Tình trạng đột quỵ có thể diễn biến từ nhẹ đến nặng, hồi phục hoàn toàn hoặc để lại di chứng thậm chí tử vong. Chăm sóc y tế kịp thời rất quan trọng để hồi phục và giảm thiểu di chứng. Tuy nhiên, dự phòng yếu tố nguy cơ rất cần thiết, nếu bạn có thể kiểm soát các yếu tố nguy cơ của bạn, bạn có thể giảm đáng kể nguy cơ bị đột quỵ của mình.
Đột quỵ do xuất huyết
Theo Hiệp hội Đột quỵ Hoa Kỳ, 13% các trường hợp đột quỵ là do xuất huyết. Đó là những cơn đột quỵ gây ra do sự vỡ các mạch máu yếu ở trong não. Đa số các cơn đột quỵ là thiếu máu cục bộ hoặc là kết quả của việc có cục máu đông.
Đột quỵ do xuất huyết xảy ra khi một mạch máu bị vỡ và máu bị tích tụ ở các mô xung quanh vị trí vỡ gây nên tình trạng nhũn não. Điều này làm tăng áp lực lên não và làm giảm lưu lượng máu đến một số vùng khác.
Hai loại đột quỵ do xuất huyết
Có 2 nguyên nhân của việc vỡ mạch máu não. Nguyên nhân phổ biến nhất là do chứng phình động mạch. Phình động mạch xảy ra khi một phần của mạch máu trở nên phình to hơn. Điều này sẽ làm cho thành mạch mỏng hơn và dễ dẫn đến vỡ mạch máu.
Nguyên nhân hiếm gặp hơn của đột quỵ do xuất huyết là do dị tật động, tĩnh mạch trong não. Điều này sẽ khiến các mạch máu não dễ bị vỡ hoặc không đảm bảo cung cấp đầy đủ máu cho một phần của não. Dị tật động tĩnh mạch là một bệnh bẩm sinh, nhưng không di truyền. Nguyên nhân chính xác vì sao lại mắc chứng này hiện nay chưa rõ.
Triệu chứng của xuất huyết nội sọ
Nếu đột quỵ do xuất huyết xảy ra bên trong não của bạn, tình trạng này sẽ được gọi là xuất huyết nội sọ. Triệu chứng của xuất huyết nội sọ có thể rất khác nhau ở mỗi người, nhưng thường xuất hiện gần như ngay lập tức sau khi đột quỵ.
Các triệu chứng có thể bao gồm:
- Lơ mơ hoặc bất tỉnh, hôn mê;
- Buồn nôn và nôn mửa;
- Đau đầu một cách bất ngờ dữ dội;
- Yếu hoặc tê liệt mặt, chân, cánh tay hoặc một bên cơ thể.
- Một số người bị đột quỵ do dị tật động tĩnh mạch còn có thể bị co giật.
Triệu chứng của xuất huyết dưới màng nhện
Ít phổ biến hơn là xuất huyết dưới màng nhện. Đây là tình trạng xuất huyết xảy ra ở khu vực xung quanh não. Xuất huyết dưới màng nhện có thể được báo trước bởi những cơn đau đầu do sự rò rỉ của máu trong não.
Xuất huyết dưới màng nhện có thể gây ra một hệ thống các triệu chứng, bao gồm:
- Đau đầu dữ dội,
- Buồn nôn và nôn mửa,
- Cứng cổ,
- Không có khả năng chịu được ánh sáng và mất ý thức.
.png)
Điều trị cấp cứu cho trường hợp đột quỵ do xuất huyết
Chăm sóc y tế ngay lập tức tại bệnh viện là vô cùng quan trọng trong các trường hợp đột quỵ do xuất huyết. Điều trị chủ yếu tập trung vào việc kiểm soát tình trạng chảy máu trong não và giảm áp lực nội sọ gây ra do tình trạng chảy máu.
Các loại thuốc có thể được sử dụng để làm giảm huyết áp và làm chậm quá trình chảy máu. Nếu bạn bị đột quỵ do xuất huyết có nguyên nhân là do thành mạch mỏng, bạn có thể có nguy cơ bị chảy máu quá mức. Thuốc dùng để chống lại ảnh hưởng của thành mạch mỏng thường được kê ngay sau khi quá trình cấp cứu kết thúc.
Phẫu thuật
Nếu đột quỵ do xuất huyết không thể kiểm soát được bằng các biện pháp cấp cứu, điều trị nâng cao hơn có thể sẽ cần thiết. Nếu vị trí vỡ nhỏ và chỉ làm một lượng nhỏ máu chảy ra, nghỉ ngơi tại giường có thể là hình thức chăm sóc duy nhất bạn cần.
Với những trường hợp nghiêm trọng hơn, phẫu thuật có thể cần thiết để sửa chữa lại những mạch máu đã bị vỡ và ngăn chặn việc chảy máu. Nếu đột quỵ là do dị tật động tĩnh mạch, phẫu thuật có thể được dùng để loại bỏ các đám rối động tĩnh mạch. Việc này không phải lúc nào cũng làm được mà phải phụ thuộc vào vị trí của dị tật động tĩnh mạch.
Hồi phục sau đột quỵ do xuất huyết
Thời gian bình phục phụ thuộc vào tính chất nghiêm trọng của cơn đột quỵ và cũng phụ thuộc vào số lượng tế bào não bị phá hủy. Có nhiều phương pháp trị liệu khác nhau sẽ được sử dụng, bao gồm vật lý trị liệu, trị liệu nghề nghiệp hoặc trị liệu ngôn ngữ. Mục tiêu chính của các phương pháp trị liệu là để khôi phục lại càng nhiều chức năng càng tốt.
Triển vọng cho những bệnh nhân đột quỵ do xuất huyết
Triển vọng hồi phục phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của cơn đột quỵ, số lượng các mô não bị phá hủy và thời điểm bạn nhận được điều trị là sớm hay muộn.
Quá trình hồi phục đôi khi là rất dài với một số bệnh nhân, có thể kéo dài từ vài tháng tới vài năm. Đa số các bệnh nhân có thể có khả năng hồi phục trong vòng vài tuẩn. Cơ hội sống sau khi bị đột quỵ do xuất huyết là ít hơn đối với các trường hợp đột quỵ do thiếu máu cục bộ.
Dự phòng đột quỵ do xuất huyết
Có một số yếu tố nguy cơ cụ thể cho tình trạng đột quỵ do xuất huyết. Nếu bạn có thể tránh được các yếu tố này, bạn có thể giảm tỷ lệ bị đột quỵ của mình.
Tăng huyết áp là nguyên nhân phổ biến nhất của xuất huyết nội sọ. Giữ huyết áp ổn định là cách tốt nhất để kiểm soát nguy cơ của bạn. Trao đổi với bác sỹ về những cách có thể làm giảm huyết áp của bạn nếu huyết áp lên quá cao.
Rượu bia và các loại thuốc cũng là một yếu tố nguy cơ có thể kiểm soát được. Cân nhắc trước khi uống và tránh lạm dụng các loại thuốc. Thuốc làm loãng máu có thể ngăn chặn đột quỵ do thiếu máu cục bộ nhưng có thể làm tăng nguy cơ bị xuất huyết nội sọ của bạn. Nếu bạn đang dùng thuốc làm loãng máu, chắc chắn rằng bạn đã nói chuyện với bác sỹ về những rủi ro của loại thuốc này gây ra.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
