HÚT MỠ BỤNG CÓ CẦN GÂY MÊ KHÔNG?

Với nhiều người đang cân nhắc hút mỡ bụng, nỗi lo lớn nhất không nằm ở kỹ thuật phẫu thuật, mà là câu hỏi: "Có phải gây mê không?" hoặc "Gây mê có nguy hiểm không?". Đây là những băn khoăn hoàn toàn dễ hiểu, vì gây mê luôn gắn với cảm giác mất kiểm soát, rủi ro hay ngủ một giấc dài không biết điều gì xảy ra.

Trên thực tế, không phải ca hút mỡ bụng nào cũng cần gây mê, và không phải cứ gây mê là nguy hiểm. Việc lựa chọn phương pháp gây tê hay gây mê phụ thuộc vào nhiều yếu tố: diện tích vùng hút, khối lượng mỡ cần lấy, thể trạng bệnh nhân và kỹ thuật của bác sĩ.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu: Khi nào cần gây mê? Khi nào chỉ cần gây tê? Gây mê có thật sự đáng sợ như bạn nghĩ không? Và điều quan trọng nhất – làm sao để lựa chọn phương án an toàn, phù hợp.

Hút mỡ bụng có cần gây mê không?

Câu trả lời là: có thể có – hoặc không, tùy từng trường hợp cụ thể. Việc hút mỡ bụng sử dụng loại hình vô cảm nào (gây mê hay gây tê) không cố định, mà sẽ được bác sĩ chỉ định dựa trên nhiều yếu tố, bao gồm:

• Diện tích vùng cần hút (chỉ bụng hay thêm eo, lưng, đùi...)
• Khối lượng mỡ dự kiến sẽ loại bỏ
• Ngưỡng chịu đau và khả năng hợp tác của bệnh nhân
• Tình trạng sức khỏe tổng quát và bệnh lý nền kèm theo

Hiện nay, hút mỡ bụng có thể thực hiện với 3 phương pháp chính:

Gây tê tại chỗ

• Tiêm thuốc tê trực tiếp vào vùng hút mỡ.
• Áp dụng cho những vùng nhỏ, hút ít mỡ, thời gian can thiệp ngắn.
• Ưu điểm: hồi phục nhanh, không tác động lên hệ thần kinh trung ương.

Nhược điểm: bệnh nhân vẫn tỉnh, có thể cảm thấy khó chịu, căng thẳng nếu thời gian kéo dài.

Gây tê kết hợp an thần

• Bệnh nhân được gây tê vùng bụng + truyền thuốc an thần nhẹ qua đường tĩnh mạch.
• Giúp bệnh nhân thư giãn, buồn ngủ nhẹ, giảm lo lắng nhưng vẫn duy trì phản xạ.
• Phổ biến trong các ca hút mỡ bụng vừa phải (2–3 lít mỡ), bệnh nhân trẻ, hợp tác tốt.

Gây mê toàn thân

Bệnh nhân được đưa vào trạng thái ngủ sâu hoàn toàn, không cảm giác, không biết gì trong suốt ca mổ. Phương pháp này được áp dụng trong các trường hợp:

• Hút nhiều vùng hoặc diện tích rộng
• Lượng mỡ lớn (trên 3–4 lít)
• Hút mỡ kết hợp với phẫu thuật tạo hình (như căng da bụng)
• Bệnh nhân có ngưỡng chịu đau thấp, dễ hoảng loạn nếu tỉnh

Gây mê giúp bác sĩ thao tác thuận lợi hơn, thời gian mổ nhanh và chính xác hơn.

Khi nào cần gây mê toàn thân trong hút mỡ bụng?

Không phải ca hút mỡ nào cũng cần gây mê toàn thân, nhưng trong nhiều trường hợp, gây mê được xem là lựa chọn an toàn và hợp lý hơn, giúp cả bác sĩ lẫn bệnh nhân thuận lợi trong quá trình phẫu thuật. Dưới đây là những tình huống thường được chỉ định gây mê toàn thân:

Khi vùng hút rộng hoặc kết hợp nhiều vùng cùng lúc

• Nếu không chỉ hút mỡ bụng mà còn kết hợp hút eo, lưng, đùi, hông..., thời gian phẫu thuật sẽ kéo dài và thao tác nhiều góc độ khác nhau.
• Gây mê giúp bệnh nhân ngủ sâu, cơ thể thư giãn hoàn toàn để bác sĩ dễ dàng xoay trở và thực hiện kỹ thuật chính xác.

Khi lượng mỡ hút lớn (trên 3–4 lít)

• Hút lượng lớn mỡ thường đòi hỏi kỹ thuật cao, thời gian thực hiện lâu hơn và cần kiểm soát tốt huyết động học.
• Trong quá trình đó, nếu bệnh nhân tỉnh và lo lắng, huyết áp, nhịp tim có thể dao động, ảnh hưởng đến an toàn.
• Gây mê giúp kiểm soát tốt hơn các chỉ số sinh tồn trong suốt ca mổ.

Khi kết hợp hút mỡ với các phẫu thuật tạo hình khác

• Các ca hút mỡ đi kèm với căng da bụng, khâu cơ thành bụng, tạo hình đường cong bụng thường có mức độ xâm lấn cao.
• Gây mê gần như là bắt buộc trong những trường hợp này để đảm bảo đủ thời gian và độ sâu thao tác.

Khi bệnh nhân có ngưỡng chịu đau thấp hoặc tâm lý lo lắng

• Một số người, dù hút ít mỡ, vẫn không chịu được cảm giác tê, kéo, rung của ống cannula dù đã gây tê tại chỗ.
• Việc quá căng thẳng có thể làm tăng huyết áp, tim đập nhanh, đổ mồ hôi, nôn ói... khiến ca mổ bị gián đoạn.

Gây mê trong trường hợp này không phải vì cần thiết về mặt kỹ thuật, mà để đảm bảo an toàn và trải nghiệm tốt hơn cho người bệnh.

Khi nào có thể chỉ gây tê hoặc gây tê kết hợp an thần?

Không phải ca hút mỡ bụng nào cũng bắt buộc phải gây mê toàn thân. Trên thực tế, nhiều trường hợp chỉ cần gây tê tại chỗ hoặc kết hợp với an thần nhẹ là đã đủ để thực hiện an toàn, thoải mái – nhất là với những vùng hút nhỏ và kỹ thuật không quá phức tạp.

Dưới đây là các tình huống mà bác sĩ có thể cân nhắc không cần gây mê toàn thân:

Khi hút mỡ một vùng nhỏ, lượng mỡ ít

• Trường hợp điển hình là chỉ hút mỡ bụng dưới hoặc bụng trên, không kết hợp vùng eo, lưng hay hông.
• Lượng mỡ dự kiến lấy dưới 2–3 lít, thao tác gọn và nhanh.
• Kỹ thuật hút nông, không cần khâu vá hay can thiệp sâu dưới da.

Khi bệnh nhân có thể hợp tác tốt, tâm lý ổn định

• Người có ngưỡng chịu đau cao, hiểu rõ quy trình, không lo lắng quá mức.
• Có thể nghe tiếng máy hút, cảm nhận sự rung nhẹ nhưng vẫn giữ bình tĩnh trong suốt quá trình.

Trong trường hợp này, gây tê kết hợp an thần nhẹ sẽ giúp người bệnh thoải mái, nhưng vẫn tỉnh táo nếu cần xoay người hoặc thay đổi tư thế.

Khi bệnh nhân có chống chỉ định với gây mê

• Một số bệnh nhân có bệnh lý nền không cho phép gây mê toàn thân (tim mạch, hô hấp, phản ứng thuốc mê trong những lần phẫu thuật trước đó...).

Với các trường hợp này, bác sĩ sẽ ưu tiên phẫu thuật ngắn, ít xâm lấn và sử dụng thuốc an thần đường tĩnh mạch nhẹ, hạn chế tối đa can thiệp sâu.

Khi thực hiện tại cơ sở thẩm mỹ không có điều kiện gây mê

• Một số phòng khám, trung tâm thẩm mỹ không đủ điều kiện gây mê toàn thân (vì không có bác sĩ gây mê, phòng mổ hồi sức, thiết bị theo dõi chuyên sâu...).

Trong tình huống đó, chỉ có thể thực hiện hút mỡ với lượng nhỏ – ngắn – đơn vùng, dưới sự kiểm soát sát sao bằng gây tê tại chỗ.

Tất nhiên, dù không gây mê, quá trình vẫn cần được thực hiện tại cơ sở có hồi sức, thuốc cấp cứu, đội ngũ theo dõi chuyên môn, bởi ngay cả khi không ngủ sâu, cơ thể vẫn có thể phản ứng với thuốc tê, mất dịch hoặc thay đổi huyết áp.

Gây mê trong hút mỡ bụng có nguy hiểm không?

Đây là câu hỏi thường trực trong tâm lý người bệnh – và cũng là lý do khiến nhiều người do dự khi quyết định thực hiện hút mỡ. Thực tế, gây mê là một can thiệp y khoa nghiêm túc, nhưng không phải là điều đáng sợ nếu được thực hiện đúng chuẩn.

Gây mê hiện nay đã an toàn hơn rất nhiều

Với sự hỗ trợ của bác sĩ gây mê hồi sức chuyên khoa, cùng hệ thống theo dõi hiện đại (monitor huyết áp, nhịp tim, SpO₂, hô hấp...), việc gây mê hiện nay được kiểm soát chặt chẽ từng giây.

Thuốc mê thế hệ mới có thời gian tác dụng ngắn, ít tích lũy, giúp bệnh nhân tỉnh nhanh sau mổ, ít buồn nôn, chóng mặt.

Những rủi ro có thể gặp khi gây mê

Dù hiếm, vẫn có một số biến chứng tiềm ẩn, bao gồm:

• Buồn nôn, nôn ói, tụt huyết áp, mệt mỏi sau mổ
• Phản ứng dị ứng hoặc quá mẫn với thuốc mê
• Rối loạn nhịp tim, suy hô hấp (nếu có bệnh nền nặng)
• Rất hiếm gặp nhưng có thể xảy ra: sốc phản vệ, tai biến tim mạch, ngưng tim – ngưng thở

Tuy nhiên, các biến chứng này chủ yếu xảy ra khi không được sàng lọc kỹ trước mổ, hoặc thực hiện tại cơ sở không đạt chuẩn.

Ai là người quyết định có gây mê hay không?

Không phải bệnh nhân, cũng không phải chỉ bác sĩ phẫu thuật. Quyết định gây mê phải dựa trên đánh giá phối hợp giữa bác sĩ gây mê – hồi sức, bác sĩ phẫu thuật, và tình trạng lâm sàng của bệnh nhân.

Tất cả phải dựa trên nguyên tắc an toàn – ưu tiên sự sống còn và khả năng phục hồi sau phẫu thuật.

Kết luận

Gây mê không phải là điều bắt buộc trong mọi ca hút mỡ bụng, nhưng cũng không phải là điều nên sợ hãi hay né tránh. Việc có cần gây mê hay không phụ thuộc vào quy mô của thủ thuật, thể trạng của bạn, và kế hoạch điều trị cụ thể do bác sĩ đề xuất.

Nếu chỉ hút mỡ một vùng nhỏ, sức khỏe tốt và tâm lý ổn định, gây tê tại chỗ hoặc gây tê kết hợp an thần có thể là lựa chọn hợp lý. Ngược lại, nếu cần hút nhiều vùng, lượng mỡ lớn, hoặc muốn trải qua toàn bộ quá trình mà không cảm nhận gì, gây mê toàn thân sẽ là lựa chọn an toàn và hiệu quả hơn.

Quan trọng nhất là: đừng quyết định dựa trên cảm tính hay lời quảng cáo, mà hãy lắng nghe tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa và lựa chọn một cơ sở có đầy đủ điều kiện gây mê – hồi sức. Gây mê không đáng sợ, nhưng chỉ an toàn khi được đặt đúng chỗ, đúng tay, và đúng chỉ định.

Ths.BS.CKII Phan Thị Hồng Vinh

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp