Tăng huyết áp mạch máu là gì?

Tăng huyết áp do nhiều nguyên nhân gây nên, nhiều khi không xác định được nguyên nhân. Bài viết này thảo luận về tăng huyết áp do bất thường mạch máu tại thận. triệu chứng, và hướng dẫn chế độ ăn uống phù hợp cho người bệnh.

Tăng huyết áp mạch máu là gì?

Tăng huyết áp mạch máu xảy ra khi các mạch máu trong thận bị thu hẹp hoặc tắc nghẽn. Thông thường là do tắc nghẽn trong các động mạch cung cấp một phần lớn máu cho thận.

Tăng huyết áp là gì và nó ảnh hưởng đến thận như thế nào?

Viện Quốc gia về Tiểu đường, Tiêu hóa và Bệnh thận Hoa Kỳ (NIDDK) định nghĩa tăng huyết áp là sự gia tăng lực mà máu tác động lên các mạch khi nó di chuyển khắp cơ thể. Theo thời gian, huyết áp có thể làm hỏng và làm suy yếu các mạch máu, bao gồm cả những mạch máu trong thận. Khi các mạch máu trong thận bị hư hỏng, nó có thể ảnh hưởng đến chức năng của thận.

Khi thận không hoạt động bình thường, nó có thể dẫn đến chất lỏng dư thừa và chất thải tích tụ trong máu. Do đó, điều này có thể gây ra huyết áp cao, dẫn đến tổn thương thêm cho thận. Theo thời gian, một người có thể bị suy thận.

Các dấu hiệu và triệu chứng

NIDDK lưu ý rằng trong hầu hết các trường hợp, bệnh huyết áp cao sẽ tiến triển từ từ, đôi khi không có triệu chứng nào. Tuy nhiên, đôi khi một người có thể bị đau đầu không rõ nguyên nhân. Tương tự, giai đoạn đầu của bệnh thận hoặc tổn thương có thể không gây ra bất kỳ triệu chứng nào. Tuy nhiên, khi tổn thương thận tiến triển, một người có thể bị phù, xả ra ở các bộ phận khác nhau của cơ thể, bao gồm cả bàn chân và bàn tay. Nếu bệnh thận tiến triển đến giai đoạn nặng, một người có thể xuất hiện các triệu chứng như:

chuột rút cơ bắp
giảm cân không rõ nguyên nhân
đau ngực hoặc khó thở
khó ngủ, buồn ngủ hoặc mệt mỏi
buồn nôn, nôn hoặc chán ăn
khó tập trung
đau đầu
thay đổi lượng nước tiểu
tê hoặc ngứa toàn thân hoặc da sạm đen hoặc khô

Nếu một người đang dùng nhiều loại thuốc để kiểm soát huyết áp của họ và những loại thuốc này không có tác dụng, các bác sĩ có thể nghi ngờ rằng tăng huyết áp do mạch máu có thể là nguyên nhân.

Nguyên nhân

Bất kỳ tình trạng nào ảnh hưởng đến lưu lượng máu đến thận đều có thể dẫn đến tăng huyết áp mạch máu. Các nguyên nhân phổ biến nhất của tăng huyết áp do mạch máu tái tạo là các dạng hẹp động mạch thận. Xơ vữa động mạch, là sự tích tụ các mảng bám trong động mạch, chiếm 90% các trường hợp. Loạn sản chất xơ, là một tình trạng gây ra hẹp động mạch, chiếm 9% các trường hợp. Các nguyên nhân tiềm ẩn khác bao gồm:

Bệnh viêm động mạch Takayasu
hội chứng kháng thể kháng phospholipid
hội chứng động mạch chủ giữa
xơ hóa bức xạ, là một tác dụng phụ của xạ trị
nén các động mạch thận
bóc tách động mạch thận, có thể xảy ra sau khi mạch máu bị thương
tắc nghẽn do phẫu thuật động mạch

Chế độ ăn uống có ảnh hưởng đến bệnh tăng huyết áp do bệnh thận không?

Chế độ ăn uống có thể đóng một vai trò trong việc giúp tăng hoặc giảm nguy cơ phát triển bệnh tăng huyết áp do mạch máu. Tổ chức Thận Quốc gia khuyến nghị một người tuân theo Phương pháp ăn kiêng cho người bệnh tăng huyết áp, hoặc chế độ ăn kiêng DASH, để giúp cải thiện tình trạng tăng huyết áp của họ. Chế độ ăn kiêng DASH khuyến nghị các loại thực phẩm như:

các sản phẩm từ sữa ít béo
trái cây
cá
rau
các loại hạt
các loại ngũ cốc
gia cầm
đậu
quả hạch

Đồng thời bạn nên hạn chế hoặc tránh hoàn toàn các thực phẩm sau:

kẹo
muối và natri
chất béo bão hòa
đường bổ sung
thịt đỏ

Để giúp chẩn đoán bệnh thận, chuyên gia chăm sóc sức khỏe có thể thực hiện xét nghiệm máu để kiểm tra chức năng của thận. Họ cũng có thể yêu cầu xét nghiệm nước tiểu để kiểm tra albumin, một loại protein có trong nước tiểu do thận bị tổn thương. Bác sĩ có thể sử dụng các xét nghiệm hình ảnh để giúp xác định xem liệu động mạch thận của một người có bị ảnh hưởng hay không.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP