Phân suất tống máu là để chỉ lượng máu mà tim bơm ra trong một lần co bóp. Phân suất tống máu bất thường có thể là dấu hiệu của suy tim.
Một vài trường hợp cần phải được điều trị để có thể cải thiện được phân suất tống máu.
Bài viết này sẽ thảo luận chi tiết về phân suất tống máu, giúp cho bạn hiểu được ý nghĩa của chỉ số phân suất tống máu và cách để cải thiện khi gặp bất thường.
Phân suất tống máu là gì?
Phân suất tống máu là chỉ số thể hiện khả năng bơm máu của tim đi đến khắp cơ thể. Tim co bóp và giãn nở ở mỗi nhịp đập. Trong lúc co bóp, tim đẩy một lượng máu lớn ra khỏi các buồng tim tâm thất. Các buồng tim tâm thất này sau đó lại được đổ đầy máu lại khi tim giãn ra.
Phân suất tống máu là tỉ lệ phần trăm lượng máu mà tim đẩy ra được trong một lần co bóp. Tỷ lệ này chủ yếu là để chỉ phân suất tống máu của thất trái, nơi bơm máu đến đầu, tay, thân, bụng và chân.
Phân suất tống máu là chỉ số quan trọng để khảo sát chức năng của tim, nếu như tỉ lệ này thấp thì đây là dấu hiệu cho một bệnh lý ở tim.
Chỉ số này còn được sử dụng để lập kế hoạch điều trị.
Cách đo
Có một vài cách để đo phân suất tống máu. Các phương bao gồm:
Siêu âm tim
Một biện pháp thường dùng đó là siêu âm tim. Siêu âm tim là phương pháp sử dụng sóng siêu âm để tái hiện lại hình ảnh của tim bên trong cơ thể.
Một đầu dò siêu âm sẽ được sử dụng để thực hiện siêu âm tim, đầu dò sẽ được áp vào và di chuyển xung quanh thành ngực để tái hiện lại hình ảnh động của tim lên màn hình siêu âm.
Đặt ống catheter vào tim
Một ống dài và nhỏ sẽ được luồng vào tim từ đường mạch máu. Một chất tương phản sẽ được tiêm vào và sau đó quan sát xem số lượng chất thoát ra khỏi tim qua đường động mạch sau mỗi nhịp đập.
Xạ hình tâm thất đồ
Kỹ thuật này còn được gọi là MUGA scan, sử dụng một loại camera đặc biệt và một chất phóng xạ đánh dấu ở trong máu để tạo dựng hình ảnh của tim.
Phân loại phân suất tống máu
Phân suất tống máu được chia thành 3 trường hợp:
Phân suất tống máu bình thường
Chỉ số bình thường là từ 50% - 70%. Ở mức độ này thì tim thực hiện chức năng bơm máu tốt và lượng máu bơm ra ở mỗi nhát bóp là đủ cho nhu cầu của các cơ quan trong cơ thể. Nhưng vẫn có dạng suy tim nhưng phân suất tống máu lại bình thường. Đây được gọi là suy tim bảo tồn phân suất tống máu hay suy tim tâm trương. Chuyện này xảy ra khi cơ tim quá dày hay cứng và không thể giãn đủ để đổ đầy máu vào các tâm thất. Lượng máu tim bơm ra vẫn ở tỉ lệ bình thường nhưng số lượng thì lại quá ít.
Cơ tim có xu hướng dày theo tuổi. Cơ tim dày làm tăng cao khả năng bị rung nhĩ ở người cao tuổi.
Phân suất tống máu thấp
Phân suất tống máu ≤ 40% được gọi là thấp.
Phân suất tống máu thấp là một dấu hiệu của suy tim hay bệnh lý cơ tim.
Với những bệnh nhân có phân suất tống máu thấp thì tim không đủ khả năng để bơm đủ máu từ tim đi đến các nơi khác trên cơ thể.
Các triệu chứng của phân suất tống máu thấp gồm:
- Mệt mỏi;
- Khó thở;
- Phù chân.
Phân suất tống máu ở mức 41-49% được xem là cận thấp. Chỉ số này có thể là dấu hiệu của tổn thương do một cơn đau tim.
Phân suất tống máu cao
Phân suất tống máu lớn hơn 75% được gọi là cao. Phân suất tống máu cao có thể là dấu hiệu của một bệnh lý ở tim.
Ví dụ như phân suất tống máu cao thường có mặt trong bệnh cơ tim phì đại, bệnh này có thể gặp ở mọi độ tuổi. Bệnh này làm cho cơ tim dày lên và có thể dẫn đến một cơn đau tim.
Các phương pháp cải thiện phân suất tống máu
Đối với những người có phân suất tống máu không nằm trong khoảng bình thường thì có thể sẽ cần được điều trị bệnh lý nền.
Một vài khuyến cáo chung dành cho các bệnh nhân suy tim bao gồm:
- Giới hạn lượng muối tiêu thụ mỗi ngày thấp hơn 2,300 mg;
- Theo dõi lượng nước uống;
- Tập thể dục thường xuyên;
- Duy trì cân nặng lý tưởng;
- Tránh dùng rượu, bia, thuốc là và chất kích thích;
- Tránh bị stress;
- Xác định và điều trị các nguyên nhân của suy tim, ví dụ như tăng huyết áp.
Một vài thuốc có thể được chỉ định để điều trị suy tim: thuốc chặn beta có thể ngăn ngừa sự yếu đi của cơ tim, thuốc lợi tiểu có thể làm giảm các triệu chứng phù và khó thở của suy tim.
Nếu như suy tim là do tăng huyết áp hay xơ vữa động mạch thì việc điều trị các bệnh này cũng là một phần trong việc điều trị tổng thể.
Máy tạo nhịp tâm thất là một biện pháp điều trị sử dụng một thiết bị theo dõi. Thiết bị có thể phát hiện các nhịp bất thường ở tim. Để làm tăng lưu lượng máu bơm từ tim, thiết bị sử dụng dòng điện để làm cho thất phải và trái co bóp cùng nhau.
Tóm tắt
Phân suất tống máu là một chỉ số quan trọng của tim. Khi chỉ số này nằm ngoài giới hạn bình thường thì có thể là dấu hiệu của suy tim.
Có nhiều biện pháp điều trị dành cho phân suất tống máu thấp do suy tim như: thay đổi lối sống, thuốc, và trong một số trường hợp thì có thể sử dụng máy tạo nhịp tại tâm thất. Việc điều trị các bệnh lý nền gây ra suy tim cũng là một việc rất quan trọng.
Có thể bạn quan tâm: Suy tim sung huyết (CHF)
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
