Trùng roi âm đạo (Trichomonas Vaginalis): đặc điểm, biểu hiện lâm sàng và phòng ngừa

1. Tác nhân gây bệnh và đường lây truyền

Trùng roi âm đạo (Trichomonas vaginalis) là một loại đơn bào ký sinh, lây truyền chủ yếu qua quan hệ tình dục không được bảo vệ. Ngoài ra, tác nhân này có thể lây nhiễm gián tiếp qua việc dùng chung vật dụng cá nhân như khăn tắm, đồ lót, hoặc tiếp xúc với nguồn nước không đảm bảo vệ sinh (bồn tắm, bể bơi, nước sinh hoạt bị ô nhiễm).

Trong môi trường nước, T. vaginalis có khả năng sống sót đến 40 phút, cho thấy khả năng tồn tại khá cao ở điều kiện ngoại cảnh.

2. Đặc điểm ký sinh và sinh bệnh học

Trichomonas vaginalis ký sinh chủ yếu ở âm đạo, nhưng có thể lan đến các cơ quan sinh dục trên như cổ tử cung, tử cung, vòi trứng, buồng trứng, cũng như các cơ quan tiết niệu như niệu đạo, bàng quang và bể thận. Quá trình phát triển của ký sinh trùng trong âm đạo chịu ảnh hưởng bởi nồng độ hormone sinh dục và chu kỳ kinh nguyệt, thường tăng mạnh vào giai đoạn trước và sau hành kinh.

Khi ký sinh, T. vaginalis làm thay đổi độ pH âm đạo từ môi trường toan (bình thường) sang môi trường kiềm, làm suy giảm hàng rào bảo vệ tự nhiên và tạo điều kiện thuận lợi cho các vi khuẩn gây viêm phát triển. Đồng thời, trùng roi còn gây tổn thương cơ học lên niêm mạc âm đạo, dẫn đến viêm với các mức độ khác nhau.

3. Triệu chứng lâm sàng

Giai đoạn cấp tính:
- Ra khí hư số lượng nhiều, màu vàng hoặc xanh, kèm mùi hôi khó chịu.
- Ngứa âm hộ – âm đạo, cảm giác bỏng rát hoặc đau như kim châm.
- Âm đạo và âm hộ đỏ, phù nề, có thể xuất hiện vết loét.
Giai đoạn bán cấp và mạn tính:
- Triệu chứng viêm cấp giảm hoặc không rõ rệt nhưng tình trạng viêm nhiễm kéo dài dai dẳng, dễ bị tái phát.

4. Biến chứng

Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, nhiễm T. vaginalis có thể gây ra nhiều biến chứng trên hệ sinh dục và tiết niệu:

Viêm phần phụ: Viêm vòi trứng, viêm buồng trứng gây đau bụng dưới, rong kinh, ảnh hưởng đến chức năng sinh sản.
Viêm loét cổ tử cung: Cổ tử cung đỏ, phù nề, bệnh nhân có thể cảm thấy đau rát và ngứa nhiều.
Vô sinh: Trùng roi tiết chất nhầy tạo nút nhầy ở cổ tử cung, cản trở tinh trùng di chuyển đến gặp trứng.
Viêm đường tiết niệu: Gây tiểu buốt, tiểu mủ; có thể phát hiện T. vaginalis trong nước tiểu khi xét nghiệm.

5. Phòng ngừa và khuyến cáo lâm sàng

Biện pháp phòng ngừa nhiễm Trichomonas vaginalis tương tự như các bệnh lây truyền qua đường tình dục:

Thực hành quan hệ tình dục an toàn (sử dụng bao cao su, một bạn tình).
Vệ sinh bộ phận sinh dục hằng ngày, đúng cách.
Không sử dụng chung khăn, đồ lót hoặc tiếp xúc với nguồn nước không hợp vệ sinh.
Điều trị triệt để cho người nhiễm bệnh và bạn tình để tránh tái nhiễm.
Khám phụ khoa định kỳ mỗi 6–12 tháng để phát hiện sớm các bệnh lý phụ khoa, đặc biệt ở phụ nữ có triệu chứng khí hư bất thường hoặc tiền sử viêm nhiễm tái phát.