Thuyên tắc phổi là do huyết khối bị tróc ra từ các tĩnh mạch sâu và di chuyển đến phổi. Đây là một tình trạng nguy hiểm nghiêm trọng có thể gây tử vong. Nhưng tin tốt là nếu như được phát hiện sớm thì nó có thể được chữa khỏi. Dưới đây là một số biện pháp điều trị thông dụng.
Đây là phương pháp điều trị huyết khối trong phổi phổ biến nhất. Biện pháp có 2 vai trò chính: Đầu tiên là ngăn chặn huyết khối phát triển lớn hơn. Thứ hai là ngăn chặn hình thành huyết khối mới.
Thuốc không làm tan huyết khối mà cơ thể sẽ tự làm tan chúng theo thời gian.
Thuốc kháng đông thường dùng nhất là warfarin (Coumadin, Jantoven) và heparin. Warfarin là thuốc dạng viên và có thể điều trị và ngăn ngừa huyết khối. Thuốc cũng có thể dùng ở dạng tiêm hoặc truyền tĩnh mạch. Có nhiều loại thuốc kháng đông dạng viên và mỗi dạng sẽ phù hợp nhất cho các trường hợp riêng biệt. Heparin có thể làm giảm nguy cơ hình thành huyết khối mới, thuốc được tiêm hoặc truyền tĩnh mạch.
Việc điều trị diễn ra trong lúc bệnh nhân đang nằm viện hay thậm chí là ở phòng cấp cứu, và bệnh nhân có thể được xuất viện ngay trong ngày. Việc nằm viện kéo dài bao lâu thì còn tùy thuộc vào tình trạng bệnh của từng người.
Heparin tỉ trọng thấp cũng được sử dụng rộng rãi. Loại thuốc này có thể được tự sử dụng tại nhà:
Xuất huyết nội là tác dụng phụ chủ yếu của thuốc kháng đông. Xuất huyết xảy ra khi thuốc kháng đông làm máu trở nên loãng quá mức. Các xét nghiệm máu sẽ được thực hiện nhằm theo dõi vấn đề này. Tuy nhiên, kể cả khi sử dụng ở liều lượng điều trị thì xuất huyết nội cũng có thể xảy ra.
Trong những trường hợp đe dọa sự sống, thuốc ly giải huyết khối có thể được sử dụng. Dạng thuốc này phá vỡ mảng huyết khối gây bệnh. Nhưng thuốc này có thể dẫn đến xuất huyết đột ngột nên chúng được sử dụng rất thận trọng.
Trong một số trường hợp được sàng lọc kỹ, một kỹ thuật cấp cứu có thể được sử dụng. Một ống nhỏ sẽ được đưa vào bên trong tĩnh mạch tại đùi hay tay của bệnh nhân đến phổi, tại đó huyết khối sẽ được lấy bỏ hoặc làm tan bằng thuốc.
Nếu như thuốc kháng đông không thể sử dụng, có một vài lựa chọn khác dành cho bệnh nhân:
Tĩnh mạch chủ dưới là đại tĩnh mạch chuyên chở máu từ phần dưới của cơ thể về tim. Một miếng lưới lọc sẽ được đặt ở trong tĩnh mạch để ngăn chặn huyết khối di chuyển đến phổi. Biện pháp này không giúp ngăn cản huyết khối hình thành được. Biện pháp này được sử dụng khi bệnh nhân không thể dùng thuốc kháng đông do vừa mới phẫu thuật, đột quỵ do xuất huyết não, hay đang bị xuất huyết nhiều ở những vùng khác trên cơ thể.
Thuyên tắc phổi là tình trạng do huyết khối bị mắc kẹt ở trong động mạch phổi và có thể gây tổn thương lên phổi hoặc những cơ quan khác nếu như chúng không có đủ oxy. Đây là tình trạng nghiêm trọng và cần mất vài tuần hay vài tháng để hồi phục.
Một khi đã bị thuyên tắc phổi thì nguy cơ bị tái lại cũng tăng lên. Nhưng có những cách để giúp phòng ngừa huyết khối và thúc đẩy dòng máu lưu thông. Cũng nên cần phải chú ý quan sát đến chân để có thể phát hiện sớm các dấu hiệu của huyết khối, nên báo với bác sĩ ngay khi có:
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh