Liệu pháp nội mạch là một loại điều trị can thiệp khẩn cấp với đột quỵ, khác với dùng thuốc ( thuốc viên hoặc thuốc tiêm) để tiêu cục máu đông trong lòng mạch.
Cho đến nay, điều trị khẩn cấp phổ biến cho đột quỵ là TPA, được phát minh khoảng 20 năm trước đây. TPA là một loại thuốc kích hoạt plasminogen mô, một chất chống đông máu mạnh được tiêm vào mạch máu, thường ở cánh tay. Thuốc nhanh chóng di chuyển qua mạch máu đến não nơi có tổn thương và sẽ hòa tan cục máu đông (nguyên nhân gây ra thiếu máu não cục bộ).
Một liệu pháp trị liệu đột quỵ khác thậm chí còn mới hơn và có tiềm năng hơn được gọi là liệu pháp tiêu cục máu đông trong động mạch, một loại thủ tục can thiệp nội mạch được sử dụng để trực tiếp làm tan cục máu đông.
Liệu pháp nội mạch là một loại thủ thuật liên quan đến việc đặt ống catheter, trực tiếp vào mạch máu. Ống thông được đặt vào động mạch, tiếp cận đến vùng mạch máu bị tắc nghẽn trong đột qụy để phá hủy cục máu đông.
Thủ thuật tiêu cục máu đông trong động mạch đối với đột quỵ phải được thực hiện rất nhanh, tốt nhất là 4 giờ, nhưng thường là trong vòng 6-12 giờ sau khi xuất hiện các triệu chứng đột quỵ. Để thực hiện Liệu pháp nội mạch, cần sự hỗ trợ của chẩn đoán hình ảnh, chẳng hạn như chụp MRI não ngay lúc đầu để xác định vị trí chính xác của cục máu đông trong não, sau đó là dẫn đường cho việc đặt ống thông.
Sau đó, ống thông được đưa vào động mạch tại một bộ phận dễ tiếp cận của cơ thể, chẳng hạn như cánh tay hoặc bẹn. Ống thông có chứa một loại thuốc chống đông mạnh gọi là alteplase. Ống thông sau đó sẽ dần dần được luồn vào mạch máu để đi đến động mạch bị tắc nghẽn trong não cho đến khi tiếp cận được với cục máu đông. Tại thời điểm đó, thuốc chông đông được tiêm trực tiếp vào cục máu đông để làm tan nó.
Các bác sĩ giàu kinh nghiệm sẽ thực hiện quy trình phức tạp này và việc chuẩn bị được thực hiện bởi một nhóm bao gồm các nhà thần kinh học, bác sĩ chẩn đoán hình ảnh và các bác sĩ phẫu thuật.
Liệu pháp nội mạch tiêu cục máu đông trong động mạch sẽ là một lựa chọn rất hiệu quả chỉ khi bệnh nhân đột quỵ được đến bệnh viện trong vòng vài giờ, tốt nhất là 4 - 6 giờ, sau khi các triệu chứng đột quỵ bắt đầu. Đây chính là khoảng thời gian vàng để can thiệp nội mạch cho bệnh nhân đột quỵ.
Có những quy trình nghiêm ngặt dành cho đột quỵ liên quan đến những bệnh nhân nào có thể nhận được liệu pháp tiêu cục máu đông trong động mạch vì các vấn đề về an toàn. Nếu bạn đủ điều kiện cho các xét nghiệm tiêu cục máu đông trong động mạch, bạn hoặc một thành viên trong gia đình sẽ phải ký xác nhận đồng ý cho phép bệnh viện thực hiện liệu pháp. Nhưng không có nhiều thời gian để chần chừ về quyết định bởi vì thời gian rất quan trọng, liệu pháp này sẽ không có tác dụng nếu điều trị bị trì hoãn quá dài.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh