6 trường hợp cấp cứu đường tiết niệu có thể điều trị được

Hầu hết các vấn đề về tiết niệu là mãn tính, ví dụ như phì đại tiền liệt tuyến lành tính và tiểu tiện không tự chủ. Tuy nhiên, cũng có một số vấn đề về đường tiết niệu được liệt vào danh sách các vấn đề cấp cứu và cần được chăm sóc y tế ngay lập tức để đảm bảo sức khỏe.

Các vấn đề về tiết niệu có thể ảnh hưởng đến nhiều hệ cơ quan khác nhau của cơ thể. Dưới đây là 6 trường hợp cấp cứu đường tiết niệu bạn nên biết để đảm bảo mình được điều trị và chăm sóc kịp thời. Trong số 6 tình trạng này, rất nhiều tình trạng thường ảnh hưởng đến nam giới, tuy nhiên, cũng có một số tình trạng ảnh hưởng đến cả nam giới và nữ giới.

Cương cứng kéo dài

Cương cứng kéo dài được định nghĩa là tình trạng cương cứng kéo dài trên 4 tiếng mà không có sự kích thích tình dục nào. Ngoài ra, việc xuất tinh sẽ không làm tình trạng cương cứng kéo dài giảm đi.

Dạng thường gặp nhất là cương cứng kéo dài do thiếu máu cục bộ. Trong tình trạng cương cứng kéo dài, các thể hang nằm dọc theo trục dương vật bị cứng lại, trong khi đầu dương vật lại mềm. Ngoài ra, dương vật thường xuyên bị cương cứng và đó là lý do khiến nam giới phải đến gặp bác sỹ ngay lập tức.

Cương cứng kéo dài thường có nguyên nhân là do tắc nghẽn dòng chảy tĩnh mạch và là hội chứng khoang của dương vật.

Khoảng 25% số trường hợp cương cứng kéo dài có liên quan đến bệnh hồng cầu hình liềm, ung thư di căn hoặc bệnh leukemia. Lạm dụng một số loại thuốc như cocain, methamphetamine, và thuốc phiện cũng có thể dẫn đến tình trạng cương cứng kéo dài. Ngoài ra, cương cứng dương vật cũng có thể là do phản ứng phụ của việc dùng các thuốc kê đơn như thuốc chẹn kênh canxi, thuốc chống loạn thần và warfarin (thuốc làm loãng máu).

Việc giảm liên tục dòng máu chảy trong động mạch có thể dẫn đến các triệu chứng như phù, thiếu dưỡng khí, nhiễm toan, xơ hóa, bất lực và hoại tử mô. Nếu không được điều trị, cương cứng kéo dài có thể sẽ gây ảnh hưởng đến đời sống tình dục của bạn. Tình trạng cương cứng kéo dài càng để lâu và không được điều trị, thì nguy cơ rối loạn chức năng dương vật vĩnh viễn càng cao. Mục tiêu điều trị chủ yếu là giảm sự sưng phù ở dương vật.

Xoắn tinh hoàn

Trái ngược với những gì bạn nghĩ, xoắn tinh hoàn không phải là việc hai tinh hoàn đổi chỗ cho nhau mà là tình trạng thừng tinh hoàn bị xoắn lại với nhau. Xoắn tinh hoàn thường ảnh hưởng đến trẻ nhỏ và nam thanh niên tuổi vị thành niên, nhưng cũng có thể xảy ra với bất cứ độ tuổi nào. Xoắn tinh hoàn thường rất hiếm gặp ở nam giới trên 30 tuổi.

Hai yếu tố nguy cơ của xoắn tinh hoàn là tinh hoàn ẩn và u tinh hoàn. Nam giới bị xoắn tinh hoàn thường có cảm giác đau nhói ở một điểm và sau đó sẽ bị sưng tinh hoàn. Đau cũng thường kèm theo buồn nôn và nôn mửa.

Cũng như với tình trạng cương cứng kéo dài, thời gian là yếu tố tối quan trọng với điều trị xoắn tinh hoàn. Nếu phẫu thuật được tiến hành trong vòng 6 giờ đầu tiên, thì tỷ lệ bảo toàn được tinh hoàn là 80%. Nếu đã quá 12 tiếng, thì tỷ lệ bảo phẫu thuật thành công chỉ còn 20%. Mục tiêu của phẫu thuật là tháo xoắn tinh hoàn để lấy lại được lưu lượng máu tới nuôi tinh hoàn. Trong trường hợp tinh hoàn đã bị hoại tử, thì tinh hoàn có thể sẽ cần được cắt bỏ.

Bí tiểu cấp tính

Bí tiểu cấp tính chủ yếu xảy ra ở nam giới bị phì đại tuyến tiền liệt. Tuyến tiền liệt bao quanh niệu đạo và việc phì đại tiền liệt tuyến sẽ làm tắc nghẽn dòng chảy của nước tiểu.

Mặc dù bí tiểu cấp tính thường gặp ở nam giới bị phì đại tiền liệt tuyến lành tính, nhưng bí tiểu cấp tính cũng có thể xảy ra do các vấn đề gây ức chế quá trình làm rỗng bàng quang, ví dụ như bệnh Parkinson, bệnh đa xơ cứng, bệnh thần kinh do tiểu đường, do dùng thuốc kháng choninergic… Bí tiểu cấp thường xảy ra với các bệnh nhân nội trú, là những bệnh nhân sử dụng một số loại thuốc làm giảm khả năng tự làm rỗng của bàng quang và ít có khả năng vận động. Ngoài ra, tình trạng táo bón cũng có thể khiến việc bí tiểu trở nên nặng hơn.

Thông thường, bí tiểu thường sẽ gây đau đớn nhưng với những người mất bù mãn tính ở bàng quang thì sẽ không gây đau. Nếu không được điều trị, bí tiểu cấp có thể dẫn đến tiểu tiện không tự chủ và sau vài ngày dãn đến suy thận cấp. Do vậy, bí tiểu cấp tính cần được điều trị sớm để giảm đau và dự phòng biến chứng.

Hoại tử Fournier

Hoại tử Fournier là một tình trạng hiếm gặp, là một dạng của viêm cân mạc hoại tử, ảnh hưởng đến cơ quan sinh dục nam và vùng đáy chậu hoặc vùng nằm giữa bìu và hậu môn. Cũng như các dạng viêm cân mạc hoại tử khác, tình trạng nhiễm trùng sẽ gây hoại tử các tế bào mềm. Với tình trạng hoại tử Fournier, tình trạng nhiễm trùng sẽ ảnh hưởng đến cơ trơn bìu và các mạc tại đây. Hoại tử Fournier tiến triển rất nhanh và nếu trì hoãn điều trị thì tiên lượng sẽ rất xấu.

Các yếu tố nguy cơ góp phần gây ra tình trạng hoại tử Fournier bao gồm vệ sinh vùng đáy chậu kém, bệnh tiểu đường, HIV/AIDS, ung thư, hẹp niệu đạo, áp xe quanh hậu môn. Tình trạng nhiễm trùng đi kèm với hoại tử Fournier thường khá nghiêm trọng và có các dấu hiệu như: sốt, đau bìu, đau tầng sinh môn, viêm mô tế bào, chai cứng, nứt dưới da. Hoại tử Fournier được điều tị bằng cách loại bỏ hoặc mở ổ hoại tử cùng với việc điều trị kháng sinh phổ rộng. Đôi khi sẽ cần phẫu thuật nhiều lần và một khi tất cả các tế bào chết được loại bỏ, phẫu thuật tái tạo sẽ được thực hiện. Điều trị hoại tử Fournier là một quá trình lâu dài.

Hẹp bao quy đầu

Hẹp bao quy đầu chỉ xảy ra ở nam giới chưa cắt bao quy đầu. Thông thường, tình trạng này thường xảy ra ở nam giới nằm lâu trên giường trong thời gian dài ví dụ như các bệnh nhân nội trú. Trong tư thế nằm, bao quy đầu sẽ co lại một cách tự nhiên, dẫn đến phù ở đầu dương vật và đau. Với những bệnh nhân hôn mê, tình trạng đau này có thể sẽ không được nhận ra cho đến khi bệnh đã đi vào giai đoạn muộn hoặc cho đến khi dương vật bị hoại tử thứ cấp do thiếu máu cục bộ.

Điều trị hẹp bao quy đầu bao gồm việc đưa các tuyến trở về vị trí bình thường. Quá trình này rất đau đớn nhưng cần thiết cho việc điều trị. Bác sỹ sẽ sử dụng thuốc giảm đau hoặc thậm chí là thuốc an thần nếu cần thiết. Cũng như các tình trạng khác, hẹp bao quy đầu là một tình trạng cấp cứu và cần được chăm sóc nay trước khi những tổn thương vĩnh viễn xảy ra.

Viêm bể thận sinh khí

Viêm bể thân sinh khí là một tình trạng nhiễm trùng đường tiết niệu xảy ra ở thận, do một loại vi khuẩn sinh khí gây ra. Viêm bể thận sinh khí thường xuất hiện ở những người bị bệnh tiểu đường và thường do vi khuẩn E.coli gây ra. Tình trạng nhiễm trùng này có thể lan rộng ra toàn hệ thống, gây nhiễm khuẩn huyết và đe dọa tính mạng.

Những người bị viêm bề thận sinh khí có thể được điều trị bằng việc truyền kháng sinh và chăm sóc hỗ trợ. Ngoài ra, việc điều trị cũng phụ thuộc vào việc tình trạng nhiễm trùng đã lan rộng chưa và lan đến đâu. Nếu nhiễm trùng chỉ khu trú trong các nhu mô thận, thì điều trị bảo tồn có thể sẽ có ích. Nếu nhiễm trùng đã lan rộng và bắt đầu gây nhiễm khuẩn huyết, thì phẫu thuật cắt bỏ thận có thể sẽ được tiến hành.

Kết luận

Một điều may mắn là rất nhiều tình trạng cấp cứu ở trên thường rất ít khi xảy ra. Tuy vậy, chúng đều là những tình trạng cấp cứu và cần được chăm sóc y tế ngay lập tức. Nếu bạn hoặc người thân nghi ngờ mắc phải bất cứ vấn đề nào ở trên, hãy liên lạc với bác sỹ và đến phòng cấp cứu ngay lập tức. Thời gian chính là điều tối quan trọng với tất cả 6 tình trạng ở trên. Chăm sóc kịp thời có thể dự phòng được tình trạng tàn tật và tử vong trong tương lai.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp