Melatonin là một hormone do não sản xuất ra một cách tự nhiên, và cũng được biết đến như là một phương thuốc chữa trị không cần thuốc cho chứng rối loạn giấc ngủ. Tuyến tùng của não tiết ra melatonin trong chu kỳ 24 giờ. Melatonin cũng được sản xuất ở da, võng mạc mắt và tủy xương.
Sự sản xuất melatonin đạt đỉnh vào ban đêm, và nó bị ức chế bởi ánh sáng ban ngày. Trong bóng tối nồng độ melatonin gia tăng, đem đến sự trạng thái thờ ơ và bình tĩnh và sau đó là giấc ngủ.
Tuy nhiên các yếu tố khác và hoocmon khác như serotonin cũng rất quan trọng, trong việc điều chỉnh chu kỳ ngủ-thức của cơ thể.
Ngủ, Melatonin và Ung thư
Các nghiên cứu cho thấy mối liên hệ giữa giấc ngủ kém, mức melatonin thấp và ung thư có mối liên quan với nhau. Các ca làm việc ban đêm thường liên quan đến sự mệt mỏi và mất ngủ, lượng melatonin thấp hơn trong máu, và nhiều bệnh khác nhau bao gồm bệnh tim, hội chứng chuyển hóa và các loại ung thư khác nhau.
Tất cả những phát hiện này ở những công nhân làm việc theo ca đã khiến một số nhà khoa học tự hỏi rằng liệu melatonin có giúp bảo vệ con người khỏi những bệnh này hay không. Một nghiên cứu ở Canada trên các công nhân làm việc theo ca đã phát hiện ra rằng ca làm việc ban đêm liên quan đến nguy cơ mắc nhiều loại ung thư khác nhau, bao gồm u lympho không Hodgkin.
Những nghiên cứu tương tự cũng cho thấy vai trò có thể có của melatonin và sự gián đoạn giấc ngủ trong ung thư vú: 19-51% phụ nữ làm ca đêm có nguy cơ bị ung thư vú cao hơn. Đối với ung thư tuyến tiền liệt, một nghiên cứu cho thấy những người đàn ông bị ung thư tuyến tiền liệt có nồng độ melatonin thấp hơn so với những người đàn ông có không tình trạng ung thư.
Nghiên cứu trên động vật và phòng thí nghiệm
Các nghiên cứu tại phòng thí nghiệm cho thấy melatonin là chất chống oxy hoá mạnh mẽ và cũng kích thích một số bộ phận của hệ thống miễn dịch, nhưng vẫn chưa rõ tác dụng này của melatonin trên người. Melatonin dường như có thể ức chế một số tế bào ung thư phát triển khi nó được phủ trực tiếp vào các tế bào này trong các đĩa thí nghiệm và trong các nghiên cứu trên động vật - hiệu ứng này đã được quan sát thấy trong ung thư vú và u hắc tố.
.png)
Tuy nhiên, những nghiên cứu trên người không gợi ý bất kỳ tác dụng chống ung thư nào.
Dựa trên dữ liệu trong ống nghiệm, một số nhà khoa học đã cho rằng kích thích miễn dịch, nếu có trong cơ thể, có thể không phải là một điều tốt trong mọi trường hợp. Ví dụ, loại kích thích miễn dịch sai ở bệnh nhân bị bệnh bạch cầu hoặc u lympho theo lý thuyết có thể phản tác dụng, vì các khối u này liên quan đến tính ác tính của các tế bào miễn dịch trong hệ bạch huyết, tủy xương và máu.
Melatonin trong các mô hình thí nghiệm đã cho thấy một số đặc tính chống ung thư và kích thích hệ thống miễn dịch được cho là có liên quan. Một nghiên cứu cho thấy rằng melatonin tham gia vào việc kích hoạt các tế bào lympho và bạch cầu/đại thực bào - các loại bạch cầu khác nhau.
U lympho là những bệnh ung thư phát sinh từ lympho bào.
Trong ống nghiệm, melatonin dường như có tác dụng trong việc gia tăng hoạt động của tế bào T diệt tự nhiên, kích thích các tín hiệu tế bào nhất định gọi là cytokine; Nó cũng có thể bảo vệ một số tiền thân của các tế bào máu khỏi tác động độc hại của hóa trị liệu và xạ trị.
Một lần nữa, vẫn chưa có bằng chứng chứng mình melatonin sẽ có tác dụng này trong cơ thể người, và ở những bệnh nhân thực sự.
Thận trọng và Rủi ro
Melatonin đã được sử dụng một cách an toàn như là một trợ thủ cho giấc ngủ của nhiều người, và có một vai trò được xác định trong việc điều trị một loạt các rối loạn giấc ngủ.
Melatonin là một sản phẩm tự nhiên, nhưng các sản phẩm tự nhiên vẫn có thể có tác dụng phụ và các tương tác thuốc. Melatonin có thể tương tác với nhiều loại thuốc, bao gồm thuốc an thần, chống trầm cảm, thuốc hormone và các loại khác.
Việc sử dụng melatonin hoặc bất kì loại thực phẩm bổ sung khác có melatonin phải được sự kê đơn của bác sỹ -đặc biệt nếu bạn đang điều trị ung thư hoặc bệnh mạn tính.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
