Viêm xoang mũi cấp là tình trạng những lỗ xoang bị tắc nghẽn dẫn đến việc bị giảm lưu thông tại các vị trí, triệu chứng này thường diễn ra trong khoảng 4 tuần. Mặc dù không kéo dài như bệnh mạn tính nhưng nếu không được bệnh nhân điều trị kịp thời, viêm xoang cấp tính sẽ dẫn đến một số biến chứng gây nguy hiểm.
Xoang là những hốc xương ở phần mặt và đầu, được phủ một lớp niêm mạc liên tục với niêm mạc mũi và có các lỗ thông với khoang mũi, còn được gọi là lỗ thông xoang. Lớp niêm mạc có nhiệm vụ bảo vệ xoang khỏi tác nhân gây bệnh từ bên ngoài, làm ấm và ẩm lượng không khí hít vào. Hệ thống xoang ở đầu và mặt có tác dụng giúp làm nhẹ đầu cũng như tạo ra giọng nói riêng biệt cho mỗi cá nhân do những thể tích và cấu trúc xoang khác nhau của mỗi người.
Với người trưởng thành, có 5 đôi xoang được chia làm 2 nhóm đó là xoang trước và xoang sau. Ở trạng thái bình thường, các lỗ thông xoang rất thông thoáng để có thể lưu thông dịch tiết từ xoang cũng như không khí. Khi bệnh nhân bị rơi vào tình trạng viêm xoang cấp tính thì lớp niêm mạc trên bề mặt các xoang sẽ bị viêm, phù nề làm cho tắc nghẽn lỗ thông xoang, không khí và dịch tiết không lưu thông được, gây nên tình trạng viêm xoang cấp tính.
Tình trạng viêm xoang này thường diễn ra trong khoảng thời gian là 4 tuần nên còn được gọi là viêm xoang cấp tính, còn nếu kéo dài hơn 8 tuần thì bệnh chuyển sang giai đoạn viêm xoang mạn tính.
Nguyên nhân của viêm xoang cấp tính có thể là do môi trường ô nhiễm, con người tiếp xúc nhiều với khói bụi, hóa chất mỗi ngày khiến cho bệnh có xu hướng gia tăng. Những nguyên nhân phổ biến hơn gây nên viêm xoang cấp tính như là: nhiễm virus, vi khuẩn, ký sinh trùng…, biểu hiện qua những viêm nhiễm tại một số bộ phận liên quan (viêm mũi, viêm họng,viêm Amidan, viêm nhiễm răng lợi…).
Ngoài ra, một số yếu tố nguy cơ làm gia tăng khả năng mắc phải viêm xoang cấp đó là:
– Bị sốt vào mùa hè do cơ thể dị ứng những tác nhân từ môi trường như phấn hoa, lông chó mèo, vị sinh vật…
– Có những bất thường về giải phẫu như bị lệch vách ngăn mũi, có mấu thịt thừa,hoặc khối u ở bên trong mũi.
– Hoặc người bị xơ nang, rối loạn miễn dịch, điển hình là người nhiễm virus HIV.
Viêm xoang cấp tính đặc trưng bởi triệu chứng xuất hiện ở trong khoảng từ 10-14 ngày, trong thời gian này các triệu chứng không thuyên giảm mà có thể biểu hiện nặng từ ban đầu. Một số triệu chứng viêm xoang cấp tính chúng ta thường gặp trên lâm sàng đó là:
– Đau nhức ở vùng mặt, đau từng cơn, đau nhiều vào buổi sáng. Vị trí đau có thể là ở má đối với viêm xoang hàm, vùng giữa lông mày đối với viêm xoang trán, ở giữa 2 mắt đối với viêm xoang sàng trước, đau nhức ở bên trong đầu và sau gáy đối với viêm xoang bướm. Bệnh nhân khi đau sẽ có cảm giác nặng ở mặt vùng má 2 bên trán cũng như ở vùng thái dương, đôi khi lan lên tới vùng đỉnh đầu và gây đau nhức vùng răng hàm. Đây là một trong những triệu chứng điển hình phổ biến của bệnh viêm xoang cấp tính.
– Chảy mũi nước, đặc, nhầy, nước mũi có màu vàng hoặc xanh, đôi khi có mùi hôi, nước mũi chảy qua lỗ củamũi hoặc mặt sau cổ họng gọi là chảy dịch mũi sau. Tình trạng chảy mũi nước thường chảy cả 2 bên mũi
– Sổ mũi, nghẹt mũi nhiều gây nên tình trạng khó thở, cảm thấy nghẹt mũi nhiều hơn khi nằm và tăng lên vào buổi tối, có thể dẫn đến việc bị giảm khứu giác.
– Một số triệu chứng khác đi kèm có thể kể tới như: buồn nôn, ù tai, đau tai, nhức đầu, ho, mệt mỏi, sốt,…
Viêm xoang cấp nếu không được chữa trị kịp thời sẽ dẫn tới một số biến chứng gây nguy hiểm như bệnh viêm xoang mạn, viêm mũi, viêm họng mạn tính, bệnh viêm đường hô hấp, viêm tai giữa cấp, viêm thận, viêm khớp…
Bên cạnh đó, không thể không nhắc tới một biến chứng rất nguy hiểm khi bệnh nhân bị viêm xoang cấp tính đó là mù mắt. Viêm xoang cấp tính có thể gây nên tình trạng viêm tấy ở vùng hốc mắt, viêm dây thần kinh thị giác, áp – xe mí mắt, viêm túi lệ của mắt và sau đó là dẫn tới giảm thị lực và mù mắt một cách đột ngột.
Đối với trẻ em thì viêm xoang cấp tính có thể gây nên các biến chứng như là viêm xoang sàng xuất ngoại, biểu hiện đó là có túi mủ hình thành ở vùng góc trong của ổ mắt đứa trẻ. Hoặc cũng có thể viêm xoang cấp tính sẽ khiến cốt tủy viêm xương hàm trên làm sưng phồng má, dưới ổ mắt của trẻ. Và biến chứng viêm xoang cấp tính nguy hiểm nhất có thể kể đến đó là cũng có thể dẫn đến việc tử vong.
Viêm xoang cấp tính do virus gây ra sẽ thường tự động được chữa trị khỏi sau thời gian ngắn mà không cần phải tiến hành điều trị, còn đối với những trường hợp viêm xoang cấp tính khác thì việc điều trị chủ yếu là để giúp làm thuyên giảm các triệu chứng mà nó gây ra, có thể áp dụng các phương pháp giúp điều trị viêm xoang cấp như sau:
– Dùng dung dịch nước muối loãng để tiến hành vệ sinh mũi
– Dùng các thuốc chống nghẹt mũi để xịt mỗi ngày
– Dùng thuốc giảm đau như Ibuprofen, Aspirin,…
– Dùng thuốc kháng sinh nếu như viêm xoang quá nặng.
– Áp dụng liệu pháp miễn dịch nếu đó là là viêm mũi xoang dị ứng, phương pháp này nghĩa là tiêm phòng dị ứng để giúp cho cơ thể có khả năng phản ứng lại các dị nguyên bên ngoài, ngăn chặn triệu chứng dị ứng của cơ thể.
Để ngăn ngừa viêm xoang cấp tính cũng như bệnh viêm xoang mủ thì mọi người cần có lối sống lành mạnh, vệ sinh thân thể và môi trường sống thường xuyên giúp đề phòng bệnh. Đồng thời, khi có bất cứ triệu chứng bất thường nào, bạn không nên chủ quan mà cần đến khám chuyên khoa tại các cơ sở y tế uy tín để được điều trị kịp thời, tránh các biến chứng không mong muốn.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh