Tìm hiểu chi tiết triệu chứng bệnh Alzheimer

1. Alzheimer căn bệnh “ám ảnh” tuổi già

1.1 Mối liên hệ giữa bệnh Alzheimer và tuổi tác

Khi cơ thể già đi, các tế bào bị lão hóa. Trong đó các neuron thần kinh, synap trong vỏ não, dopamine,… cũng mất dần và ảnh hưởng tới khả năng vận động, trao đổi chất, trí nhớ, hành vi, ngôn ngữ, khả năng tư duy và nhận thức của người bệnh suy giảm.

Người già thường “nhớ nhớ quên quên” (quên vừa mới ăn hay uống, quên đường về nhà, quên vị trí để đồ vật,… hay những việc xảy ra trong ngắn hạn); tính cách thay đổi (khó tính, dễ nổi cáu, hay hỡn dỗi,…). Điều này có thể do hội chứng Alzheimer đang âm thầm tấn công.

Theo thống kê, tính đến năm 2020 trên toàn thế giới có khoảng 50 triệu người mắc một trong các dạng mất trí, trong đó Alzheimer là nguyên nhân chủ yếu. Năm 2015, trên thế giới có khoảng 29,8 triệu người mắc bệnh Alzheimer. Khoảng 1,9 triệu ca tử vong do các bệnh mất trí, trong đó nhiều trường hợp do Alzheimer gây ra. Alzheimer không chỉ gây nguy cơ tử vong mà còn gây gánh nặng lớn về kinh tế cho gia đình và toàn xã hội.

1.2 Nguy cơ mắc bệnh Alzheimer và những hệ lụy đối với người cao tuổi

Tuổi càng cao thì nguy cơ mắc các bệnh sa sút trí tuệ trong đó có bệnh Alzheimer càng tăng cao. Việt Nam là một trong các quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất thế giới (khoảng 10,1 triệu người cao tuổi, chiếm khoảng 11% tổng dân số) kèm theo đó là tỷ lệ mắc bệnh Alzheimer ngày càng cao.

Theo các chuyên gia trong lĩnh vực thần kinh, bệnh Alzheimer thường khởi phát từ độ tuổi 65 trở lên. Một số rất ít có thể khởi phát từ 30-60 tuổi, thường liên quan đến yếu tố di truyền.

Alzheimer thường khởi phát từ từ và ngày càng trở nên nghiêm trọng. Ở giai đoạn nặng, người bệnh sẽ mất dần các chức năng của cơ thể và cuối cùng là dẫn đến tử vong. Tuổi thọ của người bệnh Alzheimer phụ thuộc vào tốc độ phát triển của bệnh ở các thể khác nhau nhưng đa phần đều bị rút ngắn. Nguy cơ tử vong do các bệnh lý khác (bệnh cơ hội) như viêm phổi, nhiễm trùng,.. là hoàn toàn có thể xảy ra.

Tuổi càng cao thì nguy cơ mắc các bệnh sa sút trí tuệ trong đó có bệnh Alzheimer càng tăng cao.

2. Tìm hiểu về triệu chứng bệnh Alzheimer

2.1 Suy giảm trí nhớ và khả năng nhận thức – triệu chứng bệnh Alzheimer điển hình

Dấu hiệu bệnh Alzheimer dễ nhận thấy nhất là tình trạng “nhớ nhớ quên quên” hay còn gọi là suy giảm trí nhớ tạm thời (ngắn hạn). Ban đầu, người bệnh Alzheimer thường quên các thông tin, sự việc vừa mới xảy ra nhưng các sự việc hay ký ức đã trải nghiệm từ lâu thì người bệnh vẫn có thể vẫn nhớ được. Lâu dần, khi bệnh tiến triển sang các giai đoạn nặng hơn, đến một lúc nào đó trí nhớ dài hạn cũng sẽ mất và khả năng tập trung, định hướng theo thời gian, không gian ngày càng giảm, sự liên kết giữa các sự kiện trong quá khứ với các sự kiện, tình huống mới trở nên khó khăn, khiến người bệnh khó đưa ra nhận định chính xác.

Triệu chứng dễ nhận thấy nhất của bệnh Alzheimer là tình trạng suy giảm trí nhớ

2.2 Khó diễn đạt ngôn ngữ – triệu chứng bệnh Alzheimer mà hầu hết người bệnh gặp phải

Người bị sa sút trí tuệ hay bệnh Alzheimer thường gặp khó khăn trong quá trình giao tiếp. Họ khó nhớ chính xác nghĩa của các từ. Vì vậy họ thường sử dụng từ hoặc cụm từ không phù hợp với ngữ cảnh, khiến người khác khó hiểu họ nói gì. Lâu dần người bệnh không còn có thể theo dõi các cuộc trò chuyện. Họ thường dừng lại khi đang nói chuyện, không có ý tưởng để tiếp tục cuộc trò chuyện hay lặp lại các câu chuyện đã nói trước đó. Điều này khiến việc giao tiếp bằng lời của họ ngày càng trở nên khó khăn hơn.

2.3 Không kiểm soát được hành vi

Người bệnh Alzheimer phải trải qua sự thay đổi về tâm trạng và tính cách. Họ dễ trở nên nổi nóng, cáu gắt với những người thân trong nhà, đồng nghiệp, bạn bè khi họ cảm thấy không thoải mái. Đôi khi họ cảm thấy bối rối, nghi ngờ, chán nản, sợ hãi và lo lắng. Các hành vi này người bệnh có thể không kiểm soát được.

Bên cạnh đó, họ dễ thu mình lại và xa lánh mọi người, từ bỏ các sở thích, hoạt động xã hội, ngại giao tiếp. Ngoài ra, người bệnh Alzheimer còn gặp khó khăn trong việc thực hiện các công việc mà vốn trước đây đã làm rất nhiều lần.

Người bệnh Alzheimer phải trải qua sự thay đổi về tâm trạng và tính cách.

2.4 Mất định hướng về không gian và thời gian

Mất định hướng về không gian và thời gian là một triệu chứng bệnh Alzheimer khá phổ biến. Bạn có thể bắt gặp người bệnh Alzheimer quên ngày tháng, quên sự chuyển biến của thời gian. Họ không biết tại sao mình đến đây, đến với mục đích gì, đến bằng phương tiện gì,..

Người bệnh Alzheimer gặp khó khăn trong việc tìm đồ vật, họ có thể để đồ vật ở những vị trí khác với ban đầu và khi tìm lại không nhớ đã để đồ vật ở đâu. Chính vì điều này, không ít người bệnh Alzheimer khi không tìm thấy đồ vật mình đã cất thường cho rằng ai đó cất, giấu hoặc lấy mất của mình.

Các triệu chứng bệnh Alzheimer ban đầu thường dễ nhầm lẫn với hội chứng suy giảm trí nhớ thông thường ở người cao tuổi. Tuy nhiên, khi có các dấu hiệu này bạn nên đưa người bệnh đi thăm khám để chẩn đoán một cách chắc chắn, loại trừ nguyên nhân bệnh lý Alzheimer đang âm thầm tấn công. Việc phát hiện và áp dụng các biện pháp điều trị sớm giúp cải thiện tình trạng bệnh và nâng cao chất lượng sống cho người bệnh.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP