1. Tổng quát về bệnh viêm mũi xoang
1.1. Viêm mũi xoang là bệnh gì?
Viêm xoang (hay viêm mũi xoang) xảy ra khi lớp niêm mạc ở các hốc xoang bị nhiễm trùng, sưng tấy. Sự phù nề này khiến cho các dịch tiết hô hấp ở các hốc xoang bị nghẽn tắc, trở thành dịch mủ. Khi dịch mủ tích tụ, không thể dẫn xuất ra ngoài sẽ gây ra tác động lên các hốc xoang và dẫn đến tình trạng mệt mỏi, đau nhức cho người bệnh.
Dựa vào thời gian và mức độ của bệnh, các chuyên gia chia bệnh thành hai thể là cấp tính và mạn tính:
– Viêm mũi xoang cấp tính là tình trạng xuất hiện các triệu chứng một cách đột ngột, kéo dài khoảng 4 tuần và có thể biến mất nếu được điều trị kịp thời.
– Viêm mũi xoang mạn tính là hệ quả của viêm xoang cấp tính khi không được can thiệp kịp thời. Tình trạng này thường kéo dài hơn 4 tuần, thậm chí lên đến 12 tuần, gây khó khăn trong điều trị. Hầu như bệnh không thể điều trị dứt điểm.
Viêm xoang (hay viêm mũi xoang) xảy ra khi lớp niêm mạc ở các hốc xoang bị nhiễm trùng, sưng tấy.
1.2. Bệnh viêm mũi xoang do đâu?
Giống như các bệnh nhiễm trùng khác, nguyên nhân gây viêm mũi xoang chính là do các vi sinh vật như vi khuẩn, virus, nấm men… Những tác nhân này sống và tồn tại trong không khí, bất cứ lúc nào cũng có thể xâm nhập vào các hốc xoang của chúng ta qua đường mũi. Khi các tác nhân gây bệnh tấn công ồ ạt, hệ miễn dịch của cơ thể không đủ sức chống đỡ sẽ gây ra hiện tượng viêm.
Ngoài ra, bệnh còn có thể là biến chứng của sự nhiễm trùng tại các vùng lân cận như: Viêm tai, viêm amidan, viêm họng, các bệnh răng miệng… Bởi lẽ các tác nhân gây bệnh ở các vùng lân cận có thể lây lan, xâm nhập các hốc xoang nếu không được điều trị sớm và dứt điểm.
1.3. Các triệu chứng thường gặp của bệnh viêm mũi xoang
Phần lớn, những người viêm xoang đều gặp phải các triệu chứng như:
– Đau nhức mũi, lan dần sang má (nhất là bên có hốc xoang bị viêm);
– Ngạt mũi, chảy nước mũi, khàn tiếng hoặc mất tiếng;
– Tùy vào vị trí xoang bị viêm, cơn đau còn lan đến các nơi xung quanh như: Các răng hàm trên, hốc mắt, thái dương, đầu, đỉnh đầu…
Phần lớn, những người viêm xoang đều gặp phải các triệu chứng như: Đau nhức mũi, lan dần sang má (nhất là bên có hốc xoang bị viêm)…
2. Điểm mặt 4 biến chứng viêm xoang gây ra
Với vị trí nằm rất gần với mắt và não bộ nên biến chứng của viêm xoang được đánh giá là rất nghiêm trọng. Khi được can thiệp và điều trị kịp thời, bệnh viêm xoang có thể biến mất sau khoảng 4 tuần. Ngược lại, nếu người bệnh chủ quan, bệnh sẽ kéo dài, tái diễn nhiều lần, không chỉ gây khó khăn khi điều trị mà còn có nguy cơ để lại nhiều biến chứng tới mắt, não và tai. Nghiêm trọng hơn, viêm mũi xoang còn gây ảnh hưởng đến mạch máu và hệ thần kinh.
2.1. Biến chứng viêm xoang tại mắt
– Viêm ổ mắt:
Các hốc xoang nằm rất gần ổ mắt, chúng được ngăn cách nhau bởi một phiến xương mỏng (xương giấy). Do đó, khi các hốc xoang bị viêm, ổ mắt cũng không tránh khỏi sự ảnh hưởng. Khi các tác nhân gây bệnh lây lan từ các hốc xoang lên ổ mắt sẽ khiến ổ mắt bị viêm. Triệu chứng của tình trạng này bao gồm những triệu chứng của viêm mũi xoang và đi kèm là cảm giác sưng phù mi mắt.
– Áp xe mí mắt:
Tình trạng này được đánh giá là biến chứng nguy hiểm nhất của viêm mũi xoang tới mắt. Khi đó, người bệnh sẽ cảm thấy mí mắt sưng to và tấy đỏ bất thường, cảm giác đau nhức âm ỉ.
– Viêm tấy ổ mắt:
Nếu người bệnh cảm thấy ổ mắt sưng tấy và đau nhói, thậm chí không thể chuyển động được thì cần tới gặp bác sĩ ngay lập tức. Vì rất có thể, người bệnh khi đó đã bị viêm ổ mắt. Nếu không sớm điều trị, cơn viêm có thể lan đến cả vùng thái dương.
– Viêm dây thần kinh thị giác sau nhãn cầu:
Dù viêm xoang cấp tính hay mạn tính đều có nguy cơ làm viêm dây thần kinh thị giác. Tuy nhiên, nếu là do viêm xoang cấp tính gây nên thì các vấn đề thị lực của bệnh cũng sẽ nhanh chóng biến mất sau một đến vài tuần. Ngược lại, nếu là do viêm xoang mạn tính thì người bệnh có nguy cơ bị thu hẹp tầm nhìn, khó khăn trong việc phân biệt màu sắc.
Nếu người bệnh cảm thấy ổ mắt sưng tấy và đau nhói, thậm chí không thể chuyển động được thì cần tới gặp bác sĩ ngay lập tức.
2.2. Biến chứng viêm xoang tại vùng não
– Nhiễm trùng não:
Khi gặp phải biến chứng này, người bệnh có nguy cơ bị co giật, tổn thương vùng não. Không những thế, tính mạng người bệnh còn bị đe dọa nếu tình trạng viêm nhiễm lan rộng đến các mô.
– Viêm màng não:
Khi các vi sinh vật xâm nhập được đến hệ thống não bộ, chúng sẽ gây ra tình trạng viêm màng não và áp xe não. Từ đó, dẫn đến những nguy cơ như đột quỵ, tổn thương vĩnh viễn, thậm chí là khiến người bệnh tử vong.
2.3. Biến chứng viêm xoang tại tai, mũi, họng
Các hốc xoang nằm trong khoang mũi, đồng nghĩa với việc chúng cũng lưu thông với tai và họng. Do đó, khi các hốc xoang bị viêm, dịch mủ bị tích tụ quá lâu có thể tràn vào mũi, họng, tai và gây ra nhiễm trùng ở các bộ phận này:
– Ở mũi: Gây viêm mũi, ngạt mũi, khó thở, mất khứu lực;
– Ở họng: Gây viêm họng, viêm amidan, vướng cổ, khó nuốt, ho có đờm, mất vị giác;
– Ở tai: Gây viêm tai giữa, nguy cơ thủng màng nhĩ và mất thính lực;
Biến chứng viêm xoang tại mũi: Gây viêm mũi, ngạt mũi, khó thở, mất khứu lực…
2.4. Biến chứng viêm xoang tại hệ thống mạch máu
Lớp niêm mạc ở các hốc xoang có chứa rất nhiều mạch máu. Do đó, viêm mũi xoang cũng gây ảnh hưởng không nhỏ tới các mạch máu:
– Nhiễm trùng, tắc nghẽn mạch máu ở xương trán và xương sọ, thậm chí tình trạng viêm có thể tiếp tục lây sang xương đỉnh, thái dương…
– Viêm tắc tĩnh mạch: Dấu hiệu nhận biết tình trạng này những cơn đau đầu dữ dội, cơ thể nóng lạnh bất thường, nhãn cầu lồi ra, không còn chuyển động linh hoạt, tầm nhìn bị hạn chế…
3. Kết luận
Có thể nói, viêm mũi xoang là bệnh phổ biến nhưng biến chứng viêm xoang thì rất khôn lường. Vì thế, với bất cứ triệu chứng nào của bệnh, người bệnh tuyệt đối không được chủ quan. Việc tới gặp bác sĩ sớm để được tư vấn thuốc và lộ trình điều trị có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Nó không chỉ giúp người bệnh sớm điều trị dứt điểm bệnh mà còn tăng hiệu quả điều trị.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
