Làm thế nào để tăng sữa ở người mẹ?

Tình trạng thiếu sữa có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm sự khác biệt trong thời gian cho con bú, thói quen hút thuốc, cũng như các vấn đề sức khỏe như bệnh tiểu đường và huyết áp cao. Tuy nhiên, có một số phương pháp tự nhiên có thể hỗ trợ tăng cường sản xuất sữa, bao gồm thay đổi chế độ dinh dưỡng và thói quen sinh hoạt.

Các chuyên gia khuyến cáo rằng, trẻ sơ sinh nên được nuôi hoàn toàn bằng sữa mẹ trong ít nhất 6 tháng đầu đời. Tuy nhiên, nhiều bà mẹ lo lắng về việc sản xuất đủ sữa và quyết định ngừng cho con bú sớm hơn. Nghiên cứu cho thấy, việc điều chỉnh chế độ ăn uống và thay đổi thói quen sống có thể giúp các bà mẹ tự tin hơn trong việc cho con bú và chăm sóc trẻ sơ sinh. Bài viết này sẽ trình bày các nguyên nhân của tình trạng thiếu sữa và các biện pháp giúp tăng sản xuất sữa một cách tự nhiên.

Nguyên lý sản xuất sữa

Cơ thể mẹ sản xuất sữa chủ yếu theo cơ chế “cung cầu”, tức là khi sữa được hút ra khỏi vú, cơ thể nhận được tín hiệu để tạo ra nhiều sữa hơn. Vì vậy, việc cho con bú thường xuyên và vắt cạn sữa sau mỗi cữ bú có thể kích thích cơ thể sản xuất sữa nhanh chóng. Các biện pháp dưới đây có thể hỗ trợ việc này:

• Tham khảo ý kiến từ các chuyên gia tư vấn cho con bú hoặc y tá để tìm ra phương pháp cho con bú hiệu quả nhất.

• Cho trẻ bú ngay khi có dấu hiệu đói, như liếm môi hoặc đưa tay lên miệng.

• Bú mẹ đều đặn, khoảng 8-12 lần trong 24 giờ nếu có thể.

• Chuyển đổi giữa cả hai vú trong một lần cho con bú để kích thích sản xuất sữa.

• Vắt sữa thêm sau khi cho con bú.

• Chườm ấm vú trước khi cho con bú hoặc hút sữa.

• Xoa bóp vú trước, trong và sau khi cho con bú để kích thích tiết sữa.

• Tránh sử dụng bình bú và núm vú giả cho đến khi trẻ bú mẹ thành thạo và tăng cân như mong đợi.

• Nếu không thể cho con bú, vắt sữa thường xuyên, khoảng 2-3 giờ một lần hoặc gần như thường xuyên theo chu kỳ ăn của trẻ.

Thuốc và các biện pháp hỗ trợ

Các loại thuốc hoặc thảo dược gọi là galactagogues có thể được sử dụng để kích thích sản xuất sữa. Một số thuốc kê đơn như domperidone và metoclopramide đã được nghiên cứu và cho thấy có thể tăng cường sản xuất sữa, mặc dù các tác dụng phụ như khô miệng và đau đầu có thể xuất hiện. Tuy nhiên, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) không chấp thuận các thuốc này để tăng sản xuất sữa. Ngoài ra, các nghiên cứu về tác dụng của các loại thảo dược galactagogues vẫn còn hạn chế và cần thêm dữ liệu khoa học để xác nhận hiệu quả và độ an toàn.

Các yếu tố ảnh hưởng đến sản xuất sữa

Nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến khả năng sản xuất sữa, trong đó có các yếu tố lối sống và thói quen sinh hoạt. Một số thay đổi có thể giúp cải thiện việc sản xuất sữa:

• Giảm căng thẳng: Căng thẳng có thể ảnh hưởng đến khả năng tiết sữa.

• Tiếp xúc da kề da với trẻ: Việc thường xuyên tiếp xúc da kề da với trẻ, đặc biệt trong những ngày đầu sau sinh, có thể giúp kích thích sản xuất sữa.

• Uống đủ nước: Mẹ cần uống ít nhất 2 lít nước mỗi ngày để duy trì nguồn sữa ổn định.

• Chế độ ăn uống hợp lý: Ăn đủ 3 bữa chính mỗi ngày và bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cần thiết.

• Hạn chế caffeine và rượu: Uống quá nhiều caffeine hoặc rượu có thể làm giảm sản xuất sữa.

• Không hút thuốc: Hút thuốc là một yếu tố làm giảm khả năng tiết sữa.

Một số thực phẩm như bột yến mạch, nước Gatorade và các bánh quy dành cho bà mẹ cho con bú cũng được cho là có thể hỗ trợ sản xuất sữa, mặc dù không có nhiều bằng chứng khoa học để chứng minh điều này. Tuy nhiên, chúng không có hại và có thể bổ sung thêm chất dinh dưỡng cho chế độ ăn uống của mẹ.

Lượng calo và dưỡng chất cần thiết

Theo khuyến cáo của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), phụ nữ cho con bú cần bổ sung từ 330 đến 400 calo mỗi ngày, nâng tổng lượng calo cần thiết lên 2.000–2.800 calo mỗi ngày. Bà mẹ cần bổ sung i-ốt (290 microgam) và choline (550 microgam) mỗi ngày. Choline có trong các nhóm thực phẩm từ sữa và protein, chẳng hạn như pho mát và thịt. Những người ăn chay hoặc ăn chay trường cũng cần bổ sung vitamin B12 khi mang thai và cho con bú.

Nguyên nhân tiềm ẩn của thiếu sữa

Một số nguyên nhân có thể làm giảm sản xuất sữa, bao gồm:

• Bú không thường xuyên: Trẻ cần được cho bú ít nhất mỗi 1–3 giờ.

• Cữ bú ngắn: Trẻ cần bú đủ lâu để vú mẹ mềm ra.

• Các loại thuốc: Một số loại thuốc điều trị cảm lạnh và cúm có thể ảnh hưởng đến sản xuất sữa.

• Các cuộc phẫu thuật ngực trước đây: Các phẫu thuật có thể làm giảm khả năng tiết sữa.

• Hút thuốc và uống rượu, caffeine.

• Phương pháp kiểm soát sinh sản: Việc sử dụng biện pháp tránh thai có chứa estrogen trước khi trẻ được 6–8 tuần tuổi hoặc ngay khi đang cho con bú có thể ảnh hưởng đến sản xuất sữa.

Ngoài ra, một số bệnh lý như huyết áp cao, thiếu máu, béo phì, căng thẳng, rối loạn nội tiết tố (bệnh tuyến giáp, hội chứng buồng trứng đa nang), và bệnh tiểu đường cũng có thể góp phần làm giảm sản xuất sữa. Việc thiếu mô vú, mất nhiều máu sau sinh cũng là những yếu tố nguy cơ.

Dấu hiệu nhận biết thiếu sữa

Các dấu hiệu cho thấy trẻ không nhận đủ sữa bao gồm:

• Trẻ có vẻ buồn ngủ và ít năng lượng.

• Trẻ không đi ngoài đủ số lần trong ngày, hoặc phân không có hạt ở 5 ngày tuổi.

• Trẻ không thức dậy để bú vào ban đêm.

• Trẻ bú ngắn, hoặc ngủ gật trong khi bú.

• Thời gian bú kéo dài quá 30–40 phút.

Kết luận

Mặc dù các chuyên gia chăm sóc sức khỏe khuyến nghị cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời và tiếp tục bú mẹ bổ sung ít nhất 1 năm, nhưng nhiều bà mẹ ngừng cho con bú sớm do lo ngại về việc sản xuất đủ sữa. Các dấu hiệu của việc thiếu sữa bao gồm trẻ buồn ngủ, thay đổi phân, và thời gian bú kéo dài. Các bà mẹ có thể tăng lượng sữa bằng cách cho trẻ bú thường xuyên, vắt sữa, điều chỉnh cách cho con bú và thực hiện các thay đổi lối sống lành mạnh. Để được hỗ trợ tốt hơn, các bà mẹ có thể tham khảo ý kiến từ các chuyên gia tư vấn cho con bú để nhận được lời khuyên chi tiết và cụ thể.