Viêm mũi xoang cấp do vi khuẩn

Viêm xoang là tình trạng viêm niêm mạc phủ bề mặt của một hay nhiều xoang mặt gây nên bởi vi khuẩn, do niêm mạc xoang liên tục với niêm mạc hốc mũi và hầu hết đi kèm với viêm niêm mạc mũi nên thuật ngữ viêm mũi xoang cũng được dùng phổ biến để chỉ viêm xoang.

Viêm mũi xoang cấp nhiễm khuẩn: có 3 bệnh cảnh lâm sàng khác nhau:

Các biểu hiện lâm sàng kéo dài trên 10 ngày và dưới 30 ngày và đặc biệt là không có biểu hiện thuyên giảm.
Có các dấu hiệu nặng trong quá trình diễn biến như sốt cao > 39độ C kết hợp chảy mũi mủ trên 3 ngày liên tiếp.
Diễn biến bệnh theo biểu đồ yên ngựa tức là các triệu chứng giảm dần sau khi đạt đỉnh vào ngày thư 3-4 nhưng lại nặng lên vào ngày thứ 6-7, xuất hiện thêm đau đầu hay sốt trở lại sau khi đã dứt sốt vài ngày.

Câu hỏi	Trả lời
Khi nào thì tôi cảm thấy đỡ hơn?	Hầu hết bệnh nhân bị ABRS sẽ cảm thấy đỡ hơn trong vòng 7 ngày, và sau 15 ngày, khoảng 90% bệnh nhân được chữa khỏi hoặc cải thiện sức khỏe.
Tôi nên làm gì để giảm nhẹ các triệu chứng?	Có nhiều cách để giảm các triệu chứng của viêm xoang, bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ để chọn phương pháp hiệu quả nhất cho bạn: 1. Acetaminophen hoặc Ibuprofen để giảm đau và hạ sốt. 2. Rửa mũi bằng nước muối sinh lý, có thể giúp giảm bớt các triệu chứng và loại bỏ chất nhầy. 3. Thuốc xịt mũi chứa Corticoid có thể làm giảm các triệu chứng sau 15 ngày sử dụng, nhưng hiệu quả thấp (trong 14 người phải sử dụng thì chỉ có được 1 người có kết quả tốt ), bên cạnh đó còn có các tác dụng phụ như nhức đầu, ngứa mũi và chảy máu cam. 4. Thuốc thông mũi có thể giúp bạn thở dễ dàng hơn và có nhiều loại như dạng thuốc xịt qua đường mũi (không quá 3 ngày liên tiếp để tránh trường hợp các tình trạng tắc nghẽn trở nên trầm trọng hơn) hoặc sử dụng bằng đường miệng.
Tôi không nên làm gì?	Không nên sử dụng thuốc kháng histamine và thuốc steroid đường uống hàng ngày vì chúng có một số tác dụng phụ và không làm giảm triệu chứng.
Nếu mắc ABRS, tôi có bắt buộc phải sử dụng kháng sinh không?	Không! Các liệu pháp theo dõi và sử dụng kháng sinh đều được chứng minh là có thể điều trị được ABRS. Đa số người bệnh sẽ tự khỏi bệnh, kháng sinh chỉ có tác dụng rất ít lên việc làm giảm các triệu chứng (khoảng 10-15 người sử dụng kháng sinh thì chỉ có được một người là cải thiện được các triệu chứng sau 7-15 ngày).
Có bất lợi nào khi sử dụng kháng sinh hay không?	Kháng sinh có thể gây ra một số tác dụng phụ bao gồm ban đỏ, đau bụng, buồn nôn, nôn mửa, các phản ứng dị ứng và gây nên tình trạng vi khuẩn kháng thuốc.
Liệu pháp theo dõi được thực hiên như thế nào?	Bác sĩ có thể kê cho bạn một đơn thuốc kháng sinh, nhưng bạn chỉ nên điền vào đơn thuốc và sử dụng kháng sinh nếu cảm thấy tình trạng sức khỏe không tốt hơn sau 7 ngày hoặc có dấu hiệu xấu đi bất cứ lúc nào. Nếu sử dụng kháng sinh, bạn phải liên hệ và báo cho bác sĩ biết.
Tôi nên dùng kháng sinh trong bao nhiêu ngày?	Thông thường kháng sinh được sử dụng trong 10 ngày đối với điều trị ABRS, nhưng sử dụng với thời gian ngắn hơn cũng có thể cho hiệu quả điều trị tương đương. Hỏi ý kiến bác sĩ về việc sử dụng kháng sinh trong 5-7 ngày vì gây ra ít tác dụng phụ.

SĂN SÓC SAU VIÊM XOANG CẤP TÍNH NHƯ THẾ NÀO?

Nhỏ thuốc co mạch mũi để thông mũi, tạo điều kiện khôi phục lại sự lưu thông khí và dẫn lưu dịch tiết giữa xoang và mũi. Sau thời kỳ cấp tính, nếu xoang hàm vẫn còn chứa nhiều mủ do không tự dẫn lưu ra được thì nên thông rửa xoang (vì sức căng trên bề mặt của mức dịch ở các phía sẽ làm vô hiệu hóa sự vận chuyển của phức hệ màng nhầy- lông chuyển, cho nên cần phải can thiệp thông rửa xoang).

Tóm lại, khi bị viêm xoang cấp tính, phải kịp thời điều trị hợp lý, kết hợp với nghỉ ngơi và điều dưỡng để tránh bệnh kéo dài thành mạn tính hoặc gây nên các biến chứng.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP