Vì sao phụ nữ mang thai dễ bị nhiễm khuẩn tiết niệu?
Khi mang thai, do khối lượng tử cung lớn dần chèn ép vào niệu quản làm giãn đài bể thận, hoặc do sự trào ngược nước tiểu từ bàng quang lên niệu quản… gây ra sự ứ đọng nước tiểu – yếu tố thuận lợi cho vi khuẩn (chủ yếu là vi khuẩn E.coli) phát triển. Các vi khuẩn này từ vùng hậu môn, âm đạo xâm nhập vào bàng quang qua niệu đạo, nhiễm khuẩn khu trú ở đấy gọi là nhiễm khuẩn niệu đạo.
Nhiễm khuẩn tiết niệu là bệnh lý rất dễ gặp ở phụ nữ mang thai
Vi khuẩn tiếp tục di chuyển đến bàng quang gây viêm bàng quang, và cuối cùng lan đến thận qua đường niệu quản gây viêm thận – bể thận cấp.
4 thể nhiễm khuẩn tiết niệu thường gặp
Nhiễm khuẩn thường: Thường không có triệu chứng lâm sàng. Kết quả xét nghiệm nước tiểu ở hai lần riêng biệt cho thấy có ít nhất 100.000 vi khuẩn/1ml nước tiểu. Bệnh có thể gây biến chứng viêm thận – bể thận cấp với tỷ lệ khá cao nếu không được điều trị kịp thời.
Nhiễm khuẩn tiết niệu thấp (viêm bàng quang cấp): Thai phụ đái buốt, đái rắt, nước tiểu sẫm màu, có khi đái ra máu ở cuối bãi, cảm giác nóng bỏng và rát khi đái, không sốt, nguời mệt mỏi. Khi làm xét nghiệm nước tiểu phát hiện protein âm tính. Nếu không điều trị kịp thời có thể dẫn đến viêm thận – bể thận cấp.
Nhiễm khuẩn tiết niệu cao (viêm thận – bể thận cấp): Người bệnh sốt cao 39 – 40oC, mạch đập nhanh, rét run, thể trạng suy sụp nhanh, mệt mỏi li bì, đau vùng thắt lưng (đặc biệt là bên phải), buồn nôn và nôn, nhức đầu, đái buốt, đái rắt, phù toàn thân nhanh, có khi choáng do urê huyết tăng, rối loạn chức năng thận dẫn đến suy thận cấp. Ngoài ra, có thể bị suy tuần hoàn, suy hô hấp cấp… Đây là thể bệnh nặng nhất, nếu không điều trị kịp thời có thể gây nguy hiểm cho mẹ và thai nhi.
Viêm cầu thận cấp: Thai phụ bị phù toàn thân, phù trắng ấn lõm, cân nặng tăng nhanh (2kg/tuần), tăng huyết áp, tiểu ít, nhức đầu có khi mờ mắt, xét nghiệm nước tiểu có albumin niệu. Những triệu chứng này có thể rất dễ nhầm với tiền sản giật.
Suy thận cấp: Người phù, tiểu ít, xét nghiệm có urê máu, creatinin trong huyết thanh tăng cao. Bệnh có thể gây sảy thai, trẻ đẻ nhẹ cân, non tháng hay thai chết lưu. Nguyên nhân có thể do thận thiếu máu nuôi dưỡng, thường xảy ra trong trường hợp mẹ bị băng huyết, mất nước, rau bong non, nhiễm khuẩn huyết.
Có 4 thể nhiễm khuẩn tiết niệu thường gặp ở mẹ bầu
Nguyên nhân gây nhiễm khuẩn tiết niệu mà mẹ bầu cần biết
Nước tiểu thông thường chứa nước, muối, các chất bã và vô khuẩn. Các sinh vật ở ống tiêu hóa bám vào lỗ niệu đạo, sản sinh và gây nên viêm nhiễm.
Tác nhân chủ yếu gây nên bệnh nhiễm khuẩn tiết niệu là vi khuẩn E.coli từ vùng hậu môn, âm đạo xâm nhập vào bàng quang thông qua niệu đạo. Loại vi khuẩn này gây viêm bàng quang. Nếu không được điều trị ngay, chúng lây lan qua đường niệu quản gây viêm thận, bể thận.
Nguyên nhân khiến đa số phụ nữ khi mang thai dễ bị nhiễm khuẩn tiết niệu là do khối lượng tử cung ngày càng lớn, chèn ép vào niệu quản làm giãn đài bể thận. Hoặc cũng có thể do sự trào ngược nước tiểu từ bàng quang lên niệu quản tạo điều kiện lý tưởng cho vi khuẩn sinh sôi và phát triển.
Thói quen uống ít nước mỗi ngày khiến nước tiểu cô đặc, ứ đọng và trào ngược càng làm tăng nguy cơ viêm nhiễm.
Dấu hiệu nhận biết nhiễm khuẩn đường tiết niệu khi mang thai
Biểu hiện của nhiễm khuẩn đường tiết niệu ban đầu cũng không quá rõ ràng nên dễ khiến bà bầu nhầm tưởng đó là những thay đổi bình thường khi mang thai. Do đó, khi gặp những dấu hiệu nhiễm khuẩn tiết niệu dưới đây, mẹ không được chủ quan mà nên đi khám bác sĩ ngay để được chẩn đoán chính xác.
Đau lưng, đau bụng cũng có thể là dấu hiệu mẹ bầu bị nhiễm khuẩn tiết niệu
Một số triệu chứng có thể kể đến như:
- Đi tiểu nhiều lần, tiểu buốt, nóng rát khi đi tiểu
- Đau lưng, đau bụng và đau xương chậu
- Buồn nôn, nôn ói rất giống tình trạng ốm nghén
- Run người, nóng sốt
Nguy cơ có thể xảy ra cho mẹ bầu
Nhiễm khuẩn tiết niệu nếu không được điều trị kịp thời có thể gây ra nhiều nguy hiểm cho mẹ bầu.
Viêm đường tiết niệu thể nặng nhất là viêm thận, bể thận cấp. Tình trạng này gây sốt cao, tim đập nhanh, mệt mỏi, nôn ói… có thể khiến bà bầu bị suy nhược dẫn tới suy hô hấp, suy tuần hoàn, thậm chí gây sinh non, thai chết trong tử cung vô cùng nguy hiểm.
Phương pháp điều trị viêm đường tiết niệu ở bà bầu
Viêm đường tiết niệu gây ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe của cả mẹ bầu và thai nhi. Chính vì vậy, phát hiện và điều trị bệnh kịp thời là việc làm vô cùng cần thiết.
Hãy uống thuốc và tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ để chữa trị bệnh hiệu quả
Mẹ bầu cần thường xuyên kiểm tra mẫu nước tiểu trong những đợt khám thai để phòng ngừa và phát hiện bệnh sớm.
Trường hợp bị bệnh, bạn sẽ được bác sĩ kê đơn thuốc kháng sinh. Hãy tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ, uống đúng cách và đủ liều để có thể chữa trị khỏi căn bệnh vô cùng phiền toái này.
Bên cạnh đó, hãy uống các loại nước trái cây tốt cho sức khỏe và có tác dụng lợi tiểu. Điều này không chỉ giúp chữa trị mà còn hỗ trợ phòng bệnh rất hiệu quả.
Đặc biệt, hãy lưu ý vệ sinh sạch sẽ cơ thể và các cơ quan tiết niệu mỗi ngày để không cho vi khuẩn cơ hội sinh sôi, phát triển.
Cách phòng tránh bệnh khi mang thai
Để phòng ngừa nhiễm khuẩn đường tiết niệu, hãy thực hiện những biện pháp sau:
Uống nhiều nước và nước trái cây là cách phòng ngừa nhiễm khuẩn tiết niệu hiệu quả
- Giữ vệ sinh vùng kín rất quan trọng trong việc giảm nguy cơ nhiễm khuẩn.
- Tránh những kích thích xảy ra trong bộ phận sinh dục. Vi khuẩn phát triển tốt nhất tại các khu vực bị kích thích. Vì vậy, tránh kích thích ở vùng sinh dục bằng cách sử dụng xà phòng nhẹ, dầu gội nhẹ, và sữa tắm. Ngoài ra, bạn có để tránh làm sạch bộ phận sinh dục bằng khăn giấy thô.
- Giữ cho bàng quang thường xuyên rỗng. Vẫn còn nước tiểu trong bàng quang sẽ cơ hội cho các vi khuẩn phát triển. Do đó, không giữ thói quen giữ lại nước tiểu trong bàng quang mà nên đi vệ sinh thường xuyên.
- Tránh sử dụng đồ lót tổng hợp. Điều này có thể thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn. Các chuyên gia y tế khuyên bạn nên mặc đồ lót bằng vải cotton có thể thoải mái hơn.
- Uống đủ nước. Uống đủ nước có thể đẩy các vi khuẩn ra khỏi đường tiết niệu một cách hiệu quả.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
