Loét hang vị và những điều người bệnh cần biết
Loét hang vị là bệnh lý thường gặp ở hệ tiêu hóa. Hang vị là một phần của dạ dày phải hoạt động mỗi ngày vì vậy rất dễ bị tổn thương. Bệnh cần được phát hiện sớm và điều trị đúng cách để tránh xảy ra các biến chứng nguy hiểm.
1. Loét hang vị dạ dày là gì
Dạ dày được chia thành nhiều phần gồm: Tâm vị, phình vị, thân vị, hang vị và môn vị. Hang vị là phần ở giữa và nằm ngang của dạ dày. Đây là phần thường chứa lượng lớn thức ăn vì vậy cũng là nơi hoạt động của nhiều vi khuẩn hơn so với các phần khác của dạ dày.
Loét hang vị là tình trạng niêm mạc tại hang vị bị tổn thương hoặc xuất hiện vết viêm loét. Tình trạng này xảy ra do lượng acid trong dạ dày bị mất cân bằng, tăng cao hơn lớp nhầy bảo vệ dạ dày. Bệnh hang vị dạ dày thường phổ biến ở những người trong độ tuổi trưởng thành.
2. Nguyên nhân gây bệnh
Viêm hang vị có thể do nhiều nguyên nhân gây ra. Tình trạng bệnh lý ở mỗi người khác nhau tùy theo mức độ nặng nhẹ.
2.1 Vi khuẩn HP
Vi khuẩn HP có tên đầy đủ theo khoa học là Helicobacter Pylori. Chúng xâm nhập vào cơ thể và sinh sống trong dạ dày ngay cả ở môi trường acid dịch vị.
Theo thống kê, 85% các ca bệnh là do vi khuẩn HP gây ra. Khuẩn HP tấn công và bào mòn dạ dày gây sưng huyết và viêm nhiễm.
2.2 Do thói quen ăn uống thiếu khoa học gây loét hang vị
Các bệnh về hệ tiêu hóa nói chung và loét hang vị nói riêng một phần do chế độ ăn uống không khoa học gây ra. Các loại thực phẩm chua cay, đồ chiên rán, đồ ăn sẵn thường chứa nhiều chất không có lợi cho dạ dày. Thói quen ăn uống thất thường, bỏ bữa, nhịn ăn,…khiến lượng acid tiết ra nhiều hơn làm hang vị dễ bị viêm loét.
2.3 Sử dụng thuốc Tây y
Các loại thuốc Tây tuy có tác dụng nhanh chóng khi điều trị nhưng chúng có thể gây ra một số tác dụng phụ. Các loại thuốc chống viêm, giảm đau có chứa thành phần khiến dạ dày bị bào mòn. Đặc biệt ngày nay việc tự ý sử dụng thuốc bừa bãi cũng gây ảnh hưởng xấu tới dạ dày.
2.4 Tâm lý căng thẳng
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra việc căng thẳng tâm lý trong thời gian dài sẽ khiến dạ dày vị tổn thương. Khi tinh thần căng thẳng, dạ dày sẽ điều tiết ra lượng acid nhiều hơn mức bình thường gây viêm loét niêm mạc.
2.5 Mắc bệnh lý nền
Một số bệnh lý sẽ gây ảnh hưởng tới dạ dày như: Đái tháo đường, HIV, nhiễm ký sinh trùng,…Nguyên nhân xảy ra hiện tượng này là do cơ thể mất sức đề kháng vì vậy các tác nhân gây bệnh có điều kiện thuận lợi để phát triển.
3. Các triệu chứng loét hang vị
Bệnh viêm hang vị có triệu chứng gần giống với các bệnh lý về đường tiêu hóa khác. Vì vậy nhiều người bệnh dễ chủ quan và nhầm lẫn khiến bệnh không được điều trị kịp thời và trở nên trầm trọng hơn. Do đó, bạn cần nắm chắc các triệu chứng điển hình để phát hiện bệnh sớm.
3.1 Đầy bụng khó tiêu
Triệu chứng thường gặp nhất chính là người bệnh luôn cảm giác đầy bụng, khó tiêu. Thức ăn truyền từ miệng xuống dạ dày bị cản trở không thể chuyển hóa nhanh chóng khiến chúng đọng lại ở thành dạ dày.
3.2 Ợ hơi, ợ chua, ợ rát
Ợ hơi là một trong những triệu chứng khá phổ biến liên quan tới các bệnh ở dạ dày. Thức ăn không được tiêu hóa hết bị lên men tạo thành khí và trào ngược lên họng gây ra tình trạng ợ chua, ợ hơi.
3.3 Đau nhói vùng thượng vị là dấu hiệu loét hang vị
Người bị viêm hang vị sẽ thấy xuất hiện các cơn đau nhói sau khi ăn xong do dạ dày phải co bóp nhiều. Tần suất và mức độ của cơn đau sẽ phụ thuộc vào tình trạng bệnh nặng hay nhẹ. Cơn đau gây ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống và hoạt động hàng ngày của bệnh nhân.
3.4 Buồn nôn và nôn
Khi hang vị bị loét sẽ gây ra cảm giác buồn nôn và nôn sau khi ăn. Một số bệnh nhân bị biến chứng trào ngược dạ dày sẽ buồn nôn mọi lúc và nôn khan mặc dù dạ dày không có gì. Đây là biểu hiện bệnh đã phát triển sang giai đoạn nặng và cần điều trị sớm.
3.5 Các triệu chứng khác
Bên cạnh các triệu chứng điển hình vừa kể trên người bệnh cũng có thể có một số biểu hiện như: Sụt cân đột ngột, người xanh xao, mệt mỏi, thiếu dưỡng chất, mất ngủ thường xuyên. Tình trạng sức khỏe nếu không nhanh chóng được cải thiện có thể sẽ ảnh hưởng tới các cơ quan khác trong cơ thể.
4. Các phương pháp chẩn đoán
Loét hang vị có thể là bệnh lý nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Để chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh cần thực hiện một số biện pháp sau:
4.1 Chẩn đoán lâm sàng
Bác sĩ sẽ hỏi thăm về tiểu sử bệnh lý cùng triệu chứng của người bệnh. Sau đó bệnh nhân được kiểm tra, thăm khám lâm sàng bên ngoài các vùng đau để đưa ra phán đoán ban đầu.
4.2 Xét nghiệm khuẩn HP
Bệnh nhân cần xét nghiệm vi khuẩn HP để kiểm tra nguyên nhân gây bệnh có phải do vi khuẩn hay không. Xét nghiệm HP thường dùng bằng cách test hơi thở. Người bệnh sẽ thở vào ống chứa, sau đó máy chuyên dụng sẽ phân tích và đưa ra kết quả.
4.3 Nội soi hang vị dạ dày
Nội soi dạ dày là phương pháp chẩn đoán bệnh hang vị chính xác nhất. Phương pháp này còn giúp xác định được mức độ nghiêm trọng của bệnh. Đầu ống nội soi có gắn camera đưa qua miệng vào thực quản và dạ dày. Hiện nay bệnh nhân có thể chọn hình thức nội soi gây mê hoặc nội soi tỉnh.
Các hình ảnh từ camera sẽ được gửi về màn hình quan sát để bác sĩ nhìn được toàn bộ niêm mạc bên trong.
4.4 Sinh thiết mô tế bào
Sinh thiết mô tế bào được thực hiện cùng quá trình nội soi. Dụng cụ nội soi sẽ gắn thêm đầu dao cắt để lấy tế bào ra xét nghiệm. Đây cũng là cách để kiểm tra dạ dày có vi khuẩn HP hay không.
Phương pháp này còn giúp chẩn đoán sớm các tế bào ung thư do biến chứng của viêm hang vị. Việc xác định sớm tình trạng của bệnh sẽ giúp việc điều trị đạt hiệu quả cao hơn.
4.5 Xét nghiệm máu
Bệnh nhân được lấy mẫu máu để mang đi phân tích. Hình thức này sẽ cho biết trong máu có vi khuẩn gây bệnh hay không. Nếu bệnh nhân bị nhiễm trùng máu thì việc điều trị sẽ rất khó khăn và dễ xảy ra biến chứng.
4.6 Chụp X-quang
Bên cạnh việc nội soi bệnh nhân được chỉ định chụp X-quang. Hình ảnh thu được sẽ giúp xác định vị trí và tình trạng viêm loét.
Các hình thức chẩn đoán và xét nghiệm sẽ hỗ trợ rất nhiều trong việc chẩn đoán bệnh. Dựa vào đó các bác sĩ chuyên khoa sẽ đưa ra phương án điều trị phù hợp nhất.
5. Một số phương pháp phòng tránh loét hang vị
Viêm loét hang vị là bệnh lý rất dễ mắc vì vậy mọi người cần có các biện pháp phòng bệnh hiệu quả. Việc làm này không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe cho bản thân mà còn bảo vệ sức khỏe cho những người xung quanh.
– Chế độ dinh dưỡng: Nên ăn thực phẩm có nguồn gốc rõ ràng, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Tránh ăn ăn các đồ chiên rán, đồ ăn nhanh, đồ chế biến sẵn,…Tăng cường bổ sung các loại rau xanh, trái cây tươi chứa nhiều vitamin, chất xơ, khoáng chất,…để cơ thể đảm bảo dinh dưỡng.
– Bạn nên ăn uống đủ bữa, đúng bữa, hạn chế ăn quá khuya. Bạn nên ăn chậm, nhai kỹ. Sau khi ăn cần nghỉ ngơi, không nên hoạt động hoặc làm việc ngay sau khi ăn.
– Chế độ sinh hoạt: Nên ngủ đủ giấc, hạn chế thức khuya.
– Rèn luyện thể dục thể thao thường xuyên để rèn luyện sức khỏe.
– Khám sức khỏe định kỳ 6 tháng hoặc 1 năm một lần để sớm phát hiện nguy cơ gây bệnh.
Loét hang vị là bệnh lý rất dễ mắc phải vì vậy mọi người cần chú ý tới những tác nhân gây bệnh để có biện pháp phòng tránh. Nếu không may mắn bị bệnh bạn cần tuân thủ theo các yêu cầu điều trị của bác sĩ để dạ dày mau hồi phục.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
BÀI VIẾT KHÁC
