Nam giới và bệnh trầm cảm

Cả nam giới và phụ nữ đều có thể bị trầm cảm, nhưng các dấu hiệu và triệu chứng có thể khác nhau. Mặc dù triệu chứng chính của bệnh trầm cảm đối với nhiều người thường là cảm giác buồn bã, nhưng nam giới có thể có xu hướng cảm thấy tức giận, thể hiện cảm xúc hung hăng và lạm dụng chất kích thích cao hơn phụ nữ. Do các triệu chứng khác nhau và vì nam giới thường ít nói và ít tìm cách điều trị trầm cảm hơn phụ nữ nên nhiều nam giới có thể bị trầm cảm mà không được chẩn đoán.

Nam giới và bệnh trầm cảm

Trầm cảm là một rối loạn tâm trạng có thể không được chẩn đoán ở nam giới. Theo Hiệp hội Tâm lý Hoa Kỳ, ước tính có khoảng 9% nam giới ở Hoa Kỳ có cảm giác chán nản hoặc lo lắng mỗi ngày và 30,6% nam giới trải qua giai đoạn trầm cảm trong suốt cuộc đời của họ.

Trầm cảm là một chứng rối loạn tâm trạng ảnh hưởng đến suy nghĩ, cảm xúc, cơ thể và hành vi của một người. Các bác sĩ có thể gọi trầm cảm là trầm cảm nặng, rối loạn trầm cảm nặng hoặc trầm cảm lâm sàng.

Trầm cảm phổ biến hơn ở phụ nữ, ảnh hưởng đến 10,4% phụ nữ so với 5,5% nam giới ở Hoa Kỳ. Tuy nhiên, số nam giới chết do tự tử gấp bốn lần số phụ nữ. Một trong những lý do cho điều này có thể là nam giới ít có khả năng bị chẩn đoán trầm cảm hơn. Trầm cảm là một yếu tố nguy cơ đáng kể dẫn đến tự tử.

Hiểu được các triệu chứng trầm cảm có thể khác nhau như thế nào giữa nam và nữ là rất quan trọng. Nó có thể giúp mọi người nhận thức được sự trầm cảm ở bản thân và những người thân yêu của họ. Nhận ra trầm cảm là bước đầu tiên để phục hồi.

Triệu chứng ở nam và nữ

Một số triệu chứng trầm cảm là giống nhau đối với nam và nữ. Bao gồm:

Cảm thấy buồn, đẫm nước mắt, thấp thỏm, tội lỗi hoặc trống rỗng
Mất niềm vui trong các hoạt động thú vị
Thèm ăn hoặc thay đổi cân nặng
Ngủ quá ít hoặc quá nhiều
Cảm thấy kích động hoặc mệt mỏi
Gặp khó khăn trong việc tập trung

Không phải ai bị trầm cảm cũng sẽ trải qua tất cả các triệu chứng này. Một số triệu chứng trầm cảm có nhiều khả năng ảnh hưởng đến nam giới hơn nữ giới, có thể là do các yếu tố di truyền, nội tiết tố, sinh hóa hoặc xã hội. Chúng tôi xem xét trầm cảm ở nam giới chi tiết hơn dưới đây.

Dấu hiệu hành vi ở nam giới

Các dấu hiệu hành vi của bệnh trầm cảm có thể biểu hiện khác nhau ở nam và nữ. Ví dụ, việc sử dụng rượu và ma túy ảnh hưởng đến nam giới bị trầm cảm thường xuyên hơn so với phụ nữ và nam giới có nhiều khả năng thể hiện các cơn giận dữ và hành vi chấp nhận rủi ro hơn phụ nữ.

Nam giới bị trầm cảm có thể nhận thấy những thay đổi hành vi sau:

Uống bia rượu nhiều hơn hoặc dùng thuốc
Tránh các tình huống gia đình hoặc xã hội
Làm việc một cách ám ảnh mà không nghỉ ngơi hợp lý
Cảm thấy khó theo kịp công việc hoặc trách nhiệm gia đình
Trở nên kiểm soát hoặc lạm dụng hơn trong các mối quan hệ
Tham gia vào hành vi chấp nhận rủi ro, chẳng hạn như cờ bạc hoặc quan hệ tình dục không an toàn
Cố gắng tự tử

Một giả thuyết cho rằng những thay đổi hành vi này xảy ra do nam giới cố gắng che giấu chứng trầm cảm và tuân thủ cái gọi là “chuẩn mực nam tính”. Nỗ lực che giấu chứng trầm cảm này có thể khiến nam giới đả kích hoặc tham gia vào các hành vi tự hủy hoại bản thân.

Nam giới bị trầm cảm cũng có thể mất hứng thú với sở thích và niềm đam mê của họ hoặc cảm thấy ít động lực để thành công trong công việc. Ngoài ra, trầm cảm cũng có thể ảnh hưởng đến ham muốn tình dục của một người đàn ông. Nam giới bị trầm cảm có thể ít quan tâm đến tình dục và có thể gặp khó khăn với hoạt động tình dục.

Dấu hiệu cảm xúc ở nam giới

Các dấu hiệu ban đầu của bệnh trầm cảm có thể bao gồm cáu kỉnh và thất vọng. Một số nam giới có thể thấy dễ thảo luận về các triệu chứng thể chất hơn là thay đổi tâm trạng. Tuy nhiên, có một mối liên hệ chặt chẽ giữa tâm trí và cơ thể. Điều quan trọng là chia sẻ tất cả các triệu chứng với bác sĩ, ngay cả khi chúng có vẻ không đáng kể hoặc không liên quan.

Trầm cảm ảnh hưởng đến trạng thái cảm xúc của cả nam và nữ. Phụ nữ bị trầm cảm có thể thể hiện điều này như buồn bã, nhưng một số nam giới có thể không thoải mái khi thể hiện cảm xúc này ra bên ngoài. Do đó, những thay đổi về trạng thái cảm xúc của họ có thể trở nên rõ ràng theo những cách khác.

Dấu hiệu trầm cảm sớm ở nam giới có thể bao gồm sự gia tăng:

Sự tức giận
Thất vọng
Hiếu chiến
Cáu gắt

Những khác biệt này có thể là do kỳ vọng của xã hội về cách nam giới và phụ nữ thể hiện cảm xúc. Có khả năng nam giới sẽ ít sẵn sàng thể hiện những cảm xúc nhất định, chẳng hạn như buồn bã, nếu họ cảm thấy rằng những người khác có thể đánh giá hoặc chỉ trích họ vì điều đó. Nam giới bị trầm cảm có thể có ý nghĩ tự tử.

Dấu hiệu sinh lý ở nam giới

Trầm cảm là một tình trạng sức khỏe tâm thần, nhưng nó cũng có các triệu chứng thể chất. Nam giới bị trầm cảm có thể bị:

Nhức đầu
Tức ngực
Đau khớp, chân tay hoặc đau lưng
Vấn đề về tiêu hóa
Mệt mỏi
Ngủ quá nhiều hoặc quá ít
Cảm thấy bồn chồn hoặc kích động
Ăn quá nhiều hoặc quá ít
Giảm cân ngoài ý muốn

Một số triệu chứng này có thể phát sinh do ảnh hưởng của chứng trầm cảm đối với các chất hóa học trong não. Trầm cảm làm thay đổi mức độ serotonin và norepinephrine, là những chất truyền tin trong não chi phối cơn đau và tâm trạng. Con đường tế bào não được chia sẻ có thể liên kết trầm cảm và đau đớn

Tại sao trầm cảm ở nam giới thường không được chẩn đoán?

Theo số liệu năm 2013–2016 của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), phụ nữ có khả năng bị trầm cảm nặng gần gấp đôi so với nam giới. Tuy nhiên, có khả năng nhiều nam giới tránh báo cáo về trầm cảm hơn nữ giới, vì vậy con số ở nam giới có thể cao hơn.

Theo một số ước tính, hai phần ba số người bị trầm cảm ở Hoa Kỳ chưa được chẩn đoán. Bác sĩ cũng có thể chẩn đoán nhầm bệnh trầm cảm ở nam giới. Nam giới có thể có nhiều khả năng báo cáo các triệu chứng thể chất, chẳng hạn như khó ngủ, hơn là những thay đổi về cảm xúc. Do đó, bác sĩ có thể chẩn đoán sai cho họ.

Hơn nữa, mọi người có thể hiểu sai các dấu hiệu trầm cảm hoặc cảm xúc phổ biến ở nam giới. Họ có thể coi sự tức giận là một đặc điểm tính cách thay vì một dấu hiệu của bệnh trầm cảm. Họ cũng có thể hiểu sai lý do khiến một người gia tăng hành vi chấp nhận rủi ro hoặc sử dụng chất kích thích.

Khi nào đi khám bác sĩ?

Bất cứ ai nhận thấy những thay đổi về cảm xúc, hành vi hoặc thể chất mà chúng ta đã thảo luận trong bài viết này đều có thể bị trầm cảm và cần đến gặp bác sĩ. Bác sĩ có thể giúp chẩn đoán bệnh trầm cảm của bạn và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp để bạn cảm thấy tốt hơn.

Để trầm cảm không được điều trị có thể gây hại cho sức khỏe của bạn. Trầm cảm là một yếu tố nguy cơ dẫn đến tự tử. Do đó, điều quan trọng là bạn bị trầm cảm cần được giúp đỡ càng sớm càng tốt.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP