Theo 2 nghiên cứu mới, mục đích của giấc ngủ là để quên đi 1 số ký ức để từ đó có thể lưu trữ những ký ức khác có thể sử dụng sau này.
Ở nghiên cứu thứ nhất, những con chuột sẽ bị đưa vào sống trong 1 khu vực không quen thuộc. Sau đó chúng sẽ bị sốc điện nhẹ. Một số sẽ uống thuốc ngăn chặn việc sắp xếp ký ức trong não (gây mê), trong khi nhóm thứ 2 sẽ ngủ đêm như bình thường.
Khi thả những con chuột này vào cùng 1 môi trường không quen thuộc đó, đã có 2 phản ứng khác nhau. Những con chuột bị gây mê dường như vẫn nhớ cú sốc và phần lớn thời gian là nằm bất động. Trong khi đó, những con chuột được ngủ đủ có vẻ do dự lúc ban đầu nhưng sau đó nhanh chóng dành thời gian khám phá xung quanh.
TS Graham Diering, một thành viên của nhóm nghiên cứu, ĐH Johns Hopkins, nói: "Chúng tôi nghĩ rằng ký ức về sốc điện quá mạnh trong khi các trí nhớ khác mờ nhạt nên những con chuột bị đánh thuốc mê đã bị hoang mang và không thể dễ dàng phân biệt mình đã ở 1 môi trường khác".
"Phát hiện của chúng tôi cho thấy những con chuột, và có lẽ là cả ở người, sẽ chỉ lưu trữ thông tin trước khi nó được hiệu chuẩn lại. Nếu không ngủ và không có sự hiệu chuẩn lại trong khi ngủ thì ký ức sẽ bị mất đi", TS Diering nói.
Trong nghiên cứu thứ 2, các nhà nghiên cứu về Giấc ngủ và Ý thức Wisconsin đã sử dụng kính hiển vi điện tử để ghi lại các khớp nối thần kinh của chuột trong khi chúng thức và ngủ bởi có quan điểm rằng các thông tin sẽ được "đựng" trong các khớp nối thần kinh - vốn có nhiệm vụ kết nối các tế bào trong não.
Họ đã phát hiện ra các bằng chứng cụ thể về quá trình "co giãn" – các khớp thần kinh lớn lên và mở rộng khi chuột hoạt động và rồi co lại khoảng 20% trong khi ngủ.
Và hiệu quả của giấc ngủ còn tiếp tục kéo dài đến hôm sau, tạo ra nhiều "không gian" để "chứa" các ký ức mới. Tuy nhiên vẫn có 20% khớp thần kinh không bao giờ "biến hình" và người ta tin rằng đó là những nơi lưu giữ ký ức ổn định nhất.
TS Chiara Cirelli, 1 thành viên của nhóm nghiên cứu, cho biết: "Điều này chỉ ra rằng với giới hạn cấu trúc cực rõ ràng, sự cân bằng giữa kích cỡ và và sự tăng trưởng của khớp thần kinh sẽ bị đảo lộn bởi thức giấc cũng như khôi phục khi ngủ".
"Đáng chú ý là phần lớn các khớp thần kinh trong vỏ não trải qua sự thay đổi lớn về kích thước chỉ trong vài giờ sau khi ngủ", TS Chiara nói.
Như vậy, nghiên cứu mới này đã bổ sung thêm bằng chứng cho quan điểm giấc ngủ chính là 1 phần quan trọng để não bộ thu thập thông tin.
Trước đó, trong nhiều năm, các nhà khoa học đã phải rất nỗ lực để chỉ ra tại sao con người cần ngủ 1/3 thời gian mỗi ngày.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh