Thông tin về bệnh đa xơ cứng

Đa xơ cứng là một căn bệnh khá bí ẩn và phức tạp nhưng bài viết này sẽ giải đáp cho bạn một số thông tin cơ bản về nó.

Cơ chế bệnh sinh vẫn chưa được làm rõ

Đa xơ cứng là một bệnh tự miễn tấn công vào hệ thần kinh trung ương, gây ảnh hưởng đến não, tủy sống, dây thần kinh thị giác và các chi. Theo ước tính có khoảng 400,000 người Mỹ đang mắc căn bệnh này.

Nguyên nhân gây bệnh hiện vẫn chưa được làm rõ, tuy nhiên gien di truyền có thể đóng vai trò quan trọng: Bạn sẽ có từ 3 – 4% nguy cơ mắc bệnh đa xơ cứng nếu cha mẹ bạn cũng mắc bệnh. Và nếu bạn có anh chị em sinh đôi cũng mắc bệnh đa xơ cứng thì khả năng bạn cũng sẽ mắc bệnh tăng lên tới 30%. Những người sinh sống ở khu vực Bắc Âu là nhóm đối tượng rất dễ bị mắc bệnh.

Một yếu tố nguy cơ khác đó là bệnh tăng bạch cầu đơn nhân nhiễm khuẩn. Nghiên cứu đã chứng minh rằng những người đã từng bị nhiễm virus Epstein-Barr (gây bệnh tăng bạch cầu đơn nhân) sẽ có nguy cơ mắc bệnh đa xơ cứng cao hơn. Theo một nghiên cứu đăng trên tạp chí Multiple Sclerosis, nguy cơ cao nhất thuộc về những người dưới 26 tuổi có mang kháng thể đối với virus Epstein-Barr.

Bạn vẫn có thể mắc bệnh ngay cả trong giai đoạn khỏe mạnh nhất

Đa xơ cứng là nguyên nhân hàng đầu gây khuyết tật hệ thần kinh ở những người trẻ tuổi. Theo giáo sư Tanuja Chitnis thuộc Bệnh viện Brigham and Women và Đại học y Harvard, độ tuổi trung bình khởi phát bệnh là từ 25-30, do vậy rất có khả năng răng có một mối liên hệ nào đó giữa giai đoạn đỉnh cao của sinh sản, hormon và hệ miễn dịch. Điều thú vị là 70% những phụ nữ mắc bệnh đa xơ cứng thường ít gặp phải những triệu chứng cấp tính trong quá trình mang thai, mặc dù sau khi sinh con bệnh thường có xu hướng tái phát.

Phụ nữ cũng có nguy cơ mắc bệnh cao gấp đôi so với nam giới nhưng nếu mắc bệnh thì nam giới thường có biểu hiện nặng hơn.

Các triệu chứng bệnh rất đa dạng

Các triệu chứng của bệnh đa xơ cứng thường khác nhau đối với mỗi người. Đối với một số người, bệnh gây tổn thương dây thần kinh thị giác và gây nhìn mờ, nhìn đôi. Đôi khi bệnh lại ảnh hưởng tới các chi và gây suy yếu hai chi dưới.

Một số bệnh nhân trải qua các triệu chứng cấp tính của bệnh đa xơ cứng, được điều trị và lại cảm thấy khỏe lại bình thường (ít ra là trong một khoảng thời gian). Một số khác các triệu chứng lại tiến triển theo chiều hướng xấu đi rất nhanh.

Đây không phải là căn bệnh gây tử vong

Bản thân bệnh đa xơ cứng không thể gây nguy hiểm đến tính mạng của bạn. Hầu hết các bệnh nhân đều có tuổi thọ bình thường và thậm chí chết vì một nguyên nhân khác không liên quan (ví dụ như bệnh tim mạch hay ung thư). Tuy nhiên căn bệnh này cũng gây ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng cuộc sống, có thể dẫn tới chứng trầm cảm; tỷ lệ tự tử cũng tăng cao trong nhóm người mắc bệnh đa xơ cứng.

Các triệu chứng có xu hướng thuyên giảm rồi lại tái phát trong suốt nhiều năm

Đa xơ cứng được chia làm 4 loại, tuy nhiên tới 85% bệnh nhân thuộc thể bệnh tái phát-thuyên giảm. Những đợt cấp của bệnh thường kéo dài trong khoảng vài ngày tới vài tuần và tiếp đó là một giai đoạn bệnh thuyên giảm hoàn toàn.

Căn bệnh này cũng thường nặng lên theo tuổi tác bởi khi chúng ta già đi hệ thần kinh trung ương sẽ mất đi khả năng tự sửa chữa những tổn thương. Nhiều người bệnh thuộc thể tái phát-thuyên giảm đã tiến triển thành một dạng bệnh nặng hơn sau 10 – 20 năm.

Mắc căn bệnh này không đồng nghĩa với việc bạn sẽ phải ngồi xe lăn

Bệnh đa xơ cứng thường có ảnh hưởng đến vấn đề di chuyển nhưng điều đó không có nghĩa là bạn sẽ trở thành tàn tật sau khi mắc bệnh. Khoảng 2/3 bệnh nhân không cần thiết phải sử dụng xe lăn sau 20 năm mắc bệnh kể từ lần chẩn đoán đầu tiên. Đôi khi bệnh nhân có thể phải sử dụng gậy hoặc nạng khi di chuyển, chỉ những bệnh nhân bị suy nhược nghiêm trọng hay có vấn đề về khả năng giữ thăng bằng mới cần phải sử dụng xe lăn hoặc xe điện.

Hiện chưa có biện pháp chữa khỏi bệnh hoàn toàn

Đa xơ cứng là căn bệnh không thể chữa khỏi hoàn toàn nhưng hiện tại vẫn có rất nhiều loại thuốc uống, dịch truyền và thuốc dạng tiêm có thể giúp giảm thiểu mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng tới 50%.

Cung cấp đủ vitamin D cho cơ thể cũng có hiệu quả bảo vệ cơ thể trước bệnh đa xơ cứng (bệnh có xu hướng phổ biến hơn ở Canada và các khu vực ở Bắc Mỹ hơn so với các bang phía Nam) và giúp kiểm soát tốt các triệu chứng. Ngoài ra, nghiên cứu còn chứng minh rằng những bệnh nhân mắc đa xơ cứng cung cấp khoảng 500 mg CoQ10/ngày sẽ giảm đáng kể các triệu chứng viêm nhiễm trong vòng 12 tuần.

Theo các chuyên gia, việc điều trị khỏi hoàn toàn bệnh đa xơ cứng không còn là một giấc mơ quá xa vời: Các nghiên cứu về bệnh đa xơ cứng hiện đang được đầu tư với ngân sách rất lớn và đã đạt được rất nhiều tiến bộ to lớn trong điều trị trong vòng 20 năm qua. Các nhà khoa học đang bắt đầu tìm hiểu bệnh đa xơ cứng tiến triển thế nào, các nơ ron bị hủy hoại ra sao và làm cách nào để bảo vệ chúng.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP