Biotin (Vitamin B7) và vai trò trong tăng trưởng râu tóc: Cập nhật bằng chứng khoa học

1. Giới thiệu chung

Trong những năm gần đây, xu hướng nuôi râu ở nam giới ngày càng trở nên phổ biến, kéo theo nhu cầu sử dụng các sản phẩm hỗ trợ mọc râu tăng cao. Một trong những thành phần được quảng bá rộng rãi là biotin, hay còn gọi là vitamin B7. Biotin là một vitamin nhóm B tan trong nước, đóng vai trò quan trọng trong chuyển hóa các chất dinh dưỡng và hỗ trợ tổng hợp keratin – loại protein cấu trúc chính của tóc, lông và móng. Tuy nhiên, hiệu quả thực tế của biotin đối với sự phát triển râu vẫn còn là vấn đề gây tranh luận trong y văn hiện tại.

2. Biotin: Cấu trúc, vai trò sinh học và nhu cầu khuyến nghị

Biotin là một đồng enzym thiết yếu trong các phản ứng carboxyl hóa – tham gia vào quá trình chuyển hóa carbohydrate, lipid và protein. Ngoài ra, biotin có vai trò trong biểu hiện gen và duy trì chức năng bình thường của da, tóc và móng.

• Nhu cầu khuyến nghị: Theo Viện Y học Hoa Kỳ (IOM), lượng biotin cần thiết đối với người trưởng thành là khoảng 30 µg/ngày.

• Nguồn thực phẩm giàu biotin: Trứng chín, các loại hạt (óc chó, hạnh nhân), thịt đỏ, gan động vật, cá hồi, chuối, khoai lang, rau lá xanh, sữa và các sản phẩm từ sữa.

3. Biotin có giúp râu mọc nhanh hơn không?

Hiện chưa có bằng chứng khoa học chất lượng cao nào chứng minh rằng việc bổ sung biotin có thể làm tăng mật độ hoặc tốc độ mọc râu ở những người khỏe mạnh có nồng độ biotin bình thường. Một số nghiên cứu ghi nhận biotin có thể cải thiện độ dày tóc ở các đối tượng có thiếu hụt biotin hoặc mắc chứng rụng tóc liên quan đến dinh dưỡng, tuy nhiên dữ liệu này không thể suy rộng cho dân số bình thường hoặc các trường hợp muốn tăng trưởng râu đơn thuần vì mục đích thẩm mỹ.

Do đó, việc bổ sung biotin ở người không thiếu hụt không được khuyến cáo như một liệu pháp giúp mọc râu.

4. Thiếu hụt biotin: Nguyên nhân và biểu hiện lâm sàng

Thiếu biotin là tình trạng hiếm gặp, thường liên quan đến:

• Rối loạn di truyền (thiếu hụt enzym carboxylase hoặc biotinidase);

• Kém hấp thu do bệnh đường tiêu hóa, sử dụng kéo dài kháng sinh hoặc thuốc chống động kinh;

• Tiêu thụ quá nhiều trứng sống (do avidin trong lòng trắng trứng ức chế hấp thu biotin).

Triệu chứng sớm của thiếu biotin bao gồm:

• Rụng tóc, viêm da quanh miệng, mắt và mũi;

• Móng tay giòn;

• Triệu chứng thần kinh: mệt mỏi, co giật, rối loạn thị lực (trong thiếu hụt nặng).

5. Biotin trong các sản phẩm bôi tại chỗ

Một số sản phẩm mỹ phẩm và dưỡng râu có chứa biotin ở dạng kem, dầu dưỡng hoặc huyết thanh. Tuy nhiên, các bằng chứng lâm sàng hỗ trợ tác dụng của biotin qua đường bôi tại chỗ vẫn còn hạn chế. Hiện chưa có nghiên cứu quy mô lớn nào chứng minh hiệu quả của biotin bôi ngoài da trong việc kích thích mọc râu hay tóc.

Ngược lại, hoạt chất minoxidil là một trong số ít các hợp chất đã được chứng minh có khả năng kích thích mọc tóc và râu thông qua tăng tuần hoàn máu tại chỗ và kéo dài pha tăng trưởng (anagen) của nang lông.

6. An toàn và tác dụng phụ

Biotin là vitamin tan trong nước, do đó nguy cơ ngộ độc khi dùng liều cao là rất thấp vì phần dư thừa sẽ được đào thải qua nước tiểu. Tuy nhiên, việc sử dụng biotin liều cao có thể ảnh hưởng đến độ chính xác của một số xét nghiệm huyết học và hormone, trong đó bao gồm:

• Troponin T/I: Giảm độ nhạy trong chẩn đoán nhồi máu cơ tim;

• TSH, FT3, FT4: Kết quả giả âm tính hoặc giả dương tính;

• Một số xét nghiệm hormone sinh dục và tuyến thượng thận.

Tương tác thuốc cần lưu ý:

• Thuốc chống động kinh (carbamazepine, valproate, phenobarbital);

• Thuốc chống loạn thần;

• Thuốc tránh thai nội tiết.

Do đó, cần thông báo với bác sĩ khi sử dụng biotin trước khi thực hiện các xét nghiệm máu hoặc đang điều trị thuốc dài hạn.

7. Khuyến nghị thực hành

• Bổ sung biotin nên ưu tiên thông qua chế độ ăn uống đầy đủ và cân đối, hạn chế sử dụng viên uống nếu không có chỉ định y tế.

• Chỉ nên bổ sung biotin dạng thực phẩm chức năng ở những đối tượng có chẩn đoán thiếu hụt rõ ràng hoặc có bệnh lý đặc thù.

• Với nam giới có nhu cầu cải thiện râu, hiện chưa có bằng chứng đủ mạnh để khuyến nghị sử dụng biotin như một liệu pháp chính thức. Cần tham vấn bác sĩ chuyên khoa da liễu để được hướng dẫn cụ thể.

8. Kết luận

Biotin là một vi chất thiết yếu, có vai trò quan trọng trong chuyển hóa năng lượng và duy trì cấu trúc tóc, da, móng. Mặc dù được quảng bá rộng rãi như một hoạt chất hỗ trợ mọc râu, bằng chứng hiện tại chưa cho thấy lợi ích rõ rệt của việc bổ sung biotin đối với sự phát triển râu ở người khỏe mạnh. Việc sử dụng biotin cần cân nhắc kỹ trong bối cảnh toàn diện về sức khỏe, tránh lạm dụng không cần thiết và nên có sự tư vấn của cán bộ y tế khi cần thiết.