Tác động bất lợi của việc sử dụng cà phê trong tình trạng nôn nao sau uống rượu

1. Tổng quan

Sau khi tiêu thụ một lượng lớn rượu, cơ thể thường rơi vào trạng thái mệt mỏi, mất nước và rối loạn giấc ngủ, được gọi là tình trạng “nôn nao” (hangover). Nhiều người có xu hướng sử dụng cà phê để khắc phục triệu chứng mệt mỏi vào buổi sáng hôm sau. Tuy nhiên, việc sử dụng cà phê trong giai đoạn này có thể không mang lại lợi ích và thậm chí làm trầm trọng hơn các biểu hiện lâm sàng do rượu gây ra.

2. Các tác động bất lợi của cà phê đối với cơ thể khi đang trong trạng thái nôn nao

2.1. Làm trầm trọng thêm tình trạng mất nước

Cả rượu và caffein đều có đặc tính lợi tiểu, làm tăng bài tiết nước qua thận. Việc sử dụng cà phê trong giai đoạn sau uống rượu có thể làm gia tăng tình trạng mất nước – nguyên nhân chính gây ra các triệu chứng như mệt mỏi, đau đầu, buồn nôn và chóng mặt sau khi uống rượu. Do đó, cà phê không nên được ưu tiên trong giai đoạn này, đặc biệt khi cơ thể đang cần được bù nước và chất điện giải.

2.2. Tăng mức độ lo âu và bồn chồn

Việc tiêu thụ rượu làm thay đổi nồng độ chất dẫn truyền thần kinh như dopamine, từ đó ảnh hưởng đến trạng thái cảm xúc và tâm lý sau khi rượu được chuyển hóa. Khi tác dụng an thần của rượu suy giảm, hệ thần kinh trung ương có thể phản ứng bằng cách kích hoạt quá mức, gây cảm giác bồn chồn, dễ cáu gắt và lo âu.

Việc nạp thêm caffein từ cà phê – một chất kích thích thần kinh trung ương – có thể làm tăng nhịp tim, cảm giác hồi hộp và lo lắng. Nghiên cứu gần đây (2021) cho thấy việc tiêu thụ rượu có liên quan đến suy giảm khả năng điều hòa cảm xúc, và caffein có thể làm trầm trọng thêm hiện tượng này.

2.3. Tăng kích thích hệ tiêu hóa

Rượu gây kích ứng niêm mạc dạ dày, có thể dẫn đến viêm, tăng tiết acid, buồn nôn và nôn. Caffein trong cà phê cũng kích thích tiết dịch vị, tăng co bóp dạ dày-ruột và có thể gây khó chịu tiêu hóa, đặc biệt khi dùng lúc bụng đói. Ngoài ra, thành phần acid trong cà phê cũng làm tăng nguy cơ trào ngược dạ dày – thực quản, đầy hơi và đau bụng.

2.4. Làm rối loạn giấc ngủ

Rượu có thể gây cảm giác buồn ngủ tạm thời nhưng làm rối loạn cấu trúc giấc ngủ, đặc biệt là giảm thời gian ngủ REM (Rapid Eye Movement). Đồng thời, rượu làm ức chế tiết melatonin – hormone điều hòa chu kỳ giấc ngủ. Khi kết hợp với caffein, vốn có tác dụng làm tăng tỉnh táo, người sử dụng có thể gặp tình trạng mất ngủ nghiêm trọng hơn. Việc ngủ không đủ và kém chất lượng lâu dài có liên quan đến tăng nguy cơ các bệnh lý mạn tính như:

• Tăng huyết áp

• Bệnh lý tim mạch

• Béo phì

• Đái tháo đường type 2

• Rối loạn trầm cảm và lo âu

3. Các lựa chọn thay thế giúp cải thiện tình trạng nôn nao

Để hỗ trợ hồi phục sau khi uống rượu, cần ưu tiên các loại đồ uống có khả năng bù nước và chất điện giải, thay vì cà phê. Các lựa chọn khuyến nghị bao gồm:

• Nước khoáng: giúp tái cung cấp lượng nước bị mất.

• Dung dịch bù điện giải: đặc biệt hiệu quả trong trường hợp nôn nhiều, tiêu chảy sau uống rượu.

• Đồ uống thể thao: nên dùng hạn chế do chứa đường bổ sung.

• Nước ép trái cây tự nhiên: cung cấp nước, vitamin và khoáng chất, đặc biệt là kali và vitamin C.

4. Kết luận

Mặc dù cà phê có thể giúp cải thiện cảm giác tỉnh táo trong nhiều tình huống, nhưng việc sử dụng cà phê trong tình trạng nôn nao sau uống rượu có thể làm nặng thêm các triệu chứng do mất nước, lo âu, rối loạn tiêu hóa và rối loạn giấc ngủ. Vì vậy, cần thận trọng và ưu tiên các biện pháp hỗ trợ phục hồi an toàn hơn.