✴️ Suy nhược chức năng gan: nguyên nhân – dấu hiệu – phòng ngừa

1. Tổng quan về chức năng gan

Gan là cơ quan nội tạng lớn nhất và giữ hơn 500 chức năng quan trọng trong cơ thể người, bao gồm:

• Chuyển hóa dưỡng chất, tổng hợp protein

• Giải độc các chất có hại

• Sản xuất mật hỗ trợ tiêu hóa chất béo

• Lưu trữ glycogen, vitamin và khoáng chất

Một khi chức năng gan suy giảm, các quá trình này sẽ bị rối loạn, kéo theo nhiều ảnh hưởng đến toàn bộ hoạt động của cơ thể.

2. Suy nhược chức năng gan là gì?

Suy nhược chức năng gan là tình trạng gan không còn đủ khả năng thực hiện hiệu quả các chức năng vốn có, đặc biệt là chức năng giải độc, chuyển hóa và sản xuất mật.

Tình trạng này thường không biểu hiện rầm rộ ở giai đoạn đầu, nhưng nếu kéo dài, gây tích tụ độc tố, ảnh hưởng đến da, hệ tiêu hóa, thần kinh, nội tiết và toàn trạng sức khỏe.

3. Dấu hiệu nhận biết gan suy giảm chức năng

Các biểu hiện lâm sàng thường gặp bao gồm:

• Rối loạn tiêu hóa: Ăn không ngon, chán ăn, sợ đồ ăn nhiều dầu mỡ, đầy bụng, phân lỏng, táo bón.

• Rối loạn huyết học: Chảy máu cam, chảy máu chân răng, xuất huyết dưới da.

• Da niêm mạc: Vàng da, vàng mắt, da khô, ngứa, nổi mề đay, sao mạch vùng mặt – cổ – ngực.

• Toàn thân: Mệt mỏi, mất ngủ, giảm trí nhớ, rụng tóc, sụt cân, giảm ham muốn tình dục.

• Sinh hóa: Tăng men gan (ALT, AST), rối loạn chức năng đông máu, hạ đường huyết nếu nặng.

4. Nguyên nhân gây suy nhược chức năng gan

4.1. Do lối sống – thói quen sinh hoạt không hợp lý

• Uống nhiều rượu bia, hút thuốc lá

• Ăn nhiều thực phẩm chế biến sẵn, chứa phụ gia, phẩm màu

• Thức khuya, căng thẳng kéo dài

4.2. Do bệnh lý mạn tính

• Viêm gan virus (HBV, HCV)

• Gan nhiễm mỡ, xơ gan, viêm gan tự miễn

• Bệnh lý chuyển hóa: tiểu đường, rối loạn lipid máu…

5. Biện pháp phòng ngừa suy giảm chức năng gan

5.1. Chế độ ăn uống hợp lý

• Đa dạng nhóm chất: Tăng cường rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, chất đạm từ cá – đậu – hạt.

• Hạn chế: Thực phẩm nhiều dầu mỡ, đường tinh luyện, thịt đỏ, thức ăn đóng hộp, thức ăn nướng – chiên – xào.

• Tránh hoàn toàn: Rượu bia, thuốc lá, nước ngọt có ga.

• Uống đủ nước (1.5 – 2 lít/ngày) để hỗ trợ gan đào thải độc tố.

5.2. Quản lý lối sống lành mạnh

• Ngủ đúng giờ, trước 23h – thời điểm gan bắt đầu thực hiện chức năng thải độc.

• Giảm căng thẳng, kiểm soát stress bằng các biện pháp thiền, yoga, thể thao.

• Tránh làm việc quá sức, cân đối thời gian làm việc và nghỉ ngơi.

5.3. Khám sức khỏe định kỳ

• Kiểm tra chức năng gan 6 tháng – 1 năm/lần, đặc biệt ở người có yếu tố nguy cơ (uống rượu, bệnh lý gan mạn tính).

• Thực hiện các xét nghiệm: men gan, siêu âm gan, HBsAg, anti-HCV...

6. Kết luận

Suy nhược chức năng gan là tình trạng âm thầm nhưng có hậu quả nghiêm trọng nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời. Thay vì chờ đến khi có triệu chứng rõ ràng, mỗi người cần chủ động bảo vệ lá gan bằng chế độ sinh hoạt – dinh dưỡng khoa học, đồng thời khám định kỳ để sàng lọc sớm các bệnh lý gan.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp