập thể dục, tham gia các kỹ thuật thư giãn và dùng thuốc giảm cortisol - có thể mang lại lợi ích...
Thuốc ảo giác có thể thay đổi cấu trúc của các tế bào não
Theo một nghiên cứu mới đây, thuốc ảo giác có thể làm thay đổi cấu trúc tế bào não. Kết quả nghiên cứu giúp mở ra hy vọng cho những loại thuốc có thể giúp những người bị rối loạn tâm trạng nhất định. Đó là bởi vì ở những người bị trầm cảm, lo âu hoặc rối loạn tâm trạng khác, các tế bào thần kinh ở vỏ não trước trán, một phần não có chức năng kiểm soát cảm xúc, có xu hướng co lại. Và các nhánh mà các nơron sử dụng để truyền tín hiệu với các nơron khác - có xu hướng co rút lại. Nhưng khi các nhà khoa học bổ sung các loại thuốc gây ảo giác bao gồm LSD và MDMA vào các đĩa petri có tế bào thần kinh chuột, họ phát hiện ra rằng số lượng kết nối và các nhánh trong các tế bào thần kinh tăng lên.
Một bộ não thứ hai trong ruột?
Hàng triệu tế bào não sống trong ruột già và do các tế bào này hoạt động mà không có bất kỳ chỉ dẫn nào từ não hoặc cột sống, đôi khi các nhà khoa học gọi chúng là “bộ não thứ hai”. Nhưng khối này cũng có một tên khoa học khác là hệ thống thần kinh ruột. Một nghiên cứu mới được thực hiện trên chuột cho thấy hệ thống này khá thông minh; nó có thể bắn ra các tế bào thần kinh đồng bộ để kích thích cơ bắp và phối hợp hoạt động của chúng để có thể làm những việc như di chuyển phân ra khỏi cơ thể...
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
BÀI VIẾT KHÁC
