✴️ Tổng hợp các nguyên nhân men gan cao và cách điều trị
Men gan tăng là bệnh lý rất phổ biến hiện nay. Có các yếu tố chủ quan cũng như khách quan là nguyên nhân men gan cao. Hiểu rõ được các nguyên nhân giúp việc điều trị và phòng tránh bệnh hiệu quả hơn.
1. Khái niệm men gan cao
Trước khi tìm hiểu về các nguyên nhân men gan cao thì cần hiểu men gan cao là gì. Men gan tăng cao là khi các enzyme xúc tác trong gan như ALP, GGT, ALT, AST được giải phóng và hòa tan vào máu. Chúng tạo ra nồng độ men gan nhất định. Khi có thể chịu tác động nào đó thì các chất enzym được đưa vào máu nhiều hơn bình thường gây men gan cao.
2. Các nguyên nhân gây men gan cao
Men gan tăng cao do rất nhiều nguyên nhân gây ra. Điển hình như:
2.1 Virus viêm gan gây ra
Virus viêm gan B là một trong những nguyên nhân điển hình gây ra tình trạng men gan tăng đột biến. Hiện nay có tới 5 loại virus gây viêm gan được đặt tên theo thứ tự: Viêm gan A,B,C,D,E. Các virus xâm nhập vào cơ thể, phá hủy tế bào gan khiến chúng bị tổn thương nghiêm trọng. Virus viêm gan B và C nguy hiểm hơn cả vì chúng có thể gây ra viêm gan cấp tính, mãn tính, thậm chí là ung thư gan.
2.2 Nguyên nhân men gan cao là do lạm dụng rượu bia
Những người thường xuyên uống rượu bia, chất kích thích thường khiến men gan tăng cao. Nồng độ cồn trong các đồ uống này khiến gan bị tổn thương và suy giảm chức năng.
2.3 Tác dụng phụ của thuốc
Người Việt thường có thói quen dùng thuốc kháng sinh, giảm đau,…bừa bãi không theo đơn. Các loại thuốc này khi vào cơ thể sẽ được chuyển hóa tại gan. Khi lạm dụng thuốc gan sẽ phải hoạt động quá tải gây ra tổn thương. Các loại thực phẩm chức năng cũng nên sử dụng có chừng mực để không ảnh hưởng tới gan.
2.4 Chế độ ăn uống cũng là nguyên nhân gây men gan cao
Chế độ ăn uống góp phần không nhỏ trong việc bảo vệ gan. Các loại thức ăn không đảm bảo vệ sinh, để quá lâu, có chứa nhiều chất hóa học, phụ gia sẽ khiến gan phải hoạt động nhiều hơn mức thông thường để loại bỏ độc tố. Lâu dần các tế bào gan sẽ bị hủy hoại gây ra viêm gan.
2.5 Do bệnh lý
Một số bệnh lý có thể là nguyên nhân men gan cao: Suy tim, đái đường, sốt rét, các bệnh lý về đường mật,…Chúng làm ảnh hưởng tới quá trình chuyển hóa tế bào gan.
Có rất nhiều nguyên nhân gây men gan cao
3. Triệu chứng của bệnh men gan tăng cao
Khi chỉ số men gan tăng nhẹ thì không có triệu chứng rõ rệt. Chỉ khi men gan tăng quá cao gấp 5 lần chỉ số tiêu chuẩn thì sẽ có một số triệu chứng điển hình:
3.1 Vàng da
Vùng da toàn thân và lòng trắng mắt dần chuyển sang sắc tố vàng. Nguyên nhân xảy ra hiện tượng này là do gan không chuyển hóa được sắc tố mật bilirubin. Các tế bào gan bị tổn thương và chết đi sẽ giải phóng vào gan gây vàng da.
3.2 Phân màu nhạt và nước tiểu có màu đậm hơn
Nếu thấy dấu hiệu nước tiểu vàng hơn bình thường, phân có màu trắng khác lạ cũng báo hiệu chỉ số men gan của bạn đang tăng cao. Gan bị tổn thương khiến các dịch tiêu hóa đi vào máu gây đầy hơi, chướng bụng sinh ra phân có màu bất thường. Ngay khi phát hiện ra người bệnh cần nhanh chóng tới bệnh viện để thăm khám.
3.3 Ngứa da
Một trong những triệu chứng của men gan cao là da bị mẩn ngứa. Mức độ ngứa phụ thuộc vào tình chỉ số men gan. Điều này xuất phát từ việc gan không hoạt động tốt khiến các độc tố không được đào thải ra ngoài mà tích tụ lại trong gan.
3.4 Phù nề
Hiện tượng cơ thể bị sưng phù rất thường gặp ở những người có vấn đề về gan. Thường thấy các dấu hiệu này ở bàn chân, mắt cá chân.
Ngoài các triệu chứng chính trên thì người bệnh cũng có thể thấy chán ăn, mệt mỏi, buồn nôn, đi ngoài, suy giảm ham muốn tình dục.
Ngay khi phát hiện ra một trong những triệu chứng trên, người bệnh cần nhanh chóng tới bệnh viện để thăm khám và điều trị kịp thời. Phát hiện ra bệnh ở giai đoạn muộn sẽ gặp khó khăn trong việc chạy chữa.
4. Chỉ số men gan tăng cao có nguy hiểm không?
Khi biết chỉ số men gan của mình tăng cao hầu hết người bệnh đều lo lắng. Con số này sẽ phản ánh mức độ tổn thương của gan.
– Chỉ số men gan ở mức 40-80 cho thấy gan có nguy cơ nhiễm mỡ, viêm gan virus.
– Chỉ số ở mức 80-150 cảnh báo các chức năng của gan lúc này đã suy giảm có thể gây xơ gan.
– Nếu chỉ số ở mức 150-200 hoặc vượt thì gan đã bị tổn thương nặng nề. Báo động có thể bạn đang bị suy gan, ung thư gan.
Men gan tăng cao nếu kịp thời kiểm soát và khống chế sẽ không ảnh hưởng tới sức khỏe. Người lại nếu để chỉ số men gan tăng quá cao sẽ đe dọa tới tính mạng của người bệnh.
Dựa vào chỉ số men gan có thể chẩn đoán tình trạng bệnh
5. Chế độ ăn uống để khắc phục tình trạng men gan cao
Để điều trị men gan cao các bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị để ức chế sự phát triển của virus
Điều chỉnh lại thói quen sống lành mạnh cũng hạn chế được phần nào nguyên nhân men gan cao. Ngoài ra chế độ ăn uống cũng vô cùng quan trọng đối với gan.
5.1 Khi bị men gan tăng cao nên ăn gì?
Bài thuốc tự nhiên chữa nguyên nhân men gan cao chính là thực phẩm. Chọn đúng loại thực phẩm sẽ giúp cải thiện và đẩy lùi tình trạng men gao cao đồng thời bảo vệ gan.
Nước trái cây tươi
Hoa quả là thực phẩm không thể thiếu cho cơ thể. Uống nhiều nước trái cây giúp cung cấp cho cơ thể lượng vitamin dồi dào, thanh lọc gan, tăng sức đề kháng. Mỗi ngày người bệnh hay ngay cả những người khỏe mạnh cũng nên uống từ 1 đến 2 lít nước lọc và nước hoa quả.
Trà xanh
Trong trà xanh có chứa nhiều chất oxy hóa EGCG có thể xử lý các chất béo tích tụ trong gan, hạ men gan. Duy trì uống trà xanh mỗi ngày giúp thanh lọc cơ thể, tốt cho sức khỏe.
Ngũ cốc
Các loại ngũ cốc, các loại hạt chứa nhiều chất dinh dưỡng, chất béo, vitamin,…giúp giảm các nguyên nhân gây men gan cao.
Thực phẩm chứa nhiều Vitamin A
Vitamin A có rất nhiều trong: Bí đỏ, cà rốt, cá hồi, trứng gà,…Các thực phẩm này giúp tăng cường miễn dịch, kích thích gan tiết mật nhiều hơn giúp lọc độc tố của gan.
Thực phẩm chứa Vitamin B
– Vitamin B được chia thành nhiều nhóm và mỗi nhóm lại có trong loại thực phẩm khác nhau
– Vitamin B1 có trong: Giá đỗ, lạc, đậu,…
– Vitamin B2 có trong: Sữa tươi, trứng,..
– Vitamin B6 có trong: Cà chua, thịt nạc, nội tạng động vật,…
Các vitamin B tốt cho cơ thể và đặc biệt là gan. Đặc biệt giúp nuôi dưỡng, tái tạo tế bào gan mới giúp hạ men gan hiệu quả.
6.2 Men gan tăng cao không nên ăn gì?
Người bệnh men gan cao cần chú trọng tới kiêng cữ một số món không tốt cho gan.
Đồ uống có cồn
Các chất kích thích, rượu bia, đồ uống có cồn là kẻ thù của gan. Các loại đồ uống này sẽ khiến gan phải hoạt động hết công suất để thải độc gây ra suy giảm chức năng của gan.
Đồ cay nóng
Khi gan đang có vấn đề tuyệt đối không nên ăn các thực phẩm cay nóng. Các thực phẩm này sẽ gây tắc mạch máu do hồng cầu bị tích tụ, tạo áp lực lên gan làm chỉ số men gan tăng mạnh.
Đồ ăn nhiều dầu mỡ
Các món chiên rán, nhiều dầu mỡ rất hấp dẫn tuy nhiên lại tiềm ẩn các nguy cơ gây bệnh lý cho gan. Chất béo kích hoạt các tế bào Kupffer gây tổn thương gan nghiêm trọng gây ra gan nhiễm mỡ, xơ gan, men gan cao,…
Thực phẩm nhiều đường
Ăn nhiều đồ ngọt làm tăng lượng đường trong máu, cản trở khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng ảnh hưởng đến hoạt động của gan.
Chế độ ăn uống ảnh hưởng rất nhiều đến men gan
Ngoài chế độ ăn hợp lý thì người bệnh cần thường xuyên tập thể dục, giữ tâm lý vui vẻ, tránh căng thẳng kéo dài.
Khi đã hiểu rõ về các nguyên nhân men gan cao sẽ giúp bạn phòng tránh dễ hơn. Điều quan trọng là người bệnh cần tuân thủ các yêu cầu của bác sĩ để việc điều trị có hiệu quả.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
BÀI VIẾT KHÁC
