✴️ Nguyên nhân gây u nang tuyền giáp là gì?

1. U nang tuyến giáp là gì?

U nang tuyến giáp (bướu giáp nhân dạng nang) là một dạng khối u chứa dịch bên trong tuyến giáp, hình thành do sự tăng sinh bất thường của mô tuyến giáp. Kích thước khối u có thể từ vài milimet đến vài centimet.

Tỷ lệ mắc: 15–25% dân số, phổ biến ở độ tuổi 18–65, trong đó nữ giới gấp 5 lần nam.

• Khoảng 68% trường hợp lành tính, đặc biệt khi nang chỉ chứa dịch.

• Nếu nang chứa thành phần mô đặc, nguy cơ ác tính sẽ tăng cao – cần sinh thiết hoặc xét nghiệm chuyên sâu để xác định bản chất khối u.

Hiểu được nguyên nhân gây u nang tuyến giáp do đâu giúp mọi người chủ động hơn trong việc phòng bệnh

2. U nang tuyến giáp có nguy hiểm không?

2.1. U nang tuyến giáp lành tính

Thường không triệu chứng, tiến triển âm thầm, được phát hiện tình cờ qua:

• Khám sức khỏe định kỳ

• Xét nghiệm hormone tuyến giáp

• Siêu âm tuyến giáp

Khi khối u lớn, người bệnh có thể cảm nhận:

• Khối cứng vùng cổ, sờ thấy hoặc thấy rõ khi soi gương, cài nút áo

• Khó nuốt, nuốt nghẹn, ho kéo dài

• Khàn tiếng, đau họng, khó thở nhẹ

2.2. U nang tuyến giáp ác tính (ung thư tuyến giáp)

Chiếm tỷ lệ thấp, nhưng có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, đặc biệt nữ giới > 30 tuổi.

Khi phát hiện muộn, ung thư có thể di căn hoặc xâm lấn khí quản, thực quản, gây:

• Khàn tiếng, đau họng kéo dài

• Khó nuốt, giảm cân, suy giảm miễn dịch

• Khối u lớn gây mất thẩm mỹ, nổi hạch cổ

Phát hiện sớm và điều trị đúng có tỷ lệ sống cao, tiên lượng tốt.

3. Nguyên nhân gây u nang tuyến giáp

???? Một số yếu tố nguy cơ:

• Di truyền: tiền sử gia đình mắc bệnh tuyến giáp hoặc nội tiết

• Tuổi tác: người cao tuổi, hệ miễn dịch suy yếu

• Giới tính: nữ giới, đặc biệt trong độ tuổi sinh sản (do rối loạn nội tiết tố)

• Tiếp xúc bức xạ: tia X, xạ trị vùng đầu cổ

• Suy giảm miễn dịch: mất cân bằng giữa sinh tế bào và chết tế bào → tăng sinh bất thường → hình thành khối u

Hệ miễn dịch suy yếu được coi là nguyên nhân sâu xa gây u nang tuyến giáp

4. Điều trị u nang tuyến giáp

Tùy thuộc kích thước, bản chất khối u, triệu chứng và thể trạng người bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp phù hợp:

4.1. Tiêm cồn tuyệt đối (PEI – Percutaneous Ethanol Injection)

• Dẫn lưu dịch nang → tiêm cồn tuyệt đối vào khoang nang

• Gây hoại tử mô tiết dịch → xơ hóa nang

• Ưu điểm: đơn giản, an toàn, không mổ, chi phí thấp, không để lại sẹo

4.2. Đốt sóng cao tần (RFA – Radiofrequency Ablation)

• Đưa kim điện cực vào nang → tạo nhiệt đốt mô bệnh

• Không đau, không để lại sẹo, bảo tồn tuyến giáp

• Phù hợp với nang hỗn hợp hoặc khối đặc <3 cm

4.3. Phẫu thuật (mổ hở hoặc nội soi)

• Chỉ định khi khối u lớn gây chèn ép, nghi ngờ ác tính

• Mổ bóc tách một phần hoặc toàn bộ tuyến giáp

• Được cân nhắc sau khi thất bại với các phương pháp bảo tồn

5. Chủ động phòng bệnh và theo dõi

Khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt nếu:

• Có tiền sử gia đình mắc bệnh tuyến giáp

• Phụ nữ > 30 tuổi

• Đã từng xạ trị vùng cổ – ngực

Duy trì sức khỏe tuyến giáp bằng:

• Chế độ ăn đủ iod, tránh thiếu hoặc thừa iod

• Hạn chế tiếp xúc với bức xạ không cần thiết

• Giữ cân nặng hợp lý, kiểm soát stress

6. Kết luận

U nang tuyến giáp đa phần là lành tính và có thể điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm. Chủ động thăm khám và tuân thủ điều trị theo chỉ định sẽ giúp người bệnh duy trì sức khỏe, hạn chế biến chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp