Chế độ dinh dưỡng sau khi nhổ răng khôn

1. Tổng quan

Răng khôn (răng số 8) là răng hàm lớn cuối cùng mọc lên trong cung hàm, thường xuất hiện vào cuối giai đoạn vị thành niên hoặc đầu tuổi trưởng thành. Can thiệp nhổ răng khôn thường được chỉ định trong trường hợp răng mọc lệch, gây đau, viêm nướu, sâu răng hoặc ảnh hưởng đến răng kế cận. Sau phẫu thuật nhổ răng, đặc biệt là nhổ răng khôn, việc tuân thủ chế độ ăn uống phù hợp đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát đau, hạn chế biến chứng và thúc đẩy quá trình lành thương.

2. Thực phẩm khuyến nghị sau nhổ răng khôn

Trong vòng vài ngày đầu sau khi nhổ răng, người bệnh nên áp dụng chế độ ăn mềm, dễ nuốt, tránh nhai mạnh tại vùng phẫu thuật. Một số loại thực phẩm được khuyến nghị bao gồm:

• Thức ăn mềm và nghiền:

  • Khoai tây nghiền, khoai lang nghiền

  • Chuối nghiền, bơ xay nhuyễn

  • Cháo yến mạch, bánh pudding, sữa chua, pho mát mềm

• Thức ăn dạng lỏng hoặc bán lỏng:

  • Súp và nước dùng (không quá nóng)

  • Nước sốt táo, rau củ nghiền như cà rốt, củ cải tây, bông cải xanh

  • Các loại đậu nghiền như đậu đen, đậu tây, đậu bơ

• Sinh tố và sữa lắc: Có thể sử dụng trái cây không hạt và rau củ xay nhuyễn để chế biến, giúp bổ sung vitamin và khoáng chất thiết yếu trong giai đoạn lành thương. Lưu ý tránh các loại trái cây chứa hạt nhỏ (ví dụ: dâu tây, kiwi) vì hạt có thể mắc vào vị trí ổ răng, gây nhiễm trùng hoặc làm chậm quá trình lành.

3. Thực phẩm cần tránh sau nhổ răng khôn

Một số loại thực phẩm và đồ uống có thể ảnh hưởng xấu đến tiến trình phục hồi sau nhổ răng, cần được hạn chế hoặc loại bỏ trong giai đoạn đầu sau phẫu thuật:

• Thức uống và thực phẩm có tính kích thích hoặc nguy cơ cơ học:

  • Đồ uống quá nóng, nước có ga, nước trái cây có tính acid

  • Rượu và thức uống có cồn

  • Thức ăn cứng, giòn, sắc cạnh như khoai tây chiên, bỏng ngô, các loại hạt

• Thức ăn có tính kích ứng niêm mạc:

  • Thức ăn cay, có nhiều gia vị, hạt tiêu

• Hành vi cần tránh:

  • Không sử dụng ống hút trong vòng 5–7 ngày đầu sau nhổ răng. Việc hút có thể tạo áp lực âm trong khoang miệng, gây bong cục máu đông tại ổ răng, làm tăng nguy cơ viêm ổ răng khô (dry socket), một biến chứng gây đau dữ dội tại vùng nhổ răng.

4. Khuyến nghị lâm sàng

• Người bệnh nên chuẩn bị trước các loại thực phẩm mềm – lỏng tại nhà để thuận tiện trong giai đoạn hậu phẫu.

• Thời gian lành ổ răng trung bình khoảng 7–14 ngày nếu không có biến chứng.

• Nếu xuất hiện các biểu hiện như: đau kéo dài hoặc tăng dần sau 3 ngày, sưng nề nhiều, sốt, hôi miệng hoặc rỉ dịch mủ tại vị trí nhổ răng, người bệnh cần liên hệ bác sĩ hoặc nha sĩ để được tái khám và xử trí kịp thời.

5. Kết luận

Chế độ ăn đóng vai trò quan trọng trong chăm sóc hậu phẫu sau nhổ răng khôn. Việc lựa chọn thực phẩm phù hợp giúp hạn chế kích ứng vùng phẫu thuật, hỗ trợ lành thương và giảm nguy cơ biến chứng. Người bệnh cần được hướng dẫn rõ ràng về các loại thực phẩm nên và không nên sử dụng, đồng thời theo dõi sát diễn tiến phục hồi để kịp thời xử lý các dấu hiệu bất thường.