Bệnh tim mạch là thuộc nhóm nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở hầu hết các nước. Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới, hàng năm trên thế giới có khoảng 17,7 triệu người tử vong do các bệnh tim mạch, chiếm khoảng 31% tất cả các trường hợp tử vong do mọi nguyên nhân. Tại Việt Nam, tỷ lệ người mắc các bệnh về tim mạch cũng tăng dần theo từng năm.
Bệnh tim mạch có thể gặp ở bất kể độ tuổi, giới tính hay nghề nghiệp. Trong phần lớn các trường hợp, bệnh không thể chữa khỏi hoàn toàn. Vì thế, người bệnh cần phải tuân thủ các chế độ điều trị nghiêm ngặt của bác sĩ, đồng thời thực hiện lối sống lành mạnh để kéo dài tuổi thọ.
Có rất nhiều yếu tố nguy cơ gây ra bệnh tim mạch như hút thuốc lá (bao gồm cả hút thuốc lá thụ động), nồng độ cholesterol cao trong máu, huyết áp cao, đái tháo đường, hay viêm mạch máu. Ngoài ra, các yếu tố khác như độ tuổi, giới tính, hay tiền sử gia đình sớm mắc bệnh tim mạch cũng là yếu tố nguy cơ gây bệnh.
Đau thắt ngực
Đây được xem là triệu chứng phổ biến của bệnh tim, xảy ra khi cơ tim không được cung cấp đủ oxy cho các hoạt động của tim.
Đau thắt ngực là triệu chứng quan trọng và điển hình của bệnh mạch vành. Đây là hậu quả của tình trạng tích tụ cholesterol tạo thành các mảng xơ vữa ở trong lòng mạch gây hẹp, tắc tại một hoặc nhiều nhánh động mạch vành, làm giảm lượng máu mang oxy đến nuôi cơ tim. Tuy nhiên, biểu hiện và tính chất đau thắt ngực ở mỗi người có thể khác nhau. Cơn đau điển hình là cảm giác tức nặng ngực, đau thắt hoặc bóp nghẹt ngực khi gắng sức, lan lên vai trái hoặc lên cổ, đỡ hơn khi nghỉ ngơi. Tuy nhiên, một số người bệnh thậm chí hầu như không có triệu chứng gì (trường hợp này gọi là bệnh mạch vành thầm lặng, thường hay gặp ở những người có bệnh đái tháo đường hoặc đôi khi ở phụ nữ lớn tuổi).
Suy tim
Suy tim xảy ra khi tim không thể bơm đủ máu để đáp ứng nhu cầu của cơ thể. Suy tim có thể là hậu quả của nhiều bệnh lý tại tim như dị tật tim bẩm sinh, bệnh van tim, bệnh mạch vành hoặc bệnh cơ tim.
Nhồi máu cơ tim cấp
Khi xuất hiện một cục máu đông ngăn chặn đột ngột sự lưu thông của dòng máu trong động mạch vành dẫn đến tình trạng một vùng cơ tim tương ứng không được cấp máu dẫn đến hoại tử cơ tim (cơ tim chết), biểu hiện bằng cơn đau thắt ngực dữ dội điển hình. Nguyên nhân chủ yếu của nhồi máu cơ tim là do xơ vữa động mạch vành.
Đột quỵ, nhồi máu não
Khi động mạch não bị hẹp hoặc tắc, máu sẽ không thể lưu thông đến phần não tương ứng, dẫn đến cơn đột quỵ thiếu máu não cục bộ. Đột quỵ cần được xử trí cấp cứu khẩn trương, vì mô não bắt đầu chết chỉ sau 3 phút kể từ khi cơn đột quỵ bắt đầu.
Ngừng tim
Ngừng tim là tình trạng tim đột ngột ngừng hoạt động, dẫn đến ngừng thở và mất ý thức, thường do rối loạn nhịp tim. Đây là một tình trạng tối cấp cứu cần được xử trí khẩn cấp vì có thể dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
Những trường hợp cấp cứu tim mạch như nhồi máu cơ tim, đột quỵ, người bệnh cần được khẩn trương đưa đến cơ sở y tế gần nhất. Trường hợp người bệnh được đưa đến tuyến chuyên khoa sớm trong những giờ đầu kể từ khi khởi phát đột quỵ hay nhồi máu cơ tim, bác sỹ có thể chỉ định dùng thuốc làm tan cục máu đông (tiêu sợi huyết) hoặc hút huyết khối bằng dụng cụ, can thiệp nhằm tái lập dòng chảy trong động mạch não hay động mạch vành, hạn chế tối đa vùng mô não hoặc cơ tim bị tổn thương, giúp cải thiện đáng kể tiên lượng người bệnh cũng như hạn chế tối đa di chứng của bệnh.
Với những trường hợp bệnh mạn tính, tùy thuộc vào tình trạng bệnh mà bác sĩ sẽ tư vấn các phương pháp điều trị thích hợp. Các phương pháp điều trị bao gồm sử dụng thuốc, phẫu thuật hoặc can thiệp chuyên sâu và thực hiện lối sống lành mạnh.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh