1. Suy giảm trí nhớ là gì?
Suy giảm trí nhớ là tình trạng não bộ bị suy giảm chức năng hay khả năng truyền tín hiệu và trí nhớ về vỏ não bị ngưng trệ. Bệnh còn được gọi với những tên khác như suy giảm nhận thức, chứng suy giảm trí nhớ, hội chứng suy giảm trí nhớ, suy giảm chức năng nhận thức… Chung quy lại đều là để chỉ tình trạng não bộ và trí nhớ sa sút theo thời gian.
Các nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng có rất nhiều người trẻ dưới 50 tuổi ít nhất gặp phải các vấn đề về trí nhớ kém, 20 – 30% trong số đó ở dưới độ tuổi 30 và phần còn lại tập trung ở lứa tuổi trung niên. Những số liệu này cho thấy thực trạng đáng báo động rằng tình trạng suy giảm trí nhớ ở người trẻ sẽ diễn tiến thành chứng sa sút trí tuệ ở người già, đặc biệt là bệnh Alzheimer.
.png)
Suy giảm trí nhớ theo thời gian sẽ diễn tiến thành chứng sa sút trí tuệ
2. Các nguyên nhân gây suy giảm trí nhớ ở người trẻ
2.1 Gốc tự do sản sinh trong quá trình chuyển hóa
Một trong số những nguyên nhân gây ra suy giảm trí nhớ ở người trẻ hay gặp chính là do tác động của các gốc tự do trong cơ thể, được sinh ra trong quá trình chuyển hóa của cơ thể hàng ngày. Các gốc tự do thường tác động lên các mô chứa nhiều chất béo, nhất là não bộ chiếm đến 60% chất béo của cơ thể.
Do vậy, các hoạt động chuyển hóa diễn ra mạnh mẽ sẽ sản sinh ra nhiều các gốc tự do và tăng nguy cơ gây tổn hại các tế bào thần kinh, nhất là khi cơ thể tiêu thụ các loại thức ăn nhanh, các thức uống chứa chất kích thích hay trong trạng thái căng thẳng, mất ngủ… Dần dần, não bộ sẽ bị tổn thương và gây ra chứng suy giảm trí nhớ ở người trẻ.
2.2 Hiện tượng suy giảm trí nhớ ở người trẻ do stress, trầm cảm
Cuộc sống xã hội hiện đại ngày nay khiến đa phần người trẻ đều gặp phải rất nhiều áp lực từ công việc, học hành đến những vấn đề xung quanh… Khiến tình trạng stress, trầm cảm trở nên rất phổ biến ở lứa tuổi này. Căng thẳng thần kinh làm chúng ta khó tập trung và giảm tốc độ phản ứng với mọi vật, dễ bị phân tán tư tưởng và khó giải quyết vấn đề nhanh chóng. Lâu dần theo thời gian sẽ làm não bộ bị suy giảm chức năng và sa sút trí nhớ dần.
2.3 Rối loạn giấc ngủ gây suy giảm trí nhớ
Giấc ngủ được đánh giá là vô cùng quan trọng đối với sức khỏe, là thời điểm để cơ thể nghỉ ngơi, đào thải độc tố và tái tạo lại năng lượng. Không chỉ vậy, đây còn là lúc để não bộ lưu trữ lại thông tin khi ngủ, chuyển thông tin đó đến vỏ não và lưu giữ tại đây.
Việc rối loạn giấc ngủ như thiếu ngủ, ngủ không đủ giấc làm luồng thông tin về vỏ não trước trán ngưng trệ, gây mất trí nhớ ngắn hạn và mau quên. Nhu cầu giấc ngủ của một người trưởng thành là từ 7 – 8 tiếng mỗi ngày, chất lượng giấc ngủ cũng cần đủ sâu, không gây mệt mỏi, thiếu tỉnh táo khi mới ngủ dậy.
Chính vì vậy, để có một giấc ngủ ngon giúp não bộ lưu trữ hiệu quả thì chúng ta cần giải tỏa các áp lực, căng thẳng trong cuộc sống và kết hợp một chế độ dinh dưỡng, vận động khoa học, tránh sức dụng các chất kích thích như rượu bia, thuốc lá hay cà phê. Khi đó, não bộ sẽ được phục hồi loại bỏ được các nguy cơ gây tổn thương não cũng như suy giảm trí nhớ.
2.4 Quá tải công việc gây ra hiện tượng suy giảm trí nhớ ở người trẻ
Quá tải công việc cũng là một nguyên nhân phổ biến gâysuy giảm trí nhớ ở người trẻ, khi mà một người phải làm nhiều công việc cùng lúc sẽ tạo ra nhiều áp lực cho não bộ. Tốt nhất bạn chỉ nên tập trung làm một việc ở một thời điểm nhất định, sắp xếp công việc hợp lý tránh phải giải quyết nhiều công việc cùng 1 lúc để hạn chế nguy cơ suy giảm trí nhớ.
.png)
Căng thẳng thần kinh, quá tải công việc là nguyên nhân phổ biến gây suy giảm trí nhớ ở người trẻ hiện nay
2.5 Chế độ dinh dưỡng thiếu hụt
Dinh dưỡng là một phần quan trọng trong cuộc sống và nhất là cho não bộ. Các vấn đề như thiếu máu do thiếu chất sắt có thể làm chúng ta cảm thấy mệt mỏi, chóng mặt, da xanh xao, thiếu máu lên não cùng với các áp lực hàng ngày khiến tình trạng suy giảm trí nhớ càng thêm trầm trọng.
Ngoài ra, thiếu hụt các loại vitamin nhóm B cũng gây ảnh hưởng tiêu cực đến trí nhớ, đến tâm trạng và suy nghĩ của con người, việc thiếu vitamin B1 có thể gây mất trí nhớ ngắn hạn hoặc dài hạn.
3. Suy giảm trí nhớ gây ảnh hưởng thế nào tới người trẻ?
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, tế bào thần kinh thoái hóa ở độ tuổi trên 20. Từ 25 tuổi trở đi, mỗi ngày sẽ có tới 3000 tế bào não chết đi mà không sản sinh thêm. Trong khi đó có rất nhiều các yếu tố bên ngoài có thể gây ảnh hưởng và làm thoái hóa các tế bào thần kinh, cuối cùng tác động tiêu cực đến cuộc sống của người trẻ.
– Về công việc: Suy giảm trí nhớ ở người trẻ khiến đối tượng thiếu tập trung, dễ bị lơ đãng công việc hoặc học tập. Khả năng ghi nhớ suy giảm cũng khiến khả năng suy nghĩ các vấn đề sa sút theo. Người bệnh sẽ phản ứng chậm chạp với mọi thứ và không có khả năng đáp ứng công việc hay học tập.
– Đối với cuộc sống: Người bệnh dễ gặp phải một số trường hợp thể hiện rõ sự suy giảm trí nhớ như đi chợ quên mang tiền, không tắt điện khi rời đi, một thời gian dài có thể thay đổi cảm xúc, dễ cáu giận gây ảnh hưởng xung quanh.
– Đối với sức khỏe: Suy giảm trí nhớ nếu không được điều trị từ sớm thì sẽ chuyển sang giai đoạn sa sút trí tuệ. Các tế bào não lúc này bị tổn thương và không thể phục hồi lại được như trước, gây ra tình trạng: chết tế bào não, teo não, tổn thương mạch máu não…
4. Điều trị suy giảm trí nhớ ở người trẻ như thế nào?
Đối với những người trẻ có trí nhớ giảm sút, các thói quen xấu là nguyên nhân chủ yếu gây bệnh nên việc thay đổi lối sống thường có nhiều tác dụng trong việc điều trị căn bệnh này. Các biện pháp cải thiện có thể áp dụng gồm:
– Tập luyện thể dục, thể thao thường xuyên là cách tốt nhất để thúc đẩy hệ tuần hoàn, hô hấp, giúp tăng cường oxy và dinh dưỡng cho não bộ.
– Hạn chế căng thẳng, stress bằng các hoạt động thể chất nhẹ nhàng như yoga, ngồi thiền hoặc cải thiện tâm trạng bằng cách nghe nhạc và thả lỏng cơ thể.
– Chế độ dinh dưỡng khoa học, đầy đủ dưỡng chất cần thiết, nhất là chất béo omega 3 và vitamin nhóm B
– Rèn luyện trí nhớ với các trò chơi trí tuệ khoảng 15 – 30 phút mỗi ngày
Tuy nhiên, để không bỏ sót các nguyên nhân do bệnh lý, bạn cần đi khám sớm tại chuyên khoa Nội thần kinh. Tại đây, các bác sĩ có chuyên môn sẽ tư vấn cho bạn các phương pháp điều trị phù hợp, giúp cải thiện các triệu chứng và loại bỏ nguyên nhân gây bệnh.
Người bệnh nên tạo cho mình khoảng thời gian thư giãn, tránh căng thẳng, stress
Hiện tượng suy giảm trí nhớ ở người trẻ nếu không được điều trị từ sớm, sẽ gây ra nhiều biến chứng ảnh hưởng xấu đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Vì vậy, người bệnh nên chủ động thăm khám thường xuyên tại các chuyên khoa nội thần kinh để kiểm soát và có hướng điều trị đúng cách ngay từ những triệu chứng ban đầu.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
