Với hẹp van hai lá, van hai lá (lá van nằm giữa 2 buồng tim trái) trở nên dày và bất động, không mở hoàn toàn và làm chậm dòng máu.
Do hẹp van hai lá về cơ bản là vấn đề về cơ học, giải pháp cuối cùng là phẫu thuật, can thiệp phẫu thuật để giải phóng chỗ tắc.
Chính vì thế nếu bạn bị hẹp van hai lá, câu hỏi quan trọng nhất là quyết định có phẫu thuật hay không và khi nào phẫu thuật.
Thời gian phẫu thuật van hai lá là rất quan trọng. Hẹp van hai lá thường tiến triển rất chậm, và những người mắc rối loạn van tim này có thể hoàn toàn không có triệu chứng trong nhiều năm. Trong khi bạn muốn thực hiện phẫu thuật chỉnh sửa sớm để tránh tiến triển triệuchứng tim, thì phẫu thuật quá sớm cũng tạo ra nguy cơ không cần thiết.
Mặt khác, chờ đợi quá lâu để phẫu thuật có thể dẫn đến tổn thương tim không phục hồi, chính vì thế phẫu thuật van hai lá không còn hiệu quả. Điều này có thể dẫn đến sai sót chết người- chính vì thế thời gian là tất cả.
Quyết định thời gian phù hợp để phẫu thuật van hai lá phụ thuộc vào triệu chứng, cũng như đo lường khách quan mức độ mở của van và áp lực trong động mạch phổi.
Những đo lường này sẽ tập trung vào bất kì triệu chứng có thể tiến triển -đặc biệt là khó thở, mệt mỏi và thay đổi trong khả năng gắng sức. Bác sĩ sẽ giúp bạn đo lường việc này bằng cách hỏi những câu hỏi đúng.
Ví dụ: Bạn có thể bước bao nhiêu bậc cầu thang trước khi thấy khó thở? Thời gian bạn đi hết một tầng? Bạn có ho khi gắng sức?
Với những sự cân nhắc này, hãy nhìn và những quy tắc chung để quyết định khi nào phẫu thuật,
Nếu bạn không có triệu chứng và hẹp hai lá là nhẹ, thì bạn và bác sỹ nên quyết định về tần suất lượng giá nhắc lại là bao lâu một lần. Phụ thuộc vào tình trạng của bạn, siêu âm tim được thực hiện mỗi năm hoặc 2-3 năm nếu cần thiết. Nếu bạn thấy khó thở hoặc mệt giữa các lần kiểm tra, hãy nói ngay với bác sĩ.
Nếu bạn có hẹp van nhẹ và triệu chứng nhẹ, bác sĩ có thể yêu cầu bạn có siêu âm khi thực hiện bài tập- một bài kiểm tra áp lực khi siêu âm. Bài kiểm tra này cho phép bác sĩ ước tính áp lực động mạch phổi trong khi tập luyện,
Nếu bạn tăng áp động mạch phổi khi tập luyện, bac sĩ có thể yêu cầu phẫu thuật.
Tuy nhiên, nói chung bệnh nhân hẹp van hai lá nhẹ thường sửa van hai lá chỉ khi họ là ứng viên của tách van hai lá bằng bóng qua da (PMBV), một thủ thuật sửa van hai lá không xâm lấn.
Nếu bạn bị hẹp van hai lá vừa hoặc nặng và cũng có triệu chứng, và áp lực động mạch phổi tăng cả khi nghỉ ngơi hoặc tập luyện, bạn nên phẫu thuật. Trong trường hợp này, bạn sẽ được chỉ dẫn PMBV nếu thủ thuật có thể thực hiện được. Nếu không, bạn sẽ được thực hiện phẫu thuật khác-một phẫu thuật mở để sửa hoặc thay thế van.
Nếu bạn bị hẹp van hai lá và triệu chứng rõ rệt, vấn đề không phải là mức độ bệnh nghiêm trọng để phẫu thuật, mà sự tiến triển sau thời điểm phẫu thuật có được cải thiện không. Đưa ra quyết định thường khá khó khăn, và nó thường bao gồm đặt catheter toàn bộ và hội chẩn tim mạch nội và ngoại.
Nếu thời gian để phẫu thuật là phù hợp, bạn và bác sĩ sẽ cần thảo luận để quyết định loại phẫu thuật phù hợp với tình trạng của bạn.
Điều trị chuẩn cho hẹp hai lá yêu cầu giải phóng chỗ hẹp, nhưng thuốc điều trị cũng đem lại một số lợi ích.
Thuốc lợi tiểu (viên uống) có thể giảm khó thở hoặc ứ trệ tuần hoàn. Sử dụng thuốc chống sốt thấp khớp rất quan trọng, đặc biệt ở bệnh nhân trẻ tuổi, nếu hẹp hai lá là do thấp tim.
Nói chung, sử dụng thuốc để tránh viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn không còn được khuyến cáo với hẹp hai lá.
Do rung nhĩ thường gây ra những triệu chứng nặng hơn ở bệnh nhân bị hẹp hai lá so với những bệnh nhân khác, nên điều trị tích cực để kiểm soát loạn nhịp là biện pháp thường được sử dụng.
Những người bị hẹp van hai lá thường có nguy cơ hình thành huyết khối tắc mạch cao hơn (cục máu đông trong lòng mạch hoặc tim có thể vỡ và gây hủy hoại mô như đột quỵ). Trong hẹp van hai lá, cục máu đông thường hình thành trong tâm nhĩ trái. Nguy cơ huyết khối tắc mạch tăng lên đáng kể nếu có rung nhĩ.
Vì lí do này thuốc chống đông Coumadin được khuyến cáo ở bệnh nhân hẹp van hai lá có bất kì những triệu chứng nào sau đây:
Hẹp van hai lá là tình trạng tim mạch mà kiểm soát hiệu quả yêu cầu sự phối hợp giũa bạn và bác sĩ. Tuy nhiên với sự chăm sóc y khoa và phẫu thuật tốt, nhưng người hẹp van hai lá có thể mong đợi kết quả tốt.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh