Các yếu tố nguy cơ của tăng huyết áp là gì?
- Ăn giàu Natri ( Ăn nhiều muối): quần thể có đặc tính ăn mặn có huyết áp cao hơn quần thể có tập tính ăn nhạt.
- Tăng cân và béo phì: có thể ảnh hưởng mức huyết áp ngay từ nhỏ
- Sử dụng nhiều rượu,bia: Người uống rượu điều độ mỗi ngày,làm yếu tố nguy cơ tử vong do bệnh mạch vành tới 30 -40%. Tuy nhiên,nếu uống quá mức 5 lần chuẩn,thì nguy cơ tăng huyết áp cao, tai biến mạch máu não liên quan đến uống rượu nhiều.
- Thuốc lá: Nguy cơ chính cho bệnh tim mạch và không sử dụng dưới bất kì hình thức nào. Nguy cơ tăng theo từng điếu.
- Hoạt động thể lực: hoạt động lực như đi bộ nhanh hoặc bơi lội có hiệu quả hạ áp tốt hơn, các hoạt động thể lực mạnh: chạy bộ, mang vác nặng hiệu quả không cao.
- Yếu tố tâm lý,stress và tình trạng kinh tế xã hội làm nguy cơ tăng cao tỉ lệ tăng huyết áp (luôn căng thẳng, điều kiện kinh tế đói kém).
- Một số loại thuốc: Thuốc giảm đau chống viêm không steroid, chất kích thích, thuốc thông mũi ….là những yếu tố nguy cơ gây tăng huyết áp.
Chế dinh dưỡng cho bệnh nhân tăng huyết áp ra sao?
Nguyên tắc:
Ăn nhạt hơn bình thường: người lớn nên ăn <6 g muối mỗi ngày (1500mg Na+ mỗi ngày). Cân nhắc việc ăn uống thêm gia vị và nước chấm (1 thìa nước mắm 5ml chứa khoảng 1g muối, 1,5g gia vị chứa 1g muối). Bột ngọt hiện nay được khuyến cáo là an toàn, sử dụng bột ngọt làm giảm khẩu phần muối trong bữa ăn.
- Giảm Lipid đặc biệt người béo, ăn nhiều rau xanh,hoa quả nhất là loại giàu vitamin C,E…,nên uống nước râu ngô, chè sen, nước hoa hòe.
- Uống rượu ở mức trung bình: ≤2 cốc chuẩn với nam, ≤ 1 cốc chuẩn với nữ.(1 cốc chuẩn chưa 13.6g ethanol tương đương 355ml bia (5%), 148ml rượu vang (12%), 44ml rượu mạnh (40%)). Ăn nhiều thực phẩm giàu Kali.
- Duy trì luyện tập thể lực: aerobic, đi bộ nhanh hoặc bơi lội 30 – 35 phút/ngày, 3-4 lần/tuần. (90-150 phút mỗi) tuần
Mỗi một biện pháp có thể giảm từ 3 đến 8mmHg HATT, 1 đến 4mmHg HATTr. Ăn thực phẩm tươi, ngũ cốc, chế độ ăn nghèo Lipid và giảm muối huyết áp giảm 11.4/5.5mmHg.
Những bệnh nhân cần được cân nhắc thuốc chống viêm giảm đau không steroid,thuốc làm thông mũi hay amphetamin ( thuốc chống rối loạn tăng động thiếu chú ý).
Giảm cân: duy trì chỉ số khối cơ thể BMI từ 18.5 đến 22.9kg/m2 .đặc biệt là những bệnh nhân thể béo trung tâm.
Các thực phẩm nên ăn là gì?
- Ngũ cốc, gạo tẻ, gạo nếp, lạc,vừng..
- Thịt ít mỡ: thịt bò, thịt nạc..
- Trứng gà, sữa tách bơ, sữa chua
- Cá, tôm, cua,
- Rau củ quả nên ăn nhiều, tăng cường húng dổi, tỏi hàng ngày.
Các thực phẩm nào không nên ăn?
-
Thịt nhiều mỡ, nước xương thịt ninh, cá mè
-
Các loại phủ tạng: thận, óc, tim, lòng
-
Nước chè đặc, cà phê, ớt quá cay
-
Các thức ăn muối mặn
-
Đường và các loại bánh kẹo…
Xem thêm: Nguyên nhân và điều trị huyết áp thấp
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
facebook.com/BVNTP
youtube.com/bvntp